به گزارش پایگاه خبری تحلیلیسبلان‌مابه نقل ازآذرسلام، تولید کننده فرش دستباف اردبیل که به کمک همسرش نزدیک 5 سال هست وارد این کار هنری و اقتصادی شده، چنان به حرفه خود علاقه مند شده اند که تحمل سختی های مسیر راه آن ،از عهده هر کسی بر نمی آمد.شروع کار با اندک سرمایه اولیه و شخصی از طرفی همچنین نبود رونق و کسادی بازار صادرات و فروش فرش دستباف از طرفی سختی ها و دشواری ها راه را برای آنان دو چندان کرده بود.
این دو زوج بیشر گله مندی و تاسف خود را از این بابت ابراز کردند که گوهر شناسی و قدردانی از این هنر ارزشمند ایرانیان کم بوده و عدم ارزش دهی خریداران و عده ای سودجو فعالان این عرصه را می آزارد.
خلق اثری؛ هنری، فاخر و ماندگار بعد از ماه ها و حتی سال ها بیداری شبانه روزی که ای بسا از اوقات تفریح، سیاحت، مهمانی و سایر برنامه های جنبی زندگی باید گذشت تا یک هنر خلق شود، آسان نبوده، و بدتر از آن اینکه در مقابل این همه خون دل خوردن و دود چراغ خوردن ها، فرش های ماشینی بویژه چینی جای آن را بگیرد، فقط بافنده و خالق اثر می تواند ظلم هنرهای ماشینی بر دستی را درک کند.
این زوج هنرمند و فعال بازار فرش دستباف آرزوهایی دارند که محال نه بلکه دست یافتنی است به شرطی که....
امیر گوزلی و خانم نسرین شفایی زوجی هستند که آرزوی توجه مسئولان و نگاه گوشه چشمی آنان را دارند.
نسرین شفایی 25 ساله بافنده و فعال بازار کار فرش بوده و 5 سال در این کار تجریه دارد او می گوید: در رشته گیاه شناسی مقطع کارشناسی فارغ التحصیل شدم و با توجه به علاقه هنری به فرش دسباف و نیز شغل اجدادی، به این کار روی آوردم و تسلط چشم گیری به این هنر یافته ام.
ادامه گفتگوی تفصیلی با این زوج تولیدکننده فرش دستباف در کارگاه فرش بافی "رستن بافت اردبیل" در ذیل می آید:
نسرین شفایی: مدت 4 سال بوده که در این کار مشغول هستم.کارگاه متمرکز و فعال شامل 15 بافنده بوده و بیش از 85 نفر بطور غیر متمرکز در سایر شهر ها و روستاهای استان با ما همکاری دارند.
تفاوت اثر هنری بافنده های ما با سایر فرش ها در این بوده که هیچ اثری را تکراری یا حتی مشابه نمی بافیم. تمام سلیقه های سفارش دهنده را از؛ رنگ و طرح، نقش و گل های آن گرفته تا ست با مبلمان داخل منزل بعد از بررسی کارشناسی و چکش کاری قبول می کنیم.
تفاوت دیگر این که در تمام کار بافتن فرش، از یک طرح بومی و مهمتر از همه از طراح بومی استفاده می شود. «عباس حسینی» طراحی که به جرات می توان گفت نه تنها در استان روی دست او دستی نیست بلکه در کشور نمونه و بی نظیر است اما گمنام.
نمی دانم چرا فروش فرش های دستباف ما فقط در داخل استان بازار مناسبی ندارد اما در خارج از استان و حتی کشور خریداران هنر فرش اردبیل نسبت به آن ذوق و علاقه فراوانی داشته و بسیار بها می دهند.
- 5 سال خانه بر دوش بدون کوچکترین حمایت ها
با گذشت 5 سال از این کار، که بیش از یصکد نفر مستقیم و غیر مستقیم با ما همکاری داردند تنها یک فقره تسهیلات 15 میلیونی از مسیر اقتصاد مقاومتی و بسیج سازندگی بسیج اردبیل گرفته ایم.
مدت دو سال است که از تکمیل و ارائه مدارک برای نوبت تسهیلات بانک مهر امام رضا(ع) می گذرد ولی پرونده ما خاک می خورد و در هر مراجعه ای با پاسخ های دلسرد کننده ای مواجه می شویم در حالی که برای تثبیت موقعیت فعلی به شدت نیاز مالی داریم.
