صفت ناچسب براي اردبيل

سبلانه: دولت در شرايطي بر ابقاي صفت كشاورزي به استان اردبيل اصرار مي كند كه طبق آمار و ارقام اعلام شده، سهم سرمايه گذاري دولتي در بخش كشاورزي و برنامه هاي كلان كشور كمتر از 5 درصد است.

به گزارش سبلانه، بسياري از مردم دنيا و ايران، اردبيل را از دريچه قاب تلويزيون و با نام بلند سبلان، آبهاي گرم و هواي سردش مي شناسند و چه بسا همين مقدار از شناخت عمومي درباره جغرافياي اين بخش از كشور در فرايند زمان آن هم بدون مطالعه كارشناسي، دولتمردان در ادوار مختلف را به اين تصميم قطعي و لايتغير رسانده كه اين منطقه به اتهام داشتن نعمات بيكران الهي طبیعی مي بايست از سايرامكانات ديگر توسعه اي منجمله صنايع بزرگ كه اساس توسعه پايدار است محروم بماند، استدلالي كه در صورت اجراي سند آمايش سرزميني كاملاً منطقي و قابل دفاع است و گرنه اين جفا در حق استانی است كه صرفاً به استناد يك سري فاكتورهاي مزيتي خام و سياست هاي انعطاف ناپذير، تصلبي و بدون در نظر گرفتن تغيير اقليم و ساير مولفه هاي اثربخش، به این صفت شناخته شده و دقيقاً به ابتناي همین صفت ثابت از امكانات و ثروت كشور سهم می برد.

خشك شدن درياچه اروميه شاهد مثالی روشن بر اين پيش فرض است به اين معنا كه استان آذربایجان غربی از دیرباز در سیاست گذاری ها و توزیع امکانات کشور با شاخص برخورداری از بزرگترین دریاچه داخلی سنجیده می شده است اما حال که چنین شاخصی به کلی از نقشه استان حذف شده آیا باز هم می توان گفت که در آمایش سرزمینی، بلاقید به همان شیوه قبلی در تقسیمات می گنجد؟ قطعاً که پاسخ منفی است و چنانچه دولت در برنامه ریزی های خود در این قبال انعطاف نداشته و سیاست اصولی جایگزینی تدبیر نکند باید منتظر این بود که کل منطقه پیرامون دریاچه خالی از سکنه شود.

استان اردبيل در اثر تغييرات اقليمي و پديده خشكسالي سالهاي اخير به استناد آمارهاي رسمي از حجم گسترده مهاجرت روستائيان به شهرها، به طور ناملموس بيشترين آسيب را در بخش كشاورزي متحمل شده است. به عقيده كارشناسان، بخش كشاورزي به خاطر پيچيدگي منحصربه فردي كه در مقايسه با ديگر بخش هاي توليد دارد زمان ترميم پذيري اش به مراتب بيشتر از ديگر بخش هاست مضافاً اين كه آسيب پذيري اين بخش در استان اردبيل در فرايند چندساله آن هم به لطف عدم برنامه ريزي و حمايت هاي دولتي، بازگشت آن براي نقش آفريني استان در منظومه توسعه سند چشم انداز 1404 در توليد را با اما و اگرهاي فراوان مواجه ساخته است. 

دولت در شرايطي بر ابقاي صفت كشاورزي به استان اردبيل اصرار مي كند كه طبق آمار و ارقام اعلام شده، سهم سرمايه گذاري دولتي در بخش كشاورزي و برنامه هاي كلان كشور كمتر از 5 درصد است در حالي كه استهلاك در اين بخش از 10 درصد هم فراتر مي رود.

از ديدگاههاي پراكنده مسئولان اين گونه برداشت مي شود كه در سند آمايش سرزميني انتزاعي آنان، استانهاي كويري و مركزي كشور الزاماً و مي بايست صنعتي و مناطق ديگر با حداقل استعداد كشاورزي، در رديف كشاورزي قرار بگيرند اما پرسش اينجاست كه در شرايط بحران خشكسالي و آسيب ديدن كشاورزان در نقاط مختلف كشور، آيا اولويت حمايتي دولت از كشاورزان با استانهاي صنعتي بوده يا غير صنعتي؟هر چند آمار دقيقي در اين باره در دست نيست اما بررسي هاي عمومي نشان مي دهد كه حداقل استان اردبيل كه مي بايست در اولويت حمايت باشد، از اين حق بي بهره مانده است كه بلاتكليفي باغات سرمازده ،روستاهاي سيل زده و زمين هاي بي آب و خشكيده و دهها مورد ديگر شاهدي گويا بر اين مدعاست.

اساساً سياست هاي "صفر" و "صدي" نه تنها پاسخگو نيست بلكه موجب شده تا بافت جمعيتي، پراكندگي موزون و منطقي آن در ادوار گذشته تاكنون دستخوش دگرگوني شده و آسيب هاي اجتماعي و فرهنگي نگران كننده اي را متوجه كشور كند؛ اين يك قاعده است كه توليد صنعتي اگر در يك استاني جوابگو نباشد مي توان آن را در يك استان ديگر احيا كرد اما براي مثال كشت محصولات كشاورزي را نمي توان از نقاط حاصلخيز و مستعد خارج و در ديگر استانها احيا كرد.

امروز وقت آن رسيده كه دولت سياست شفافي را در قبال توزيع امكانات به مناطق مختلف كشور در پيش بگيرد نه اين كه بخواهد با ثبت صفت كشاورزي به يك منطقه و رها كردن آن استان با همه مشكلاتش به حال خود، صنعت را كه اساس توسعه پايدار است از آن محروم سازد؛ اين پذيرفتني نيست كه استانهاي واقع در حاشيه درياي خزر با وجود استعداد بالاي كشاورزي و سهم فراوان از مشوق ها و حمايت هاي دولت، بيشترين زيرساخت ها و صنايع كشور از جمله واحدهاي خودروسازي را در خود جاي دهند و استانهاي مركزي با وجود سهم 80 درصدي از صنايع مادر، سهم بالايي از حمايت ها و تسهيلات كشاورزي را جذب كنند اما استان اردبيل با همه پتانسيل هاي انساني و صرفاً به اتهام مزيت كشاورزي و گردشگري، توسعه نيافتگي انباشته خود را تجربه كند.

یادداشت از علی اکبر روح‎نواز

انتهای پیام/