یکشنبه 18 شهر 1403
پشه آئدس در اردبیل مشاهده نشده است
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «سبلان ما»، تب دنگی بیماری عفونی است که فوبیای آن با داغ ترشدن روزهای تابستان و مشاهده پشه‌های بیشتر و البته مشاهده این پشه در استان همجوار گیلان رفته‌رفته در استان اردبیل بیشتر می‌شود؛ به‌گونه‌ای که با هر گزش پشه‌ای شهروندان این ترس را دارند که نکند پشه آئدس آنها را گزیده و خدای‌نکرده به بیماری دنگی مبتلا شده‌اند؟
خبرنگار «سبلان ما»، در گفتگویی تفصیلی با دکتر مهران آسایشی، مدیرگروه مبارزه با بیماری‌های معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل از «پشه آئدس»، علائم و اقدامات پیشگیرانه‌ای که در استان اردبیل دراین‌خصوص صورت‌گرفته است، پرسیده است که متن کامل این گفتگو در ادامه است.
آیا مشاهده پشه آئدس در اردبیل گزارش شده است؟
هنوز موردی ابتلا، گزش و مشاهده از پشه آئدس در استان اردبیل مشاهده نشده است، ولی باتوجه‌به مشاهده پشه آئدس در استان مجاور گیلان باید حساسیت‌ها را بیشتر کنیم و مراقبت‌های لازم دراین‌خصوص را داشته باشیم.
آئدس نوعی از پشه است که خود زیر گونه‌هایی دارد که فعلاً در استان اردبیل مشاهده نشده است؛ ولی این نوع پشه از سال ۱۳۹۸ در ایران و در استان همجوار گیلان نیز سال گذشته مشاهده است.
«آئدس اجیپتی» و «آئدس آلبوپیکتوس» دو گونه خطرناک از پشه آئدس هستند؛ این نوع پشه می‌تواند ناقل چند نوع بیماری ویروسی باشند که خطر این نوع ابتلا از نظر اقتصادی، کارافتادگی و مرگ‌ومیر قابل‌توجه می‌تواند باشد؛ تب دانگی ۱۰ درصد امکان مرگ‌ومیر دارد که این میزان آمار از کرونا هم بیشتر است
آیا مرگ بر اثر پشه آئدس واقعیت دارد؟
مرگ بر اثر نیش پشه آئدس در ایران صحت ندارد، اما در دنیا مرگ بر اثر گزش این نوع از پشه اتفاق افتاده است.
کشور ایران در داخل کمربندی از استقرار پشه آئدس، واقع شده است در شمال، جنوب، شرق و غرب ایران این پشه آئدس بومی شده است، اما انتقال داخلی این بیماری خوشبختانه تا به امروز در ایران وجود ندارد، ولی در پاکستان این اتفاق افتاده است.
در انتقال داخلی ویروس از طریق آئدس، این بیماری وقتی به فرد دیگر منتقل می‌شود که این پشه قبلاً فردی را که ویروس بیماری را داشته نیش بزند، و آنگاه فرد بعدی که توسط این پشه آلوده گزیده شود، آلوده خواهد شد که انتقال به این شیوه در سال‌های قبل در پاکستان و طی دو سال اخیر در قطر و امارات رواج دارد و البته چون این کشورها در همسایگی ما قرار دارند باید حساسیت بیشتری برای مراقبت از گزیدگی توسط پشه آئدس داشته باشیم.
اقدامات پیشگیرانه‌ای که برای مراقبت از ورود پشه به استان اردبیل انجام شده است؟
برنامه‌ریزی برای مراقبت از ورود پشه آئدس به کشور از سال ۹۶ و در برخی از مبادی مرزی آغاز شده است؛ در استان اردبیل نیز در بیله‌سوار تله‌گذاری برای صید پشه جهت شناسایی این نوع پشه انجام شده است، تا اگر احتمالاً پشه‌ای وارد کشور شد، این پشه به‌موقع شناسایی شود.