در حالت خوش بینانه و خوش شانسی در صورت برداشتن وام، تنفسی برای بازپرداخت اقساط وجود ندارد در حالی که فرشی که در دست، دست بافان سفارش داده ایم گاها دو سال طول می کشد حال چگونه در این مدت زمان از عهده اقساط آن برآییم؟ بنابراین بنظر من برای برخی حرفه های خاص تسهیلات باید تنفس داشته باشد و این در حالی است که کار ما با جذب و فعال شدن بالای یکصد نفر مصداق عینی اقتصاد مقاومتی، شغل خانگی، تولید ملی با کیفیت عالی بوده ولی دریغ از حمایت عملی.
مطالبه وثیقه چند صد میلیونی به جای راهکاری دیگر، معضل و مانع جدی بر سر راه تولید کننده ها است.
اگر توان تامین چنین وثیقه ای داشته باشیم خود را دچار و گرفتار تسهیلات با سود های درصد بالا نمی کردیم.توسعه کارگاه و شاغل شدن بیش از یکصد نفر در این عرصه حداقل نیاز به 400 میلیون تسهیلات کم بهره یا تنفس دار جهت پرداخت حقوق و مستمری یا بیمه و تامین وعده های غذایی بافندگان در کارگاه و پشتیبانی از کارهای اولیه است.
این نوع حمایت از تولیدکنندگان فرش دسباف در استان هایی مانند؛ مشهد، قم و کرج انجام می شود اما فرش دستبافی که عموماً با نام اردبیل شناخته می شد کم کم در حال رنگ باختن است و فراموش می شود و دیگران این هنر بومی را تصاحب کرده اند.
نکته تامل برانگیز و حائز اهمیت این هست که فرش های بافته شده در اردبیل با نام ها و برندهای دیگر استان ها با قیمت و استقبال بالا بفروش می رسد! و ما تلاش کرده ایم که در انتهای فرش بافته شده نام برند اردبیل را در تار و پود آن رسوخ داده تا همیشه در برابر دیدگان قرار گیرد.
*مشکلات فرش بافان در اردبیل:
اکنون در اردبیل یک کارخانه نخ و ریسه وجود ندارد و فرش بافان بناچار برای تهیه نخ ونوس و سایر نخ ها از استان های دیگر اقدام می کنند و نخ ابریشم از کاشان وارد آذربایجان شرقی بعد وارد اردبیل می شود.
*شروع کار با اندک سرمایه ممکن
شاید باورش سخت باشد ولی این حقیت است که شروع کار ما فقط با مبلغ 1 و نیم میلیون تومان بود.
البته بعدها مجبور شدیم خودروی سواری و برخی لوازم خانگی را بفروشیم و سرمایه در گردش قرار دهیم و سختی های دیگر و زیادی کشیدیم تا سرپا ایستاده و رونق ببخشیم و تنها دلیل آن هم علاقمندی به این حرفه و شغل بوده است.
خوشبختانه تعداد زنان و مردان هنرمند و فرش باف اردبیل بالا بوده و انصافاً پتانسیل و استعداد خوبی در این کار وجود دارد اما نیاز به سازمان دهی و متمرکز شدن دارند. خیلی دوست داریم که یک مجتمع در این کار راه بیاندازیم.
این بانوی تولید کننده و فرش باف ادامه می دهد: هنرمندان و فرش بافان اردبیل خبره و چیره دست هستند اما معضل و مانع بزرگی بر سر راه آنان هست که آن؛ عدم رضایت به حضور در کارگاه است و این می تواند به عدم اجازه آنان از سوی همسرانشان و سایر دیدگاه ها برگردد.
در دیگر استان ها مخصوصا آذربایجان شرقی کاملاً برعکس بوده و زنان و بانوان با استقبال و اجازه کامل همسرانشان در کارگاه ها حضور یافته و فرش می بافند.
به نظر می رسد بعضی از عقب ماندگی های اقتصادی در استان ما به برخی تنگ نظری ها و برداشت های نادرست در خانواده بر می گردد که به نوبه خود نیاز به فرهنگ سازی و دگردیسی دیدگاه ها دارد.
عدم حضور بانوان و فرش بافان در کارگاه کار را برای ما هم بسیار دشوار کرده است؛ زیرا برای کوچکترین راهنمایی ها و نظارت و یا ترمیم نخ های پاره شده باید به محل سکونت شخصی بافنده ها در روستاها و شهرها برویم که زمان و هزینه زیادی از ما می گیرد.
