نیارق؛ نگینی در دامنه اسرارآمیز آسپیناس

  نیارق در 32 کیلومتری شرق اردبیل در دامنه کوه «گووگییر» قرار دارد.نیارق با سوها، گرمه چشمه، آلادیزگه و بریس همسایه است و از طرف شمال هم از طریق جنگل‌های شمال با آستارا و «لوندویل» مرز مشترک دارد.
نیارق یکی از مهم‌ترین مناطق شهرستان نمین در جنوب دامنه اسرارآمیز کوه 2‌هزار و 5 متری آسپیناس واقع شده است. این کوه و جنگل‌های اطراف آن، نیارق را به استان گیلان متصل می‌کند به طوری که می‌توان از این منطقه به عنوان مرز بین استان اردبیل و گیلان یاد کرد.
 

 

وجه تسمیه نیارق
طبق تحقیقات «محمد علی اوجاقی نیارق» و «موسی اوجاقی نیارق» از اهالی روستا وجه تسمیه نیارق به این عنوان آمده است که برخی از اهالی معتقدند که در زمان زرتشت و حتی قبل از آن مردمانی در این منطقه سکونت داشته اند که بعد از ظهور اسلام زندگی در این منطقه به صورت اجتماعی رونق می‌یابد
 برخی بر این عقیده اند که «نیار» طایفه‌ای از قوم ترک بوده و کلمه نیارا هم بر‌گرفته از نیار است و بدین صورت معنی می‌کنند که چون نیارها در اینجا سکونت داشته اند منطقه با نام این طایفه مشهور شده است که در صورت واقعیت داشتن موضوع قدمت نیارا به زمان ورود ترکان که چند هزار سال پیش است می‌رسد.
گروهی هم می‌گویند که نیار کلمه باستانی و مقدس است که از زمان‌های خیلی دور این کلمه ارزش و تقدسش را تا به امروز حفظ کرده است. در سنگ نوشته‌های حکاکی شده روی قبرها در آن سوی ارس و آستارا به اسم «نیار قولی»برخورد شده است که قول در زبان ترکی معنی خادم و خدمتگزار را می‌دهد لذا نیار قولی را می‌توان خدمتگزار نیار هم معنی کرد.
کلمه نیارق به غیر از استفاده در مکاتبات رسمی کاربرد دیگری ندارد و روستا در منطقه به نیارا مشهور است.

 مبارزات مردم نیارق در دوران پهلوی
در زمان حکومت ستمشاهی ،اهالی نیارق با شرکت در راهپیمایی‌ها خشم خود را از رژیم پهلوی نشان می‌دادند. زمانی که این حرکت با ماه محرم مصادف شد اهالی در مساجد روستا بعد از پرداختن به عزاداری و روضه خوانی توسط روحانی روستا حجت الاسلام «سید علی موسوی»، انزجار خویش را از حکومت پهلوی نشان ‌دادند.
در این واقعه که در ۱۸ دی سال ۵۷ در این روستا اتفاق افتاد، ۵ نفر از اهالی روستا  شامل محمد راستگو، نازیلا سیدرحیمی، سراصلان خان محمدزاده ، ملك منظر واحدی، سلام بخشایش، عباسعلی محبی شهید و تعدادی هم مجروح شدند.

چشمه‌های نیارق
آب نیارق از چشمه‌های اطراف تامین می‌شود که چشمه «گژدی بولاغ» یکی از چشمه‌های اصلی در تامین آب شرب اهالی روستاست.
علاوه بر آن، چشمه‌های دیگر همچون سویوغ بولاغ(تقریبا در دل جنگل و نزدیک رودخانه قرارگرفته است)، مسجد بولاغی ( در كنار مسجد باب الحوائج(ع) قرارگرفته است) و چشمه‌های حامام بولاغی، چشمه داش بولاغ-قازان بولاغی، سید بولاغی، خنجر بولاغی و ... در اطراف نیارق آب بسیار گوارایی دارد.

