بررسی رابطه بین سبک زندگی، هدف در زندگی، ویژگی های شخصیتی و ویژگی های جمعیت شناختی با سلامت روان در زنان شهرستان اهر

دف این پژوهش، بررسی رابطه سبک زندگی با متغیرهای ، هدف در زندگی، ویژگی های شخصیتی و جمعیت شناختی بود. لذا، در یک مطالعه همبستگی، از جامعه آماری زنان ساکن در شهر ستان اهر در زمستان 1392 و بهار1393 تعداد 401 نفر به شیوه ی تصادفی متناسب با حجم انتخاب و با مقی

به گزارش خبرنگار ،هدف این پژوهش، بررسی رابطه سبک زندگی با متغیرهای ، هدف در زندگی، ویژگی های شخصیتی و جمعیت شناختی بود. لذا، در یک مطالعه همبستگی، از جامعه آماری زنان ساکن در شهر ستان اهر در زمستان 1392 و بهار1393 تعداد 401 نفر به شیوه ی تصادفی متناسب با حجم انتخاب و با مقیاس سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامتی لی و لوک (2005)، مقیاس ویژگی های شخصیتی مک کری و کاستا(1987)؛ پرسشنامه هدف در زندگی)کرامباف و ماهولیک ،1969) و پرسشنامه محقق ساخته ویژگی های جمعیت شناختی ارزیابی شدند. تحلیل داده ها با روش های آماری میانگین، درصد فراوانی، انحراف معیار، ضریب همبستگی پیرسون در نرم افزارSPSS20 انجام شد. نتایج ضریب همبستگی نشان داد که رابطه هدف در زندگی(496/0)، عامل روان رنجوری(343/0-)،عامل برونگرایی)388/0)، عامل گشودگی)241/0)، عامل توافق جویی(208/0)، عامل وظیفه شناسی(312/0)سن(108/0)، تحصیلات)154/0)، تعداد اعضای خانواده(131/0)،وضعیت اجتماعی-اقتصادی(128/0) با سبک زندگی معنادار بود)05/0p<) بدین معنا که با افزایش هدف در زندگی، افزایش نمره آزمودنی ها در عامل روان رنجوری زنان باعث ارتقاء سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامتی می شود. لذا می توان از نتایج این تحقیق برای ارتقاء سبک زندگی زنان استفاده نمود