این زجر آور است که هنرهای سنتی این استان از قبیل؛ طرح های فرش ماهی، کله قوچی، قیچی و غیره که شهرت و ثبت جهانی دارد و فارغ از تعارف زیبا، حس انگیز و قدمت تاریخی دارد؛ مشاهده می شود که طراح ها دیگر انگیزه ای ندارند و علت آن نیز نبود سرمایه، عدم بافت و فروش آن به قیمت پایین است. بنابراین مجبور می شویم دست مزد ها را به نسبت طرح بافت بالا یا پایین کنیم اینجاست که اگر حمایت ها عملی شود فرش بافان را بیمه کرده و طبق قانون کار حقوق پرداخت می کنیم.
- بافت هزار متر فرش دستباف
در سال گذشته بالای هزار متر فرش نفیس دست بافت بالای 30درصد ابریشم بافته شده ولی فرش 100درصد ابریشم به علت گرانی و قیمت هنگفت، سیصد یا چهار صد میلیونی سفارش داده نمی شود و گاها به قیمت پایین 150 میلیون تومانی نیز سفارش گرفته ایم.
علاوه بر فرش های دستباف تابلو فرش های نفیس از نقشه های زیبای مینیاتوری، مناظر و نقاشی ایرانی - فرانسوی می بافیم. مشتری های خارجی بیشتر علاقمند به تابلو فرش های ایرانی و بالعکس مشتریان در داخل نیز علاقمند به تابلو فرش های با نقش و نگار خارجی را می پسندند.
متاسفانه قیمت فرش دستباف که با هزاران زحمت، سلیقه، خلاقیت و هنرمندانه بافته می شود چنان تنزل یافته که گاهاً توجیه اقتصادی خود را از دست می دهد و با سود حد اقل بفروش می رسد و حتی گاهاً قیمت نخ ها و خامه ها از خود فرش گران در می آید!.
- شرایط سخت اولیه بجای خود، اما نابرده رنج، گنج؛ میسر نمی شود
امیر گوزلی 26 ساله و فارغ التحصیل اقتصاد و فوتبالیست مشهوری است که سالها در تیم فوتبال باشگاه های مطرح مانند سایپا و راه آهن توپ زده و به دلیل مصدومیت خداحافظی کرده و به فرش بافی و تولید آن روی آورده است.
همسر این بانوی تولید کننده در ادامه گفتگوی تفصیلی شرکت می کند. پاسخ های وی در قبال اینکه با وجود این مشکلات و کسادی کار و بازار چه انگیزه ای شما را در این کار نگه؟ داشته شنیدنی است؛
او می گوید: از انصاف نگذریم کار عالی بافندگان، نظارت های لحظه ای، محول شدن حق انتخاب و سلیقه به مشتری ها در انتخاب رنگ و نقش گل های فرش، میزان رضایت مندی مشتری را بالا برده و بیشتر سفارشات از جنوب کشور است، ولی احساس من این است که؛ اگر انسان موضوعی را که در آن آزرده خاطر شده و رنجی برده است تحمل نکند و بدون نتیجه نهایی با وجود علاقمندی رها کند قطعاً ضرر کرده است.
سختی های زیادی در مسیر فعالیت متحمل شدیم و بادست های خالی بدون هیچ گونه حمایت مالی و با سرمایه اولیه و تنها با یک و نیم میلیون شروع کردیم که خود آن نیز ماجراها دارد! در شروع و اول کار فرش بافته شده، گاهی 6 ماه بر روی دست ما می ماند و باید در این 6 ماه زندگی و دست مزد فرش بافان را مدیریت می کردیم.
- مراجعات مکرر برای جلب حمایت ها و به در بسته خوردن/پاسخ های دلسرد کننده بعد از دو سال وعده بانک مهر امام رضا(ع)
برای یاری و جلب حمایت ها بارها به نهادهایی سر زدیم ولی به درهای بسته خوردیم صراحتاً اگر بگویم معدود مسئولینی هستند که خیلی دوست دارند دست امثال ما را بگیرند و مابقی صرفاً شعار و وعده سرخرمن هست بی جا نگفته ام.
اکنون دو سال است که در گیر و گور و پیچ و خم « برو فردا بیا» می چرخیم و وام درخواستی ما بلاتکلیف مانده است. دو سال!.
تسهیلاتی که از یکی از موسسات دریافت کرده ایم مبلغ 50میلیون تومان بوده که بازپرداخت آن هر ماه 7 میلیون و 300 هزار تومان با محاسبه سود بالا هست! و شرط کرده اند هر جا یکجا تسویه کنید سودی گرفته نمی شود!، تامین یکجای این پول اگر ممکن بود که این وام درصد کمر شکن را بر نمی داشتیم!.
