مهارت‌های زندگی، چالش‌های پیش روی کودکان کار

نیافتن فرصت کودکی، بزرگ‌ترین ظلم و غم‌انگیزترین اتفاقی است که برای کودکان کار رخ می‌دهد. کودکانی که بازی‌شان، پشت چراغ‌ قرمز، دویدن میان خودروها و اطراف کوره‌هاست.

به گزارش سبلان ما، «روز جهانی مبارزه با کار کودک» هر سال در جهت افزایش آگاهی‌ در مورد به کار گرفتن غیرقانونی کودکان و روش‌های مقابله با کار کودک گرامی داشته می‌شود.

بر اساس گزارش سازمان بین‌المللی کار و یونیسف در سال گذشته حکایت از وجود بیش از ۱۶۰ میلیون کودک‌کار در سراسر جهان است.

کودک کار به کودکی اطلاق می شود که به واسطه فقر، مشکلات اقتصادی، فرهنگی یا توسط باند و مافیا به مدت طولانی ومستمر به کار گرفته می‌شود. کودکان کار معمولا در معرض آسیب‌های جسمی، روحی، روانی و اجتماعی قرار دارند. از تحصیل محروم هستند و به نیازهای کودکی آنان توجهی نمی شود. همچنین خطرات زیادی آن ها را تهدید می‌کند.

دنیایی که می‌توانست تنها به کمک‌های ساده‌ی کودکانه کودکان کار، در محیط امن خانواده محدود شود، از کودک کار، کارهای سختی طلب می‌کند که هرگز در تاب و توان دست‌های کودکانه‌شان نیست. کارهایی دشوار، با پرداخت‌هایی ناچیز، که در مقابل، کودکی‌شان را از آن‌ها می‌دزدد و به رشد جسمی و ذهنی آن‌ها، آسیب می‌رساند.

محل کار این کودکان، لزوماً در خیابان‌ نیست، آن‌ها در باربری‌ها، خیاطی‌ها، آجرپزی‌ها، خانه‌ها، کارهای زیر زمینی و مواردی از این دست، هم مجبور به کارند.

طبق بررسی‌های آماری و میدانی، خانواده‌هایی که درگیر آسیب‌های گوناگون اجتماعی، همچون حاشیه‌نشینی، فقر، بیکاری، مشکلات حاد معیشتی، اعتیاد، خشونت و تجاوز هستند و خانواده‌هایی که عمدتا ناآگاه و ناتوان در انجام مسئولیت‌های سنگین پدری و مادری هستند و یا خانواده‌هایی با فرهنگ‌هایی بیمار که گاه، دختران را در کودکی، مجبور به ازدواج با افرادی فاقد هرگونه صلاحیت می‌کند، مهمترین عوامل کودکان کار در جوامع هستند.

نیاموختن مهارت‌های زندگی، موجب می‌شود کودکان کار از عهده حل ساده‌ترین مسائل پیرامون خود بر نیایند و با کوچک‌ترین اتفاقات، درگیر خشونت‌هایی شوند که اغلب به ضرب و جرح و حتی قتل منجر می‌شود.

نیافتن فرصت کودکی، بزرگ‌ترین ظلم و غم‌انگیزترین اتفاقی است که برای کودکان کار رخ می‌دهد. کودکانی که بازی‌شان، پشت چراغ‌ قرمز، دویدن میان خودروها و اطراف کوره‌هاست.

حضور در محیط‌های ناسالم و انجام کارهای آسیب‌زا، مشکلاتی برای سلامت کودکان کار به همراه دارد که متاسفانه هزینه درمان و فرهنگ پیگیری آن را ندارند .

سوء تغذیه به عنوان رایج‌ترین مشکل بچه کار، جدی‌ترین عامل مخرب رشد ذهنی و جسمی اوست.

آرتروز، دیسک کمر و اختلالات رشد، آسیب‌هایی است که از همان کودکی گریبانگیر کودکانی می‌شود که بارکشی می‌کنند. عفونت‌های ریوی و مشکلات پوستی نیز خیلی زود به سراغ کودکان زباله‌گرد می‌آید.

گذر از دوره کودکی و نوجوانی و ورود به دنیای بزرگسالی، سرآغاز دور جدیدی از مشکلات این کودکان است؛ آن‌ها که هیچ آموزشی برای کسب درآمد، مدیریت زندگی و حضور اجتماعی ندیده‌اند، با انبوهی از مشکلات جدید روبرو خواهند بود.

مطالعات جرم‌شناسی نشان می‌دهد اغلبِ مجرمان و بزه‌کاران، کودکی پرآسیبی را پشت سر گذاشته‌اند.