مقدمه

سبک زندگی مهم ترین عاملی است که هر کس زندگی خود را براساس آن تنظیم می کند. بر این اساس، سبک زندگی مجموعۀ  عقاید، طرح ها و نمونه های عادتی رفتار و شیوه های تبیینی شرایط اجتماعی یا شخصی است که نوع خاص واکنش فرد را تعیین می کند )فاچینو، میزیو، توکیو و همکاران،2003). اهمیت پرداختن به سبک زندگی زنان، به سبب تأثیر آن بر سبک خانواده ها و تأثیر اهمیتی که شیوه زیستن در رسیدن یک جامعه و تمدن به هدف غایی خود دارد، بر کسی پوشیده نیست. تغییر در سبک زندگی زنان و به تبع آن سبک زندگی خانواده، به تغییراتی دامن زده است که باعث به صدا در آمدن زنگ خطر از سوی کارشناسان حوزه های گوناگون، به ویژه حوزه های روانشناسی، علوم اجتماعی و کارشناسان علوم دینی شده است. امروزه تهی شدن سبک زندگی زنان از مؤلفه های بومی و جایگزین شدن معیارهای فرهنگ مدرن و ناهمخوانی با ارزش های ملی و دینی، همراه با آسیب هایی که به زنان و دختران، به سبب این ناهمخوانی به بدنه ی جامعه وارد می شود، خانواده را به عنوان مهم ترین بستر تربیت نسل آینده با بحران های هویتی و عاطفی رو به رو می سازد)کلانتری،1390). یکی از عواملی که بر سبک زندگی اثر می گذارد، هدف در زندگی می باشد. مجموعه ای از اهداف، ارزش ها یا احساس هدف داشتن،انگیزه رفتاری برای انطباق تجارب با اهداف و ارزش ها می شود)وگنر و سانچر،2002) هدف در زندگی با ایجاد فاصله بین اهداف و رفتار موجود، انگیزه ای برای تغییر رفتار می شود)میلر و رولینک،2002). علاوه بر این، داشتن هدف در زندگی، به عنوان منبعی برای مقابله با مشکلات عمل می کند)میلر، وستبرگ، هاریس و تونیگان،1996) و از انسان در برابر شرایط پرخطر زندگی محافظت می کند)تونیگان، میلر و کونروس،2001) افرادی که هدف در زندگی پایین تری برخوردارند، در نوشیدن الکل بیشتر افراط می کنند)کورتز،1979). هدف در زندگی پایین تر با نشانگان افسردگی بیشتر مرتبط بود)براون، اشکرونت و میلر،1998). یکی دیگر از متغیرهایی که بر سبک زندگی، اثر می گذارد، ویژگی های شخصیتی می باشد. شخصیت هر فرد، اصلی ترین بعُد و ساختار روانشناختی اوست؛ که به شکل گیری سبک زندگی او کمک می کند)گروسی،2001). به نظر می رسد که شخصیت افراد، سبک زندگی آنان را تحت تأثیر قرار می دهد و سبک زندگی نیز شخصیت را تحت تأثیر قرار می دهد. بنابراین بین شخصیت و سبک زندگی تعامل وجود دارد. این نظریه نیز مطرح شده است که نمی توان بین سبک زندگی و شخصیت تمایز قایل شد)اکستین و کرن،2010؛به نقل از کلانتری،1390). و سبک زندگی همان شخصیت است)لومبادری ،1996 ؛به نقل از کلانتری،1390). اکثر تحقیقاتی که صورت گرفته به بررسی ویژگی های شخصیتی و سبک زندگی با بیماری های مزمن مثل بیماری های قلبی، فشار خون، انواع سرطان ها پرداخته اند که عامل روان رنجور خویی با سبک زندگی ناسالم مرتبط بود و باعث بیماری های مزمن می شد. زارعیان، غفرانی پور، احمدی، کاظم نژاد، اختر دانش و محمدی(1387)، به این نتیجه رسیدند که پنج مؤلفۀ خصوصیات شخصیتی، دانش و عقاید سبک زندگی، خانواده و والدین، عوامل فرهنگی-اجتماعی، دوستان و گروه های همسال در تعیین سبک زندگی پسران نقش داشتند. در بررسی مطالعه صورت گرفته در رابطه با سبک زندگی، مطالعه ای سبک زندگی به هدف در زندگی بررسی شود، یافت نشد. مرور مطالعات مختلف نشان می دهد سبک زندگی به خصوص سبک زندگی زنان از اهمیت ویژه ای برخوردار است و از عوامل زیادی تآثیر می پذیرد، که شناسایی این عوامل نیز حایز اهمیت است. این در حالی که اکثر مطالعات به بررسی رابطه سبک زندگی با انواع بیماری ها، همچنین بررسی سبک زندگی با توجه به نظریه های جامعه شناختی پرداخته اند و کمتر مطالعه ای به بررسی عوامل مؤثر بر سبک زندگی آن هم از نظر روانشناسی پرداخته اند. بر این اساس، در این مطالعه به بررسی رابطه سبک زندگی سالم براساس متغیرهای هدف در زندگی، ویژگی های شخصیتی و برخی علل فردی و خانوادگی مؤثر در سبک زندگی زنان شهرستان اهر پرداخته شد. چنین مطالعه ای نیز قبلاً در کشور نیز صورت نگرفته است. در این راستا اهداف اصلی این پژوهش عبارت بودند از:

1-تعیین رابطه بین سبک زندگی و هدف در زندگی در زنان شهر ستان اهر

2-تعیین رابطه بین سبک زندگی و ویژگی های شخصیتی در زنان شهرستان اهر

3-تعیین رابطه بین سبک زندگی و ویژگی های جمعیت شناختی در زنان شهرستان اهر

روش

روش پژوهش، جامعۀ آماری و نمونه: طرح تحقیق مورد استفاده در این پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. در طرح های همبستگی محقق به بررسی رابطۀ بین دو یا چند متغیر با یکدیگر می پردازد. جامعۀ آماری مطالعه همۀ زنان شهرستان اهردر زمستان 1392 و بهار 1393 بودند که از جامعه فوق، نمونه ای شامل 401 نفر به صورت تصادفی ساده انتخاب شدند. در این مطالعه، داده ها از زنانی که در مراکز تفریحی، درمانی و اماکن عمومی حضور داشتند، جمع آوری و مورد ارزیابی قرار گرفتند.

