رقابت پذیری در عصر دانش محور

وقوع انقلاب «تکنولوژی اطلاعات»، شکل گيري جامعه اطلاعاتی و شبکه ای، و نيز رشد و توسعه سريع تکنولوژی برتر، مخصوصاً در حوزۀ ارتباطات، کامپيوتر و مهندسی، از دهه 1990 الگوی رشد اقتصاد جهانی تغيير اساسی کرده است.

به گزارش سبلانه به نقل از کیویمیز، وقوع انقلاب «تکنولوژی اطلاعات»، شکل گيري جامعه اطلاعاتی و شبکه ای، و نيز رشد و توسعه سريع تکنولوژی برتر، مخصوصاً در حوزۀ ارتباطات، کامپيوتر و مهندسی، از دهه 1990 الگوی رشد اقتصاد جهانی تغيير اساسی کرده است. در نتيجۀ اين تحولات، دانش به عنوان مهم ترين سرمايه، جايگزين سرمايه های مالی و فيزيکی در اقتصاد جهانی شده است.

توجه به حوزه مدیریت دانش در دو حوزه آکادمیک و کسب و کار رو به فزونی است. این موضوع با توجه به رشد فزاینده کتب و مقالات منتشرشده در زمینه مدیریت دانش به خوبی قابل درک است. مطالعات انجام شده در کشورهای اروپایی نشان می دهد که در سال 2000، مدیریت دانش توسط 80 درصد از بزرگ ترین شرکت های جهان بکار گرفته شده است.

در سال های اخیر نیز نقش دانش به عنوان کلیدی ترین منبع سازمان ها در کسب مزیت رقابتی، به موضوعی بسیار مهم تبدیل شده و ایده «قابل مدیریت بودن دانش»، در بسیاری از کسب و کارهای مبتنی بر دانش، سازمان های یادگیرنده و مدیریت سرمایه های فکری، جا باز کرده است. بنابراین، سازمان ها در پی روش های جدیدی برای بقا در عرصه کسب و کار و رقابت اثربخش می باشند. یکی از روش های دستیابی به اثربخشی، کشف و توسعه دارایی هایی است که برای سازمان ها از کارایی بسیار بالایی برخوردار بوده، اما به درستی از آنها استفاده نشده است.

مدیریت دانش، فرآیندی است که به سازمان ها در شناسایی، گزینش، سازماندهی، انتشار (انتقال) اطلاعات و تخصص های مهم که بخشی از حافظه سازمانی هستند و غالباً به صورت ساختارنیافته در سازمان وجود دارند، کمک می نماید. در تعریفی دیگر، مدیریت دانش را آگاهی از دانش موجود در سازمان، خلق، تسهیم و انتقال دانش، استفاده از دانش موجود، کسب دانش جدید و ذخیره و انباشت آن تعریف می کنند که این اقدامات در فرآیند یادگیری سازمانی و با توجه به فرهنگ و استراتژی سازمان ها صورت می گیرد. ساختاردهی به دانش موجب بهبود موثر و کارای حل مساله، یادگیری پویا، برنامه ریزی استراتژیک و تصمیم گیری اثربخش می شود. مدیریت دانش بر شناسایی دانش، شرح و سازماندهی و افزایش ارزش آن از طریق استفاده مجدد تمرکز می کند. مفهوم مدیریت دانش در حوزه های مختلفی بکار گرفته شده است که از آن جمله می توان به مهندسی دانش و هوش مصنوعی اشاره کرد.

مديريت دانش در سه بعد موجب ايجاد مزيت رقابتي مي شود كه عبارتند از: - كاهش هزينههاي عملياتي- كاهش زمان آماده سازي محصول و ارائه خدمات - ايجاد تمايز در محصول در ميان انواع مختلف دانش، شرکت ها مناسب ترين منبع رقابت پذیری را دانش تيمی و دانش فنی کارکنان می دانند. برخی از صاحب نظران سعی دارند انواع دانش را با توجه به درجه اهميت شان برای رقابتی شدن و بهبود عملکرد يک شرکت طبقه بندی کنند. در يکی از اين مطالعات شان داده شده است که دانش درباره مشتريان توسط 96درصد شرکت ها بسيار مهم تلقي شده است.

در اقتصاد مبتنی بر دانش، محصولات و سازمان ها براساس دانش زندگی می کنند و میميرند و موفق ترين سازمان ها، آنهايي هستند که از اين دارائی ناملموس به نحو بهتر و سريع تری استفاده می کنند. مطالعات اخير نشان داده است که برخلاف کاهش بازدهی منابع سنتی(مثل پول، زمين، ماشين آلات وغيره)، دانش منبع افزايش عملکرد کسب وکار است. آنچه درخور توجه است اين مهم  است که بازار نيز ارزش دانش و عوامل نامشهود ديگر در فرايند ايجاد ارزش را تشخيص داده است.

هنگامي كه منابع دانش يك سازمان مورد بهره برداري قرار مي گيرد، سازمان شاهد ارتقا و افزايش پويايي و ارزش موجود در كسب و كار مي شود.

امروزه رقابت پذيري شركت ها به ميزان كمتري بر عوامل سنتي (سرمايه، زمين، نيروي كار) استوار است و دانش جايگزين اين عوامل قديمي شده است. بنابراين دانش نه فقط يك منبع مزيت رقابتي خواهد شد بلكه همانطور که ذکر شد، تنها منبع آن مي گردد. در مديريت دانش، استفاده از امكانات فناوري اطلاعات، روش ها و برنامه هاي كاربردي جديد (مانند گروه افزار، پايگاه داده هاي برخط، اينترانت و غيره...) را تسهيل مي كند. اينها به شركت ها اين امكان را مي دهد كه كالاها و خدمات خود را با كيفيت بهتري ارائه كنند و بنابراين به مزيت رقابتي و منفعت دست يابند.

عدالت امیرزاده - کارشناس ارشد امور شهری

انتهای خبر/