به گزارش پایگاه خبری تحلیلیسبلان‌ما، شیروان دره در نزدیکی شهر لاهرود و ۲۰ کیلومتری مشگین شهر واقع شده و دو هزار و ۲۰۰ متر ارتفاع و ۷۵ کیلومتر مربع مساحت دارد.
این منطقه بخشی از دامنه‌های کوه سبلان با دره‌های عمیق است که در طول قرن‌ها علاوه بر اینکه به لحاظ زیست‌محیطی حائز اهمیت بوده، افسانه‌های مختلفی پیرامون آن شکل گرفته است.
شیروان دره از قسمت جنوب به دامنه شمالی سبلان (هرم)، از شرق به جاده لاهرود - شابیل، از غرب به هوشنگ میدانی و از شمال به زمین‌های روستای قلچقلو منتهی می‌شود.
این بخش از طبیعت سبلان همواره حیرت گردشگران و طبیعت دوستان را برانگیخته و به اذعان کسانی که شیروان دره را بازدید کرده اند این منطقه بکر افسون گر و برخوردار از آثار متنوع طبیعی و زمین شناختی است.
انسان های سنگی شیروان دره به فکر فرو رفته اند
شیروان دره به خاطر آثار متمایز سنگی، صخره های مرتفع و عریض و طبیعت منحصر به فرد خود در طول سده ها به محل شکل گیری افسانه ها تبدیل شده است.
برخی ساکنان افسانه هایی را نقل می کنند که تندیس های سنگی این منطقه در واقع انسان های اولیه ای هستند که به فکر فرو رفته اند.
افسانه ای که در واقع به دلیل بهت و حیرت در مقابل زیبایی طبیعت منطقه در ذهن رشد و نمو یافته و امروز وضعیت اقلیم منطقه گویای کوه های سنگی است که به نظر می رسد توسط هنرمندان چیره دست شکل و شمایل یافته است.
وجود چنین داستان هایی غنای تاریخی و باستانی شیروان دره را تشدید کرده و موجب شده است امروز حیات این منطقه از منظر گردشگری اهمیت ویژه یابد.
شیروان دره زیستگاه کم نظیر گونه های گیاهی و جانوری
ویژگی دیگر شیروان دره تنوع زیستی آن است بطوریکه یکی از یازده زیستگاه وحشی کشور است که در منطقه کوه 4811 متری سبلان واقع شده است.
نزدیکی این منطقه به آبگرم شابیل، کوه سبلان، هوشنگ میدانی و مناطق بکر طبیعی دامنه سبلان موقعیت ممتاز طبیعی به آن بخشیده است.
زندگی دائمی وحوش متعددی چون کل، بز، قوچ، میش ارمنی، خرگوش، کبک دری، فاخته، خوک، روباه، گرگ، خرس قهوه‌ای، کبک، قمری و تعدادی پرندگان مهاجر موجب شده این منطقه یکی از زیستگاه‌های ممتاز محسوب شود.
علاوه بر این وجود آبگیر یا «گول» در این منطقه موجب شده تنوع گونه های دو زیست و زیست آبی نیز به وفور مشاهده شود. دو آبگیر شاخص در شیروان دره «آت گولی» و «جیران گولی» است که پراکنش گونه های جانوری و گیاهی ساکن در آن نیازمند مطالعات دقیق است.
حیات گونه های متنوع جانوری در اینجا به رگه های مواد معدنی متعددی گره خورده که با وجود اقلیم نامناسب برای ایجاد واحدهای اکتشاف و بهره برداری می تواند مورد مطالعه قرار گیرد.
تا جایی که طی مسافت چند ساعته در طول این دره بازدید کننده را با انواع مختلف مواد سنگی و معدنی مواجه می سازد.
سنگ هایی که زمانی در دل زمین بودند و بعد از آتشفشان کوه سبلان با فشار لایه های مختلف به بیرون پرتاب شده و در اطراف کوه که بخشی شامل شیروان دره است به شکل های مختلفی منجمد شده اند. برخی بسیار سفت و سخت و برخی شبیه پوکه هایی که حتی با فشار دو انگشت خرد می شوند.
علاوه بر این وجود رودخانه در امتداد دره در تنوع مواد معدنی و طبیعی تاثیر قابل ملاحظه داشته و امروز می تواند حتی نقطه های کور زمین شناسی این منطقه را برملا کند.
ثبت جهانی شیروان دره نیازمند تامین مالی است
مجموعه ویژگی های شیروان دره موجب شده تا در سال های اخیر کارشناسان نسبت به ثبت جهانی آن و یا معرفی شیروان دره به عنوان ژئوپارک مورد تاکید قرار گرفته است.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل با تاکید به اینکه معرفی به عنوان ژئوپارک نیازمند اعلام نظر از سوی سازمان زمین شناسی بوده و در محدوده وظایف این اداره کل نیست، اضافه کرد: در مقابل ثبت جهانی شیروان دره به عنوان بخشی از کوه سبلان مورد تاکید ما است.
کریم لطفی تاکید کرد: ثبت جهانی نیازمند تدوین پرونده جامع مطالعاتی است که ما در کوه سبلان نیازمند تکمیل تحقیقات هستیم و این مهم حداقل به دو میلیارد تومان اعتبار نیاز دارد.
او اضافه کرد: در وضعیت فعلی کوه سبلان به دلیل شاخصه های ممتاز خود در فهرست موقت نامزدهای ثبت جهانی کشور قرار گرفته اما برای قرارگیری در فهرست دائمی نیازمند پژوهش و دفاع و پیگیری مسئولان ارشد استانی است.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان تاکید کرد: با توجه به اینکه در بین استان ها جهت ثبت جهانی آثار تاریخی و طبیعی رقابتی به وجود آمده است، ضروری است موضوع ثبت جهانی کوه سبلان و به تبع شیروان دره با جدیت دنبال شود و این مهم تنها در توان اداره کل میراث فرهنگی استان نیست.
با وجود تاکید کارشناسان به ثبت جهانی این منطقه و اجرای برنامه های صیانتی، شیروان دره همچنان نیازمند مطالعه و پژوهش گسترده است.
منبع:سایت میراث فرهنگی اردبیل