سبلان ما گزارش می‌دهد؛

محصولات آب‌بر از لیست کشت اردبیل حذف می‌شوند؟

یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های امروز، حذف محصولات آب‌بر و غیرکاربردی از لیست کشت مناطقی است که با بحران کم‌آبی مواجه هستند و حال سوال اساسی این است که آیا محصولات آب‌بر از لیست کشت اردبیل حذف خواهند شد یا نه؟

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سبلان ما»، در مواجهه با بحران کم‌آبی و محدودیت‌های فراگیر منابع آب در کشور، تغییر رویکردهای کشاورزی و اصلاح الگوهای کشت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار شده است. یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های امروز، حذف محصولات آب‌بر و غیرکاربردی از لیست کشت در مناطق خشکسالی، به‌ویژه در ایران و از جمله در استان اردبیل است جایگزینی این نوع محصولات، با تولیداتی انجام می‌شود که نیاز آب کمتری دارند و درعین‌حال، ارزش افزوده بالایی را رقم می‌زنند؛ محصولاتی راهبردی که می‌تواند زمینه‌ساز توسعه پایدار و اقتصادی منطقه باشد.

 در این مسیر، نقش برنامه‌ریزی دقیق و هوشمندانه مسئولان مربوطه بسیار حیاتی است، تعیین الگوی کشت مناسب بر اساس نیازهای منطقه‌ای، اقلیمی و اقتصادی کلید دستیابی مواجهه با تهدیدهای کم‌آبی است. استان اردبیل نیز با داشتن پتانسیل‌های منحصربه‌فرد، نیازمند این است که همانند سایر مناطق راهبردهای کوتاه‌مدت و بلندمدت خود را بر اساس اصول علمی و کارشناسی تعیین و اجرا کند.

 با چنین رویکردی، شکل‌گیری آینده‌ای بهتر، همراه با بهره‌وری بیشتر از منابع محدود آب، امکان‌پذیر خواهد بود که نتیجه‌اش، تضمین امنیت غذایی، ارتقای سطح اقتصادی و حفظ محیط‌زیست در بلندمدت است.

 

کشت پاییزه، بهاره و تابستانی پارس‌آباد با اجرای الگوی کشت امکان‌پذیر است
 

 بخشعلی اصغری مدیر جهاد کشاورزی شهرستان پارس‌آباد نیز در گفتگو با خبرنگار «سبلان ما»، با اشاره به کاشت محصولات متنوع و راهبُردی در مغان اظهار داشت: شهرستان پارس‌آباد در تولید محصولات کشاورزی رتبه نخست کشور را دارد و سالانه ۹۰ هزار تن انواع محصولات باغی در این شهرستان تولید می‌شود.

 وی افزود: کاشت طرح‌های گلخانه‌ای در شهرستان پارس‌آباد نیز با جدیت ادامه دارد و شهرک گلخانه‌ای ۱۶ هزارهکتاری یکی از مهم‌ترین پروژه‌های در حال اجرا است که تاکنون ۳۰۰ هکتار آن بهره‌برداری شده و ۳۰۰ هکتار دیگر در دست تکمیل است.

 مدیر جهاد کشاورزی شهرستان پارس‌آباد تصریح کرد: با تکمیل این پروژه، سالانه ۳۰ هزار تن محصولات گلخانه‌ای تولید خواهد شد و اشتغال مستقیم و غیرمستقیم برای ۱۰ هزار نفر ایجاد می‌شود.
 وی اضافه کرد: جلگه مغان یکی از مناطق حاصلخیز کشور است و رودخانه مرزی ارس، منبع مهمی برای تأمین آب کشاورزی محسوب می‌شود و همچنین پروژه بهره‌برداری از این رودخانه از سال ۱۳۵۴ آغاز شده و اکنون سطح زیر کشت به ۹۰ هزار هکتار رسیده است.

ادعاها درباره آب‌بر بودن هندوانه فاقد پشتوانه علمی است

اصغری تغییرات اقلیمی را عامل مهم در کاهش منابع آب دانست و توضیح داد: حقابه شهرستان از رودخانه ارس حدود ۱.۲ میلیارد مترمکعب است که بر اساس آن، سهم سالانه کشاورزان تعیین می‌شود. با اجرای الگوی کشت پاییزه و بهاره و تخصیص منابع آب، امکان کشت تابستانی نیز فراهم شده و کمبود آب در منطقه وجود ندارد.

 وی در خصوص مصرف آب در کشت هندوانه نیر اظهاراتی جالب داشت و گفت: ادعاهایی درباره مصرف بالای آب این محصول مطرح شده که فاقد پشتوانه علمی است. مصرف آب هندوانه مشابه سایر محصولات زراعی است، اما به دلیل اهمیت محصولات راهبُردی مانند گندم و پنبه، پیشنهاد شده است که به‌جای هندوانه کشت شوند.

 وی تأکید کرد: در شهرستان پارس‌آباد ۴۸ واحد تولیدی فعال در حوزه کشاورزی وجود دارد که سالانه ۳۲۰ تن محصول تولید می‌کنند، در بخش آبزی‌پروری نیز، ۲۵ مزرعه ماهی با مجموع ۱۸۰ هکتار فعالیت دارند و سالانه ۹۸۹ تن ماهی گرمابی تولید می‌شد.