ابزار سنجش

پرسشنامه سبک زندگی ارتقا دهنده سلامتی HPLP-II) ) : ابزار مورد استفاده در این پژوهش به منظور ارزیابی سبک زندگی، مقیاس «سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامتی» HPLP-II) ) بود.این پرسشنامه 53 گویه در قالب شش خرده مقیاس شامل مشؤلیت پذیری در برابر سلامتی (با 9 گویه)،تغذیه(9 گویه)،تعالی معنوی(9 گویه)،روابط بین فردی(9 گویه) و مدیریت استرس(8 گویه) تدوین شده است(لی و لوک،2005). پاسخدهی این مقیاس در طیف لیکرت چهار گزینه ای از هرگز با نمره صفر تا همیشه با نمره چهار می باشد. . دوبیس (2006) اعتبار این مقیاس را94/0 و فتحی و جعفری کندوان (1390)،96/0 گزارش کرده اند. در این مطالعه هم پایایی این پرسشنامه به شیوه آلفای کرونباخ برای مقیاس مسئولیت پذیری در برابر سلامتی 85/0 ، فعالیت جسمانی 84/0،برای تغذیه74/0،تعالی معنوی76/0،روابط بین فردی67/0 و مدیریت استرس81/0 و برای کل مقیاس 94/0 به دست آمد. برای متغیر ویژگی های شخصیت از فرم کوتاه پرسشنامه ویژگی های شخصیتی FFI-NEO که دارای 60 گویه بود که 5 عامل )روان نژندی، برون گرایی، گشودگی، توافق جویی، و مسؤلیت پذیر بودن( و 6 خصوصیت را در هر عامل می سنجد؛ استفاده گردید.در این تست، برای هر عامل 12 سوال اختصاص یافته است، ماده ها به صورت پنج گزینه های )کاملاَ موافق، موافق، نه موافق نه مخالف، مخالف،کاملاَ مخالف( و نمره های بین 0 تا 4 به این گزینه ها تعلق می گیرد) گروسی فرشی، مهریار و قاضی طباطبایی ،1380) ضریب آلفای گزارش شده توسط مک کری و کوستا می باشد. در مطالعه ساعتچی، کامکاری، عسگریان و همکاران(1390)،پایایی آن 73/0 گزارش شد. در این مطالعه، پایایی این پرسشنامه به شیوه آلفای کرونباخ 93/0 محاسبه شد. برای معنا و هدف در زندگی از پرسشنامه هدف در زندگی (PIL)، توسط کرامباف و ماهولیک در سال 1969 ساخته شد(کرامباف و ماهولیک،1969)؛ که شامل 20 سوال بود،استفاده گردید. در این پرسشنامه، نمره بین 20 تا 100 بدست می آید که نمرات کمتر از 50 نشانه ی کمبود هدف در زندگی یا « خلأ وجودی» و بالاتر از 50 نشانه ی وجود هدف در زندگی است. پایایی این پرسشنامه در مطالعه چراغی، عریضی  و فراهانی (1387)،92/0 به دست آمد(چراغی،عریضی و فراهانی،1387). در این مطالعه هم، ضریب اعتبار این پرسشنامه با استفاده از فرمول آلفای کرونباخ 93/0 به دست آمد. علاوه بر این، در قالب پرسشنامۀ ویژگی های جمعیت شناختی، سن و تحصیلات آزمودنی ها، وضعیت اجتماعی-اقتصادی و وضعیت تأهل مورد ارزیابی قرار گرفت.

روش اجرا و تحلیل

برای انجام این پژوهش، در این پژوهش نمونه گیری به صورت تصادفی انجام گرفت. به این ترتیب که از هر منطقه براساس مناطق شهرستان اهر در هرکدام از این مناطق دو خیابان اصلی به طور تصادفی انتخاب و در هر خیابان به مراکز خدمات عمومی، مراکز بهداشتی، تجاری، آموزشی، فرهنگی، تجاری واقع در آن خیابان مراجعه شد و در هریک از این مراکز، آزمودنی ها به صورت مستقل انتخاب و با ارایه پرسشنامه به آنها، مورد ارزیابی قرار گرفتند. در این پژوهش تعداد 26 متغیر در الگوی مورد نظر، مبنای انتخاب حجم نمونه قرار گرفت. بدین ترتیب حجم نمونه برابر 390 نفر در نظر گرفته شد. برای جبران ریزش، این تعداد به 450 نفر افزایش یافت.401 نفر پرسشنامه را کامل پر کرده و تحویل دادند، نمره گذاری براساس اهداف پژوهش تحلیل آماری انجام شد. تحلیل داده ها نرم افزار 20SPSS و استفاده از روش ضریب همبستگی پیرسون انجام شد.