در ایران نیز با وجود قوانین متعدد و امضای پیمان نامه حقوق کودک، مقاوله نامه ۱۸۲ مبنی بر محو بدترین اشکال کار کودک و وجود قوانینی چون قانون اساسی (اصل۳۰)، قانون کار(مواد۸۰، ۸۱، ۸۳)، قانون مجازات اسلامی(ماده ۹۳۱)، قانون حمایت از کودکان و نوجوانان، کودکان زیادی برای تامین مایحتاج زندگی مجبور به کار هستند، این قوانین نتوانسته است بستر مناسبی برای حمایت از آنان فراهم کند. در برنامه ششم توسعه، دولت متعهد شد که ۲۵درصد از جمعیت کودکان کار را کاهش دهد. برای اولین بار نام کودکان کار در برنامه توسعه کشوری برده شد ولی در اینجا هم هیچ آماری از تعداد کودکان کار ارائه نشد که بتوان در پایان برنامه ششم ارزیابی روشنی از این برنامه ارائه داد. اقدامات انجام شده بیش از هر چیز بر عملیات قهر آمیز حذف فیزیکی کودکان از سطح خیابانها متمرکز شد. این اقدامات کودکان را به کارهای خطرناکتر و دشوارتر مثل زباله گردی و غیره سوق داد و تاثیر چندانی در بهبود شرایط کودکان کار نداشت.

براساس آمارهای سال ۱۳۹۹، حدود ۷۰ هزار کودک کار و خیابان در کشور وجود دارد که به دلایلی همچون امرار معاش، نیاز خانواده به کار کودک، عدم دسترسی به آموزش و … ساعاتی از شبانه روز را در خیابان‌ می‌گذرانند.

شناسایی 350 کودک کار در استان اردبیل

حامد رضایی مدیرکل بهزیستی استان اردبیل از شناسایی ۳۵۰ کودک کار در استان اردبیل خبر می دهد و می افزاید: تلاش می‌کنیم با حمایت دولت، برخی دستگاه‌های اداری و موسسات خیریه در استان، گام‌های بلندی برای کاهش جمعیت کودکان کار و قرار گرفتن آنها در مسیر رشد شکوفایی استعدادها برداریم و تحقق این امر به همراهی و همکاری مسئولان استان بستگی دارد.

وی با بیان اینکه نزدیک به ۱۲ نهاد و اداره مختلف در این راستا با ما همکار و همگام هستند، گفت: امروزه تلاش‌های زیادی برای کاهش کار کودکان انجام می‌شود اما همچنان شاهد این کودکان در خیابان‌ها و اماکن مختلف شهری هستیم.

مدیرکل بهزیستی استان اردبیل خاطرنشان کرد: در تلاش هستیم تا بتوانیم استعداد تمام کودکان زیر ۱۸ سال که با مشکل و پدیده شغل کاذب مواجه هستند، شکوفا کنیم که در این راستا سعی کردیم با پای کار آوردن نهادها و مؤسسات مختلف و با همکار مردم با امید دهی به این کودکان در سطح استان فعالیت‌های شایسته‌ای را ارائه بکنیم.

رضایی با اشاره به شناسایی ۳۵۰ نفر از کودکان کار در اردبیل افزود: وضعیت استان اردبیل در بحث کودکان خیابانی نسبت به استان‌های دیگر نگران کننده نیست و نهادهای متولی توانسته‌اند کودکان خیابانی را شناسایی و به ساماندهی آنها اقدام کنند.

رضا قاسمیان، معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار اردبیل با اشاره به ساماندهی کودکان کار در استان اظهار کرد: استفاده از توان دولتی و غیردولتی برای بهبود وضعیت کودکان کار و ایجاد زندگی معقول و مناسب موضوع مهم و اساسی در حوزه اجتماعی است.

وی بیان کرد: احساس مسئولیت برای حمایت از کودکان کار و خیابانی و ارتقای روحیه فعالان این حوزه امری اجتناب‌ناپذیر است که اهمیت به حفظ کودکان با تقویت آموزش و ابعاد تربیتی از سوی دستگاه‌های متولی امری لازم و ضروری بوده و در این زمینه با تلاش‌های انجام یافته از چرخه حمایت‌های آموزشی و حفاظتی حمایت می‌شود.

معاون سیاسی، امنیتی و اجتماعی استاندار اردبیل گفت: با تولید محتواهای تأثیرگذار و غنی که از اهمیت بسیاری برخوردار است، عدم توجه به این موضوع می‌تواند چالش و بحرانی ایجاد کند که در این زمینه شناسایی دلیل گرایش کودکان به کارهای خیابانی در تصمیم‌سازی‌ها برای حمایت از این کودکان حائز اهمیت است.

قاسمیان اظهار کرد: توجه و اقدامات کارشناسانه توسط دستگاه‌های مربوطه برای حداقل رساندن مشکلات اجتماعی جزو اولویت مهم و اساسی است که در این زمینه اقناع‌سازی افکار عمومی مردم استان در دستور کار بوده و به همین منظور باید به این موضوع مورد توجه واقع شود.

 

انتهای پیام/ج