آثار باستانی نیارق
  نیارق آثار تاریخی قابل توجهی را در خود جای داده است که نشان از ارزش تاریخی این منطقه است.«وجله لیک نیارق» یکی از آثار تاریخی است که «دمورگان» باستان شناس فرانسوی برای نخستین بار در سال ۱۸۹۰ میلادی دلمن‌های برخی نقاط ایران خصوصا گیلان و آذربایجان را مورد کاوش قرار داد و اکثر روستاهای منطقه نمین از جمله وجله لیک نیارق هم جزوی از نقاط شناسایی شده است.
حمام‌های نیارق نیز گویای تاریخ روابط اجتماعی و بافت خاص این روستاست که اکنون به فراموشی سپرده شده است.
«آشاغا حمام» متاسفانه به دلیل کم توجهی به طور کامل تخریب شده و هیچ اثری از آن باقی نمانده است. «حمام کهنه» نیارق نیز که قدمتی بیش از نیم قرن دارد و از آثار تاریخی نیارق و منطقه محسوب می‌شود، در آستانه تخریب قرار گرفته است.
زیارتگاه‌های «آقا میر باقر» و «خانم میر کلثوم» از مکان‌های مذهبی روستاست که خاک روستا را متبرک کرده اند.

شغل اهالی
مردم نیارق علاوه بر کشاورزی و دامداری مردمانی هستند که از هنر و صنعت قالیبافی بهره مند بوده‌اند که هم اکنون این صنعت کم رنگ شده است و بیشتر اهالی و جوانان روستا به کارهای ساختمانی در نقاط مختلف کشور مشغول هستند.

 مشکلات روستا از نظر دهیار
به گفته دهیار روستای نیارق، این روستا دارای مرکز خدمات درمانی است که در حال خدمات دهی به اهالی روستاهای سوها، بریس، گرمه چشمه و نیارق است که با توجه به جمعیت این روستاها با کمبود امکانات آزمایشگاهی، زایشگاه و آمبولانس مواجه است و با وجود امکانات دندانپزشکی بدون دانپزشک است.
«مجید شریفی» در گفت و گو با همشهری با بیان این‌که روستای نیارق در دل جنگل قراردارد و جنگل همه ساله دچار آتش‌سوزی می‌شود افزود: از مسئولان تقاضای یک دستگاه خودروی آتش نشانی کرده ایم ولی جوابی نگرفته ایم، امیدواریم با درک حساسیت و خطرات این کمبود مسئولان با نظر مساعد خود این مشکل اهالی روستا را رفع کنند.
وی ادامه داد: طرح هادی در این روستا شروع شده اما به دلیل نبود بودجه بلا‌تکلیف مانده است و با توجه به این‌که در 10 سال گذشته افزایش محدوده برای ساخت نداشته ایم مهاجرانی که به روستا بر می‌گردند برای ساخت خانه با مشکل مواجه می‌شوند.
دهیار نیارق اظهار کرد: اهالی روستا در تابستان به دلیل 2 برابر شدن جمعیت مشکل تامین آب شرب و آب بهداشتی دارند.
وی همچنین از مشکل آنتن دهی تلفن همراه در این روستا خبر داد و در خصوص مشکل ارتباط جاده ای گفت: تعریض نبودن جاده و نبود روشنایی راه نیارق به آبی بیگلو و نمین مردم را با مشکل جدی مواجه کرده است . راه‌های بین مزارع باید تعریض شود تا گردشگرانی که به این مناطق می‌آیند با مشکل مواجه نشوند.
شریفی در ادامه به تخریب مدرسه راهنمایی این روستا و تخریب آثار باستانی هم اشاره کرد و از مسئولان خواستار تسریع در اجرای  طرح هادی و بازسازی اماکن تاریخی ومذهبی شد.

 

انتهای پیام/