یافته ها

بررسی ویژگی های جمعیت شناختی آزمودنی ها نشان می دهد که 32/0 آزمودنی ها دارای تحصیلات کارشناسی،30/0 تحصیلات دیپلم،10/0 تحصیلات راهنمایی و 10/0 دارای تحصیلات ارشد به بالا بودند. علاوه بر این،30/0 آزمودنی ها فرزند اول، 22/0 فرزند دوم،18/0 فرزند سوم، 14/0 فرزند چهارم،8/0 فرزند پنجم و 6/0 فرزند ششم به بالای خانواده بودند. از لحاظ وضعیت اجتماعی-اقتصادی ،40/0 آزمودنی ها متوسط،24/0 خوب،23/0 متوسط رو به بالا،5/0 متوسط رو به پایین،4/0 خیلی خوب،5/2 /0 پایین و 07/0 خیلی پایین بودند.

جدول(1):شاخص های توصیفی متغیرهای پژوهش

متغیر		میانگین	انحراف معیار
سبک زندگی		16/76	9/20
هدف در زندگی		11/68	1/6
شخصیت	روان رنجوری	14/36	1/7
	برونگرایی	85/40	8/5
	توافق جویی	81/41	1/5
	گشودگی	37/39	4/4
	وظیفه شناسی	67/45	1/6
جمعیت شناختی	سن	46/24	7/6
	تحصیلات	69/13	9/2
	تعداد اعضای خانواده	51/5	7/1
	وضعیت اجتماعی-اقتصادی	70/4	1/1

در جدول شماره (1): میانگین و انحراف معیار متغیرهای مورد مطالعه ارائه شده است.میانگین نمرات آزمودنی ها در سبک    زندگی 16/76 و با انحراف استاندارد 9/20،میانگین نمرات آزمودنی ها در هدف در زندگی، 11/68 و با انحراف استاندارد 1/6 بدست آمد. همچنین میانگین و انحراف معیار سایر متغیرها نیز در جدول بالا گزارش داده شده است. نتایج ضریب پیرسون مندرج در جدول (2)، نشان می دهد که هدف در زندگی دارای رابطه 469/0، عامل روان رنجوری 343/0-، عامل برونگرایی 388/0،عامل گشودگی241/0،عامل توافق جویی208/0،عامل وظیفه شناسی 312/0،سن108/0،تحصیلات 154/0،تعداد اعضاء131/0 و وضعیت اجتماعی-اقتصادی128/0، با سبک زندگی زنان می باشد)05/0P) این ضرایب نشان دهندۀ آن است که با افزایش هدفگرایی در زندگی، کاهش نمرات روان رنجوری، افزایش نمرات عامل های برونگرایی، گشودگی، توافق جویی و وظیفه شناسی، با بالا رفتن سن و تحصیلات، افزایش تعداد اعضای خانواده و افزایش وضعیت اجتماعی-اقتصادی، سبک زندگی ارتقاء دهنده سلامتی زنان نیز افزایش می یابد.

جدول شماره ی(2):ضریب همبستگی بین سبک زندگی با ویژگی های شخصیتی ،هدف در زندگی و ویژگی های جمعیت شناختی

متغیر	همبستگی	معناداری
هدف در زندگی	496/0	000/0
روان رنجوری	343/0-	000/0
برونگرایی	388/0	000/0
توافق جویی	208/0	000/0
گشودگی	241/0	000/0
وظیفه شناسی	312/0	000/0
سن	108/0	015/0
تحصیلات	154/0	001/0
تعداد اعضای خانواده	131/0	004/0
وضعیت اجتماعی-اقتصادی	128/0	005/0