دلیل استقرار و اجرای برنامه‌ریزی در مرزها به‌این‌علت است که چون پشه آئدس بومی منطقه ما نیست و تاریخچه تب دانگی نشان می‌دهد که در سال ۱۹۷۰ فقط در ۹ کشور تب دنگی وجود داشت؛ اما الان در ۱۰۰ کشور این موارد مشاهده شده است و البته پشه آئدس و به‌تبع تب دنگی اولین‌بار نیز از کشور آفریقایی از طریق لاستیک‌های تایری که پشت کانتینر باربری مستقر بوده به قلب اروپا منتقل شده است، فلذا باید مبادی ورودی و خروجی کشور در مرحله اول برای جلوگیری از ورود این پشه خطرناک کنترل شود.
پشه آئدس انسان را به چند نوع بیماری عفونی مبتلا می‌کند؟
غیر از تب دانگی دو نوع بیماری تب زیکا و چیکونگونیا از طریق پشه آئدس منتقل می‌شود که این بیماری‌ها نیز در حوالی سال ۱۹۵۰ در ۶ کشور اولین نمونه‌های انسانی ابتلا به این بیماری مشاهده شد؛ اما الان این بیماری در نزدیک به ۹۰ کشور بومی شده است که علت افزایش ابتلا به این نوع بیماری‌ها گسترش شهرنشینی و افزایش مراودات و تجارت بین‌الملل است .
پشه آئدس به‌ویژه «آئدس اجیپتی»، پشه شهرنشین است و به این محیط عادت دارد و فقط انسان را می‌گزد و از انسان تغذیه می‌کند و منتهی تخم‌گذاری «آئدس اجیپتی» به‌گونه‌ای است که می‌تواند ۴۰۰ روز خشکی را تحمل کند و وقتی قطره‌ای آب بر روی آن می‌ریزد شروع به رشد کرده و پخش می‌شود.
اولین‌بار پشه آئدس از کشور آفریقایی به قلب اروپا از طریق لاستیک‌های تایری که پشت کانتینر باربری مستقر بوده، منقل شده است و در خود فرانسه از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ در استان به استان فرانسه مستقر شده است.
برنامه مراقبت حشره‌شناسی در کدام نقاط از استان اردبیل در حال اجرا است؟
چون انتقال بیماری‌های ناشی از نیش پشه آئدس از مبادی ورودی و خروجی کشور کنترل می‌شود، خوشبختانه در کشور ما وجود ندارد و بعد از اینکه در استان مجاور آلوده به تب دانگی شد، ما حساسیت‌ها را افزایش دادیم و برنامه مراقبت حشره‌شناسی را در کل استان آغاز کرده‌ایم و آزمایشگاه حشره‌شناسی ما تجهیز شده و امسال تکمیل نیز شد و به‌صورت مرتب از کلیه شهرستان‌ها و مراکز بهداشتی استان اردبیل نمونه‌برداری از مراکز پرخطری که امکان رشد لار وجود دارد، در حال انجام است و طبق رصدها تاکنون موردی از پشه آئدس در استان اردبیل مشاهده نشده است.
با وجود کنترل و مراقبت‌های دانشگاه علوم پزشکی اردبیل برای مراقبت از پشه آئدس، مسافرت‌ها و گردشگری در حال انجام است آیا هر پشه‌ای که را ببینیم باید از آئدس آن بترسیم؟
علاوه بر ظاهر متفاوت این پشه آموزش‌های لازم نیز برای مراقبت از پشه آئدس و حساس‌سازی نسبت به انتقال بیماری از طریق این پشه در استان اردبیل دو سالی است که در مراکز درمان و بهداشت و مراکز اورژانسی در حال انجام است و علائم بیماری، تشخیص و درمان نیز آموزش داده می‌شود در صورت مشاهده مشکوک سابقه سفر را بررسی کنند و در صورت سفر به مناطق آلوده، تست تشخیصی سریع تب دنگی انجام شده و پس از تشخیص مراقبت‌های خاص انجام شود.
برای تست تب دنگی به کجا باید مراجعه شود؟
امکان تست تب دنگی در استان اردبیل وجود دارد، و مراکز درمانی دراین‌خصوص توجیه هستند، در شهرستان‌ها نیز به مراکز بهداشتی مراجعه کنند، مراکز بهداشتی قسمت مبارزه با بیماری‌ها دارند که این قسمت راهنمایی لازم را به مراجعه‌کنندگان خواهد داد.