پرونده درخواست وام در بانک مهر امام رضا (ع) که دو سال از آن می گذرد! ما را امیدوار کرده و به امید برداشتن آن با وام های گران خود را سرپا نگه داشته ایم تا شاید فرج و گشایشی صورت گیرد.
علاوه بر این مشکلات و با وجود بکار گیری یکصد بافنده، دربه در دنبال بافنده هستیم و این در حالی بوده که استان ما سرشار از استعدادهای فرش بافی است و فرصت را غنیمت شمرده و همین جا هم اعلام می کنم اگر مددجویی از هر نهاد و ارگانی که با هنر فرش بافی آشنایی دارد در صورت معرفی و مراجعه آماده ارائه کار و همکاری هستیم.
ناشکری می شود اگر نگویم هستند، کسانی که خیلی مشتاق کمک و حل مشکلات ما بوده اند و از حمایت های اتحادیه فرش بافان، اتاق صنایع فرش اداره صنعت ومعدن و تجارت و همچنین از معاون امور اقتصادی و توسعه نیروی انسانی و برنامه ریزی فعلی استانداری (عباسی) تشکر می کنم که همچنان پیگیری می کنند.هرچند که همه اختیارات در دست این مسئولین و افراد نبوده ولی در توانشان پیگیری کرده اند.
- گاهی برخی مساعدت ها نوش داروی پس از مرگ سهراب است
متاسفانه تا زمانی که تولید کننده از فرط مشکلات در زیر دست و پا له می شود کمکی صورت نمی گیرد و همین که بال و پر گرفت و با مشقت ایستاد و ادامه داد و با مرگ و زندگی دست و پنجه نرم کرد و عبور کرد یا شاید اسم رسمی پیدا کرد تازه سراغ او می آیند و یا اگر به زمین خورد که به منزله نوش دارو پس از مرگ سهراب هست.
تمام تلاش ما این بوده که فرش اردبیل را که دارای شهرت جهانی بوده از روند وضعیت نامطلوب و در حال فراموش نجات دهیم و نام فرش اردبیل را به سر منزل اول، قدیم و قله برسانیم البته نسبت به فرش اردبیل نیز تعصب و شناخت دارم و به همین دلیل نام برند اردبیل را در لای بافت ها می بافیم تا شناخته شود.
- ای کاش فرش نیز دارای شناسنامه می شد!
ای کاش فرش نیز به مانند سایر کالاهای مهم و شناسنامه دار مانند خودرو، ساختمان و یا هر چیز با ارزشی که دارای سند بوده؛ شناسنامه دار شود و این طوری ارزش و بهای آن بالا می رود، در این صورت سوء استفاده از نام و شهرت اردبیل نیز بر روی فرش های دیگر استان ها نیز گرفته می شود.
- 5 سال است که هیچ کدام از ما و بافندگان بیمه نشده ایم!/ و اگر حمایت های آتی نباشد...!/5سال هست که هیچ کدام از ما و یکصد بافنده بیمه فرش بافی نشده است!
امیر گوزلی در ادامه می گوید: در این صورت کار سخت تر خواهد شد، قیمت نخ ابریشم از 190 هزار تومان به 360هزار تومان رسیده است که تامین آن به تنهایی نیاز به سرمایه اولیه دارد.5 سال گذشته هیچ کدام از بافنده های ما و خود ما بیمه نشده ایم و این در حالی است که افراد زیادی وجود دارد که با نام فرش دست بافی در یک حرفه غیر مرتبط مشغول بوده و با چند ده هزار تومان بیمه فرش بافی شده اند! که این ظلمی اشکار به قشر زحمت کش و کم درآمد فرش بافان است.
همانطور که در بالا آمد در کرج، قم و مشهد به بافندگان و تولید کنندگان مکان رایگان موقت ارائه شده تا حمایتی باشد و از کار آنها نیز استقبال بی نظیری شده است.
- حرف آخر ...
آنچه که در این شرایط دردی از ما دوا می کند دریافت تسهیلات کم بهره با تنفس بالا و با حد اقل سیصد میلیونی بوده و نیاز به حمایت عملی مسئولین داریم.
- هدیه تابلو فرش نفیس به آستان قدس رضوی(ع)
شیرین ترین خاطره ای که تاکنون از شغلم دارم این بوده که؛ یک تابلو فرش خوش بافت و نفیس به آستان قدس رضوی هدیه کرده ایم که اجر معنوی آن برای من ماندگار و شیرین بوده است.
گفتگو و تصاویر از خبرنگار آذرسلام/
انتهای پیام/
نظر شما
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط مدیریت در وب سایت منتشر خواهد شد