بحث و نتیجه گیری

نتایج نهایی این پژوهش نشان داد که مجموعه ای از متغیرهای روانشناختی و جمعیت شناختی در سبک زندگی زنان دخیل هستند؛ به گونه ای افزایش هدفگرایی در زندگی، کهش نمرات عامل روان رنجوری، افزایش نمرات عامل های برونگرایی، گشودگی، توافق جویی و وظیفه شناسی، افزایش سن و تحصیلات و همچنین بالا رفتن تعداد اعضای خانواده و وضعیت اجتماعی-اقتصادی، سبک زندگی زنان نیز ارتقاء می یابد. )جدول2). این نتایج با یافته های قبلی که بر نقش هدف در زندگی ، ویژگی های شخصیتی و همچنین ویژگی های جمعیت شناختی نظیر سطح تحصیلات بالا، بالا رفتن سن، افزایش تعداد اعضای خانواده و ارتقای وضعیت اجتماعی-اقتصادی، با ارتقاء سبک زندگی زنان شهرستان اهر همخوانی دارد)کلانتری،1390؛زارعیان و همکاران،1387؛براون و همکاران،1998) براساس نتایج به دست آمده، می توان گفت داشتن هدف در زندگی، در گرایش به سبک زندگی سالم دخیل اند. معمولاً افرادی که به سمت هدف و جهت خاصی در حرکت هستند، سعی می کنند به سیره ی عملی زندگی شان نیز بیشتر توجه کنند و به رفتارهای سالم بیشتر گرایش دارند. علاوه بر این، افراد هدفدار خود را مستحق داشتن یک زندگی خوب میدانند و برای زندگیشان تلاش میکنند. لذا افراد معنوی وهدفدار، در راستای داشتن یک زندگی خوب، به سلامت جسمانی خود توجه می کنند، مناسبات بین فردی مطلوب را برای خود مشخص می کنند، در زندگی بُعد معنوی خود را تقویت می کنند و با استرس ها یا کنار می آیند، یا آن را مرتفع می سازند. البته در کنار داشتن هدف در زندگی، ویژگی های شخصیتی همچون برونگرایی، گشودگی، توافق جویی و وظیفه شناسی نیز در کمک به افراد در انتخاب سبک زندگی سالم و سود رساندن به خود نیز کمک می کند در تبیین اینکه چرا عامل های برونگرایی، وظیفه شناسی، گشودگی و توافق جویی با سبک زندگی دارای رابطه معناداری است می توان به این نکات اشاره کرد که افرادی که از ویژگی های مثبت شخصیتی برخوردارند، از روابط اجتماعی بالایی برخوردارند و چون روابط بین فردی قوی تری دارند، در مورد مسائل و مشکلات خود و در مورد مسائل جسمانی شان از بقیه کمک می گیرند، بیشتر راهنمایی و بازخورد می گیرند. همچنین به احتمال بیشتری در فعالیتهای ورزشی شرکت می کنند، به رژیم غذایی سالم توجه می کنند و چون تعاملات مثبت دارند، اطلاعات زیادتری دریافت می کنند و قاعدتاً در این زمینه اطلاعاتشان بیشتر است. داشتن همین ویژگی ها، می تواند نقش مهمی در ارتقاء سلامت جسمی و روانی داشته باشد. همچنین در اکثر مواقع، شادیها و غمهای خود را با دیگران به اشتراک میگذارند و از دیگران در حل مشکلاتشان کمک میگیرند. لذا آنچه این افراد را به سوی بهبود سبک زندگی و مشارکت در انتخاب سبک زندگی سوق می دهد، ویژگی های پایدار شخصیتی آنهاست. همانطور که گروسی(2001) نیز معتقد است که شخصیت اصلی ترین بُعد و ساختار روانشناختی فرد است که به شکل گیری سبک زندگی او کمک می کند)کروز،2003). لومباردی)1996) نیز معتقد است که سبک زندگی همان شخصیت در عمل است (کلانتری،1390). از سوی دیگر، بین عامل روان رنجوری و سبک زندگی رابطه منفی معناداری بدست آمد در تبیین این یافته میتوان چنین گفت که افرادی که در عامل روان رنجوری، نمره بالا کسب میکنند، مستعد اختلالات مرتبط با استرس هستند که این استرس، خود عامل بروز خیلی از رفتارهای پرخطر مانند مصرف الکل، رژیم غذایی ناسالم و سیگار کشیدن میشود. از سوی دیگر، با توجه به پیشینه نظری؛ ورزش منظم با نمرات پایین در روان رنجوری)درومرز و همکاران،1998؛به نقل از لون، تیجیوس، سورتز و اومل،2001) و خشونت)میلیگان و همکاران ،1997؛به نقل از لون و همکاران،2001) و نمرات بالا در برونگرایی ووظیفه شناسی)پوپیوس و همکاران،1999؛به نقل از لون و همکاران،2001) همراه است. اکثر افرادی که رفتارهای خشونت آمیز دارند، مصرفالکل بیشتری را گزارش کردند)لون و همکاران،2001). از سویی دیگر، برخورداری از سطح تحصیلات و سطح اقتصادی-اجتماعی بالاتر و همچنین با بالا رفتن سن و تعداد اعضای خانواده، تأثیر پذیری و افزایش دامنه ی تجارب افراد از انواع شیوه های زندگی و انتخاب بهترین روشهای زندگی، می تواند اثر مثبتی بر سبک زندگی افراد داشته باشد. با توجه به یافته های پژوهش، به نظر می رسد که اهداف، باورها و عقاید افراد نقش مهمی در تبیین و شکل گیری سبک زندگی زنان دارد؛لذا غنی کردن اهداف در زندگی، باعث ترویج سبک زندگی سالم در بین زنان می شود؛ لذا طراحی مدل ها و برنامه هایی برای اعمال تغییر در سبک زندگی رایج زنان، کمک شایانی برای ارتقای سبک آنان می کنند. از سوی دیگر، برای طراحی برنامه های کلان کشوری در رابطه با سبک زندگی، توجه به نقش اهداف، ویژگی های شخصیتی در کنار انتخاب بهترین ابزار برای معرفی این سبک ها می تواند کمک کننده باشدنظر به این که پژوهش حاضر از نوع پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه های متعدد انجام گرفت، ممکن است نتایج ماحصل آن با نتایج مطالعات دیگری مثلاً از نوع کیفی متفاوت باشد. همچنین این پژوهش صرفاً در مورد زنان شهر ستان اهر انجام شده است، در تعمیم نتایج آن به پسران و سایر زنان شهرهای دیگر باید جانب احتیاط را در نظر گرفت. علاوه بر این، در تحقیقات صورت گرفته در رابطۀ با عوامل مؤثر بر سبک زندگی، اکتفا کردن به روشهای مقطعی، نمی تواند تنها روش مناسب برای فهم عوامل مؤثر بر آن باشد؛ لذا باید مطالعات طولی و آینده نگرانه در این زمینه صورت گیرد و در کنار عوامل روانشناختی، به عوامل محیطی و عوامل وابسته به شرایط زندگی افراد نیز توجه کرد. پیشنهاد می شود در مطالعات بعدی ضمن شناسایی زنان دارای سبک زندگی سالم، وضعیت آنان در متغیرهای مستقل این مطالعه )ویژگی  های شخصیتی، هدف در زندگی و ویژگی های جمعیت شناختی( با زنان فاقد سبک زندگی سالم مقایسه شود تا اعتبار نتایج این مطالعه هم ارزیابی شود.