گزش پشه آئدس آیا علائم خاصی دارد؟
گزش پشه آئدس مثل گزش عادی پشه‌های دیگر است و علامت خاصی ندارد؛ ولی مثل بیماری کرونا در هر فردی علائم آلودگی توسط پشه آئدس هم متفاوت است در 70درصد علائم مبتلایان به آلودگی گزش پشه آئدس و تب دنگی خفیف و ۳۰ درصد مبتلایان به این بیماری ویروسی ممکن است علائم شدیدتری داشته باشند.
تب، سردرد و درد شدید پشت چشم، کمردرد، بدن‌درد شدید، تهوع و استفراغ از علائم تب دانگی هستند و پس از یک هفته لکه‌های پوستی اتفاق می‌افتد؛ اما آنچه خطر دارد این است که تب دانگی منجر خونریزی داخلی و نشت پلاسما به خارج شود.
در مبتلایان به بیماری زیکا نیز عوارض عصبی و خودایمنی ایجاد می‌شود و همچنین این بیماری سندروم گیلن‌باره ایجاد می‌کند و در خانم‌های باردار مبتلا به زیکا امکان این وجود دارد که کودکان عقب‌مانده ذهنی به دنیا بیاورند.
در بیماری چیکونگونیا نیز که از طریق نیش پشه ایجاد می‌شود، به‌شدت فرد مبتلا را زمین‌گیر می‌کند به‌گونه‌ای که فرد حتی نمی‌تواند به پزشک مراجعه کند.
مهم‌ترین پیشگیری و کاری که بعد از استقرار بیماری تب دنگی باید انجام داد؟
مهم‌ترین بخش پیشگیری و حتی استقرار بیماری در واقع بهسازی محیط و مدیریت محیطی است؛ در بخش مدیریت با تمام سازمان‌ها مکاتبات و هماهنگی لازم به‌عمل‌آمده و تقسیم وظایف انجام شده است؛ چراکه مبارزه با پشه ائدس هم انجام خواهد شد، مه‌پاشی و سمپاسی هم اتفاق خواهد افتاد که همه این هماهنگی و برنامه‌ریزی‌ها در حال انجام است؛ ولی تا زمانی که ۸۰ درصد مردم آگاهی نسبت به این موضوع ندارند و همراهی نکنند، برنامه‌های موفق اجرا نخواهد شد.
برای مثال اگر مشاهده پشه‌ای از جایی گزارش شد باید به شعاع ۵۰۰ متری آن محل سمپاشی صورت بگیرد و معابر مه‌پاشی شده و سمپاشی داخل منازل نیز اتفاق بیفتد که اگر غیر از این باشد ممکن است گردش پشه‌ها درست در منزلی اتفاق بیفتد که اجازه سمپاشی نداده است .
دو شرط برای ایجاد و شیوع تب دنگی لازم است استقرار پشه و مبتلا به این تب وجود داشته باشد فعلاً که هیچ‌کدام از این شرایط برای ورد پشه آئدس در استان اردبیل وجود ندارد، البته در استان‌های دیگری که پشه آئدس مشاهده شده فقط شرط اول برقرار است، بنابراین لازم است که ما مراقبت‌هایمان را از همان مسافرت‌ها سفت‌وسخت انجام دهیم؛ چنانچه اگر فرد به مسافرتی رفته و علائمی حتی بعد از یک هفته از تب دنگی مشاهده کرد به پزشک مراجعه کند و این مهم است که شرح‌حال بدهد .
شرح‌حال دادن به تشخیص درست و به‌موقع بیماری تب دنگی کمک می‌کند.
شهروندان توجه داشته باشند که تب دانگی یک بیمار ویروسی است که از گزش پشه آئدس ایجاد می‌شود، اگر این پشه قبلاً فردی را که ویروس بیماری را داشته نیش بزند، ویروس این بیماری را به فرد دیگر منتقل می‌کند، در غیر این صورت گزش این پشه به‌تنهایی خطری ندارد و ازآنجایی‌که این پشه در آب زیر گلدان، بطری‌های رهاشده، آب جمع‌شده در قوطی کنسروهای رها شده و چاله آسانسور کشف شدند؛ بنابراین لازم است شهروندان در بهسازی محیط هم مراقبت لازم را بکنند.
انتهای خبر/