محسن علایی جامعه شناس و استاد دانشگاههای اردبیل در گفتگو با خبرنگارسبلانمابا بیان اینکه براساس تعاریف علمی، کودک کار به کسی اطلاق میشود که در سن لازم التعلیمی به جای حضور در پشت میز تحصیل در عرصههای اقتصادی کاذب فعال باشد گفت: در واقع به فرد زیر 18 سالی که به جای علم آموزی در مشاغل کاذب فعالیت کند کودک کار گفته میشود.
وی با اشاره به تاکید اسلام بر لزوم حرفه آموزی و نیز برخی فعالیتهای درآمدزای کودکان در زمان فراغت از تحصیل اظهار کرد: موضوع کودکان کار جدا از موضوعاتی از قبیل کارآموزی و... است؛ بحث کودک کار در واقع به افرادی اطلاق میشود که بدون تعریف مشخص، بصورت غیر متعارف و بدون پشتوانه خانوادگی و اجتماعی به کارهایی از قبیل دستفروشی و... مشغول هستند که متاسفانه تعداد آنها در کشور نیز رو به فزونی است.
علایی افزود: استان اردبیل نیز جدا از شرایط کلی کشور نیست و طبیعتا هر آنچه در کشور اتفاق میافتد اعم از پیشرفت و پسرفت، در سطح استانی نیز نمود پیدا خواهد کرد.
کارشناس مسائل اجتماعی با بیان اینکه هر اتفاقی که در استانها رخ میدهد از دو منشا، یکی شرایط کلی کشور و دیگری اقتضائات محلی و بومی سرچشمه میگیرد اظهار کرد: در بررسی این شرایط نیز سه حالت و نقیصه قابل تصور است یا قوانین ما ضعف دارند یا مجریان ما توانایی اجرای قانون را ندارند و یا اینکه هم قوانین ناقص است و هم مجریان توانایی اجرایی لازم را ندارند که در حالت سوم فزونی مشکلات اجتماعی در کشور امری طبیعی محسوب میشود.
علایی اظهار کرد: مکانیزمهای قانونی ما باید در بحث کودکان کار محدودیت یا جهت دهی داشته باشد و اگر در این خصوص نقصی وجود دارد لازم است نمایندگان مجلس این خلاءهای قانونی را مرتفع کنند.
استاد دانشگاههای اردبیل با بیان اینکه رسالت اخلاقی ما در رابطه با کودکان کار باید پویا باشد گفت: البته گاها جبر اقتصادی خانوادهها از جمله عواملی است که باعث میشود کودک به جای حضور در پای کلاس درس، در سر چهارراهها اقدام به دستفروشی کند.
وی تصریح کرد: بررسیها نیز نشان داده بیشتر کودکان کار از خانوادههایی هستند که به لحاظ شرایط اقتصادی در تنگنا قرار دارند.
جامعه شناس اردبیلی، فقر فرهنگی خانوادهها را از دیگر عوامل فزونی کودک کار عنوان کرد و افزود: گاها خانوادهها مشکل اقتصادی ندارند بلکه، هنوز به این درک و رشد فکری نرسیدهاند که هر سنی فعالیت خاص خود را می طلبد؛ در کنار این، قوانین هم توجهی به این مسئله ندارد که کودک در زمان مدرسه نباید بیرون از کلاس درس باشد که این عوامل نتیجه ای جز نابسامانی و آشفتگی اجتماعی را به همراه ندارد.
علایی با بیان اینکه همه ما در بحث "کودکان کار" کوتاهی کردهایم گفت: نخبگان جامعه چقدر به این معضل اجتماعی ورود کردهاند؟ چقدر مطالبه گری از مدیران شهری در خصوص کودکان کار در دانشگاهیان و رسانههای ما وجود دارد؟.
کودک کار مصداق بارز کودک آزاری است
وی کودک کار را مصداق بارز کودک آزاری عنوان کرد و افزود: این کودکان قربانی شرایط اجتماعی جامعه میشوند.
استاد دانشگاههای اردبیل اظهار کرد: جامعه خودخواسته این کودکان را کاندیدای ارتکاب جرم میکند.چرا که انها در محیط هایی قرار میگیرند که استعداد جرمزایی را در کودک بیشتر میکند.
