یادی از یک امر مهم فراموش شده دینی؛

انتقاد شایسته از یک مسئول دولتی توسط ارباب رجوع

انتقاد شایسته از یک مسئول دولتی توسط ارباب رجوع و یا حتی مردم عادی اگر چه به ظاهر چندان مهم به نظر نمی رسد. اما اثرات خوب آن باعث شده که در اصل هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به آن اشاره شود.

به گزارش خبرنگار ، یکی از کارمندان دولتی که اکنون در جوار رحمت الهی آرمیده است تعریف می نمود که در ایام جوانی و زمانی که ریاست اداره ای را به من سپرده بودند ، روزی پیرمرد افتاده ای که سرد و گرم روزگار را چشیده بود به من مراجعه و درخواست احقاق حق نمود ، به لحاظ تبعاتی که اجابت درخواست ایشان داشت از قبول آن امتناع و امروز فردا نمودم ، چند روز پشت سر هم آمد و رفت تا اینک با لحن تند و آوردن یک مثل مرا متوجه اشتباهم کرد.

بطوریکه همان روز دستور احقاق حق وی را دادم و تبعات آنرا هم پذیرفتم.خدمتم بعد از 30 سال تمام شد.اما آن خاطره درس خوبی برای تمام عمرم شد.
انتقاد شایسته از یک مسئول دولتی توسط ارباب رجوع و یا حتی مردم عادی اگر چه به ظاهر چندان مهم به نظر نمی رسد اما اثرات خوب آن باعث شده که در اصل هشتم قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با الهام از کلام امیر مومنان حضرت علی بن ابی طالب در خطبه 216 نهج البلاغه که اشاره صریح به حقوق متقابل مردم و رهبری نموده است.

موضوع مهم و حیاتی امر به معروف و نهی از منکر مردم،مسئولان دولتی را توسط مردم بعنوان یک اصل مهم آورده شود.((در جمهوری اسلامی ایران دعوت به خیر ، امر به معروف و نهی از منکر وظیفه ای است همگانی بر عهده مردم نسبت به یکدیگر ، دولت نسبت به مردم و مردم نسبت به دولت . شرایط و حدود و کیفیت آن را قانون معین می کند (( والموءمنون و الموء منات بعضهم اولیاء بعض یأمرون بالمعروف و ینهون عن المنکر))
اگر چه حداقل در بیان و مطالبه جدی مسئولان دو قسم اول این اصل یعنی امر به معروف و نهی از منکر مردم همدیگر را و مسئولان مردم را بارها و بارها مطرح شده است لکن قسم سوم یعنی امر به معروف و نهی از منکر مسئولان دولتی توسط مردم،موضوعی است که حتی در بیان مسئولان هم عالمانه و عامدانه به سبب ترس از انتقاد حذف شده است.

عادت اکثر مسئولان به تعریف، توصیف و دادن القاب آن چنانی است و لذا کوچکترین انتقادی حتی اگر حقیقت هم باشد را کسی برنمی تابد،و مسئولان ادارات دولتی از بیان آن واهمه دارند و از نگاههای معنی دار،غضب آلود و گاهی مهربانانه مردم که اشتباهاتشان را یاد آور نمایند محروم هستند.
آیا زمان آن نرسیده است که به این اصل مهم قانون اساسی و واجب فراموش شده شرعی،توجه جدی شده و با تعیین راهکارهای قانونی فرصت اجرایی شدن امر به معروف و نهی از منکر مسئولان دولتی توسط مردم را فراهم و به افرادی که هزاران حرف نگفته در دل دارند راهی مناسب برای بیان شایسته و موثر انتقادات و پیشنهادهای خود را بدهیم.

برای این کار لزوم پیش بینی سازمانی بعنوان متولی این امر که بتواند حلقه واسطه مردم و مسئولین دولتی شده،بتواند نظرات مردم را شنیده،صحت و سقم انتقادها و راهکارهای پیشنهادی را بررسی نموده و موضوع مطرح شده را به مرجع ذیربط منعکس نموده،حقوق احتمالی آمرین بالمعروف ناهی عن المنکر را از تعدیات احتمالی مسئولین موضوع مطروحه تضمین نماید، از سوء استفاده ابزاری و سیاسی این اصل جلوگیری کند،نیاز ضروری جامعه امروزی ماست و در یک کلام ((اجرای اصل هشتم قانون اساسی نیازمند قانون قوی و سازمان اجرایی است.))

یاداشت : مهدی اسماعیلی