 

منابع و مأخذ

-چراغی، مونا؛ عریضی سامانی، سید حمیدرضا و فراهانی، حجت اله(1387)، بررسی اعتبار، روایی، تحلیل عوامل و هنجاریابی پرسشنامه هدف در زندگی کرامباف و ماهولیک، مجله روانشناسی.

-زارعیان، آرمین؛ غفرانی نژاد، فضل الله؛ احمدی، فضل الله؛ اختر دانش، نوری و محمدی، عیسی(1387)، تبیین مفهوم سبک زندگی در نوجوانان پسر: یک تحقیق کیفی، پژوهش پرستاری.

-ساعتچی، محمود؛ کامکاری، کامبیز؛ عسگریان، مهناز؛ اسدی، پروا؛ معاشرتی، امین و محمدی تقوی، محمد(1391)، آزمونهای روانشناختی، تهران: انتشارات ویرایش

-فتحی آشتیانی علی و جعفری کندوان علی(1390)، مقایسه سبک زندگی، کیفیت زندگی و سلامت روان کارکنان دو دانشگاه با وابستگی نظامی و غیر نظامی، مجله طب نظامی.

-کلانتری، مهرداد(1390)، مجموعه مقالات کارگاه سبک زندگی و سلامت از دیدگاه اسلام، روانشناسی و طب. اصفهان . دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

-گروسی فرشی، میرتقی؛ مهریار، امیر هوشنگ و قاضی طباطبایی، محمود(1380)، کاربرد آزمون شخصیت نئو و بررسی تحلیل ویژگی ها و ساختار عامل آن در دانشجویان دانشگاه های ایران. فصلنامه علمی _ پژوهشی علوم انسانی دانشگاه الزهرا

انتهای پیام/