علایی اظهار کرد: لذا در این خصوص مسئولان شهری،اصحاب رسانه، دانشگاهیان و ...، وظیفه سنگینی برعهده دارند و لازم است با الگو قرار دادن استانهای موفق در این حوزه، برنامه ریزی مناسب در خصوص ساماندهی کودک کار داشته باشیم.
وی با بیان اینکه لزوم تشکیل کمیته تخصصی مرکب از نمایندگان سازمانهای متولی و نیز دانشگاهیان و نخبگان و اصحاب رسانه برای مقابله با این پدیده اجتماعی احساس می شود گفت: در این کمیتهها باید ارائه راهکار شود، علل و عوامل سوق کودک به کار بررسی شود، شرایط خانوادگی فرد در نظر گرفته شود تا بتوان کودک را به مسیر صحیح زندگی هدایت کرد.
علایی تصریح کرد: لذا یک برنامه زمانبندی شده و روشمند مبتنی بر یک سری اقدامات مداخله جویانه حمایتگرانه، در راستای کمک به خانوادهها با چاشنی فقرزدایی، میتواند کاهش محسوس کودک کار در جامعه را موجب شود.
جامعه شناس اردبیلی با بیان اینکه به "کودک کار" باید به عنوان یک مسئله اجتماعی نگاه کنیم اظهار کرد: افزایش در کمیت کودک کار در میان مدت و بلند مدت هزینههای زیادی را برای جامعه به همراه دارد و این کودکان مستعد ورود به حوزههای جرم زا و مجرمانه هستند.
وی افزود: تبعات این موضوع بسیار هولناک است وباعث از بین رفتن نیروی جوان جامعه می شود؛ گاها نیز دیده شده که این کودکان شکار باندها و گروههای تبهکار جامعه می شود.
علایی اظهار کرد: این کودکان، ناخواسته به رفتارهای ناسالم سوق پیدا می کنند؛ کودکی که پاک متولد شده اما به دلایل مختلف اقتصادی و فرهنگی در گرداب منجلاب فرو می رود و سر از ناکجاآباد در میآورد.
کارشناس مسائل اجتماعی با بیان اینکه رسالت دینی و شهروندی ما ایجاب میکند که در راستای حل این معضل گام برداریم گفت: مردم، رسانهها و نخبگان باید با به چالش کشیدن مدیریت شهری و مسئولان رده بالای جامعه، پاسخی موثر برای حل این معضل پیدا کنند.
حمایت از کودکان کار باید به صورت فرایندی باشد
علایی با اشاره به برخی اقدامات و فعالیتهای موقتی در راستای حل معضل "کودکان کار" گفت: گاها دیده میشود این کودکان از سوی نهادهای متولی جمعآوری شده و ساعاتی به مراکز آموزشی و تربیتی انتقال داده می شوند این اقدامات شاید خوب باشد اما کافی نیست.
وی افزود: اگر ما در این راستا گام می برداریم چرا مستمر نباشد؟ مهمترین کار در بحث کودک کار بعد از جمع آوری آنها انجام میشود.
این جامعه شناس اظهار کرد: حمایتگری ما از کودکان کار باید به صورت فرایندی باشد و در این صورت است که فعالیتهای ما نتیجه بخش خواهد بود.
علایی ادامه داد: لازم است برنامههای پیشگیرانه داشته باشیم و رشد جمعیت کودک کار را از اساس بخشکانیم؛ برای این کار محلات باید از حیث فرهنگی مورد توجه باشد.
وی با بیان اینکه باید نشاط اجتماعی به محلات ما تزریق شود گفت: لزوما نباید فعالیتهای فرهنگی ما معطوف به فرهنگسراها باشد.
استاد دانشگاههای اردبیل اظهار کرد: لازم است در برنامههای فرهنگی از خود کودکان استفاده کنیم؛ امروز فعالیتهای مختلف فرهنگی_ورزشی در پایگاههای محلات انجام می شود که ضروری است از این ظرفیتهای استفاده شود.
انتهای پیام/