 سرعین مستعد در تولید محصولات کشاورزی است

داور داوردان مدیر جهاد کشاورزی سرعین در گفتگو با خبرنگار«سبلان ما»، اظهار داشت: سرعین با بهره‌مندی از اقلیم کوهستانی، خاک حاصلخیز و منابع آبی رودخانه‌های فصلی مناسب، به‌عنوان یکی از قطب‌های کشاورزی استان اردبیل شناخته می‌شود.

وی افزود: باوجود ظرفیت‌های بالای کشاورزی در شهرستان سرعین، به دلیل محدودیت منابع آبی و شرایط آب‌وهوایی سردسیر، کشت محصولات پرمصرف آبی همچون هندوانه، خربزه یا سایر صیفی‌جات تابستانی در این منطقه به‌طورکلی انجام نمی‌شود. اقلیم کوهستانی سرعین و فصل رشد کوتاه، امکان بهره‌برداری بهینه از این محصولات را کاهش داده و موجب تمرکز کشاورزان بر کشت محصولات کم‌آب‌برتر و مقاوم به سرما مانند گندم، جو و گیاهان دارویی شده است.

داوردان خاطرنشان کرد: به دلیل موقعیت جغرافیایی کوهستانی، آب‌وهوای معتدل، خاک حاصلخیز و دسترسی مناسب به منابع آبی، شهرستان سرعین در سال‌های اخیر به یکی از مناطق مستعد و پُربازده کشاورزی در استان اردبیل تبدیل شده است این ویژگی‌ها باعث شده تا محصولاتی نظیر گندم، جو و نخود و عدس با کیفیت بالا در این منطقه کشت شوند و سهم بسزایی در تأمین نیازهای غذایی استان و کشور داشته باشند. همچنین، شرایط طبیعی منطقه زمینه مناسبی برای تولید محصولات باغی، گیاهان دارویی و توسعه گلخانه‌ها فراهم کرده است.

وی اظهار داشت: کمبود آب مخصوصاً در دو سال اخیر باعث شده برداشت محصولات شهرستان مثل سیب‌زمینی و یونجه کاهش زیادی پیدا کند نسبت به چند سال قبل، تولید سیب‌زمینی در بعضی روستاها تا نصف هم کم شده. کشاورزان به‌خاطر خشک‌شدن چشمه‌ها و پایین‌رفتن سطح آب چاه‌ها مجبورشدن سطح زیر کشت رو کم کنند.

اصغری افزود: علاوه بر محصولات کشاورزی، شهرستان سرعین به دلیل داشتن مراتع غنی، امکان برداشت و کشت گیاهان دارویی همچون بابونه، آویشن، گل‌گاوزبان و پونه را دارد که نقش مهمی در اقتصاد پایدار کشاورزان ایفا می‌کند.

  مدیر جهاد کشاورزی سرعین گفت: کارشناسان کشاورزی معتقدند با توسعه فناوری‌های نوین و حمایت‌های بیشتر، ظرفیت‌های کشاورزی این شهرستان می‌تواند به طور چشمگیری افزایش یابد و سهم بیشتری در تولید محصولات سالم و ارگانیک کشور داشته باشد.

 کمبود آب و تغییرات اقلیمی کشاورزی مشگین‌شهر را محدود کرد 

ناصر حسینعلیزاده، رئیس اداره جهاد کشاورزی شهرستان مشگین‌شهر، در گفتگو با خبرنگار «سبلان ما»، به تأثیر کمبود آب و تغییرات اقلیمی بر کاهش قابل‌توجه تولیدات کشاورزی این منطقه اشاره کرد.

  وی افزود: کمبود آب و تغییرات اقلیمی، توسعه باغات، زراعت و دامپروری را در بخش‌های مختلف محدود و متوقف کرده است، و در حوزه شیلات نیز منجر به تعطیلی مراکز و توقف توسعه مزارع جدید شده است که در مقابل، جهاد کشاورزی این شهرستان برنامه‌هایی برای مقابله با این بحران‌ها اجرا کرده است؛ از جمله تأمین و توزیع به‌موقع نهاده‌های دامی و زراعی، برگزاری دوره‌های آموزشی در زمینه مدیریت منابع آب، و پیگیری پروژه‌های عمرانی و زیرساختی جهت ارتقای بهره‌وری و پایداری تولید در شرایط کم‌آبی. همچنین، طرح ملی جهش تولید در دیم‌زارها، با هدف کاهش وابستگی به واردات و بهره‌برداری بهینه از منابع آبی، در حال اجرا است.

رئیس اداره جهاد کشاورزی شهرستان مشگین‌شهر تصریح کرد: مشگین‌شهر با دارابودن ظرفیت‌های بالقوه در حوزه‌های زراعت، دامداری و پرورش طیور، رتبه‌های برتر استان در تولید محصولات کشاورزی را دارد و تولید حدود ۴۰۰ هزار تن محصولات، این شهرستان را جزو مناطق برتر در سطح استان قرار داده است.