آداب و رسوم مردم گیوی در ماه مبارک رمضان

بسیاری از سنت ها و آداب و رسوم ماه مبارک رمضان که از قدیم الایام بین مردم شهر گیوی رواج داشته امروزه هم در این منطقه مرسوم است.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی به نقل از کوثرخبر، ماه  رمضان از زمان های دور در باور و فرهنگ مردم میاندوآب با بسیاری از سنت ها و آداب و رسوم همراه شده که تعدادی از آن ها هم چنان نیز مرسوم است.

استقبال از رمضان(قاباغا گشمک)

استقبال از ماه رمضان یه در میان مردمان محلی "قاباخلاما" رسمی است که ریشه در عقاید و  دین و مذهب مردم میاندوآب دارد.

در این آیین و رسم، برخی از مردم چند روز قبل از شروع ماه رمضان  یعنی در روزهای آخر ماه شعبان را به نیت استقبال از ماه مبارک رمضان روزه گرفته و در واقع به استقبال از ماه میهمانی خدا می روند.

خانه تکانی (توز توکمک)

شاید عده ای خانه تکانی را مختص به ایام عید نوروز بدانند، اما در آذربایجان و میاندوآب خانه تکانی رسمی دیرین در مناسبت های مختلف ماه مباه مبارک رمضان است.

خانه تکانی آیینی است که در همه مناسبت ها خودنمایی می کند، از نزدیکی های عید و آغاز سال جدید گرفته تا ماه مبارک رمضان.

مردم میاندوآب با خانه تکانی به استقبال ماه مبارک رمضان رفته و زنان مانند عید نوروز اقدام به غبارگیری از منازل نموده و مردم وجوانان نیز اقدام به غباروبی مساجد می کنند.

بزرگان و ریش سفیدان در آذربایجان بر این باورند خانه ای که برای شروع ماه رمضان پاک و تمیز نباشد، خیر و برکت ماه مهمانی خدا، از آن گریزان می شود.

نگاه کردن به چهره کودک معصوم و آیینه

هر چند که برخی از رسوم در ماه مبارک رمضان برای همه مردم و به ویژه نسل حاضر ملموس باشد ولی آیین دیگری هم وجود دارد که شاید امروزه کمتر در مناطق شهری به چشم بخورد و یا جوانان با آن غریبه باشند.

به گفته ریش سفیدان و بزرگان در ایام قدیم بزرگترها بعد از رویت هلال ماه رمضان، به چهره یک کودک معصوم یا یک فرد مومن و نمازخوان نگاه می کردند و اعتقاد داشتند که نگریستن به صورت آدم های بی نماز و روزه خوار، خوش یمن نیست.

البته ناگفته نماند که امروزه، این رسم نگاه کردن به آیینه و صلوات فرستادن بعد از رویت هلال ماه هنوز در بین بزرگان  در برخی از مناطق مرسوم است.

به گفته بزرگان این عادت بر این اعتقاد مبتنی است که باید در ماه رمضان دل مومن مانند آیینه صاف و روشن باشد.

بزرگترهای خانه برای به جا آوردن این آیین، همواره آیینه کوچکی در جیب خود داشتند و بعد از  حلول ماه مبارک رمضان، خود به آیینه نگاه کرده و با فرستادن صلوات چندین بار آن را به دور خود و اهل خانواده می چرخاندند.

سحری خوردن یا "اوباشدان"

سحری خوردن و یا به زبان محلی " اوباش دانلیخ" هم برای خود در میاندوآب آدابی دارد.

در قدیم الایام رسم بر این بوده که مردم با صدای ضربه همسایه بر دیوار خانه، همدیگر را از خواب بیدار می کردند و هنوز هم که هنوز است در برخی از روستاها مردم با صدای ضربه همسایه بر دیوار خانه و یا درب منزل شان از خواب بیدار می شوند.

این رسم هنوز هم  در روستاهای اطراف میاندوآب وجود دارد و اگر سحرگاهان در روستاهای دور افتاده  بر روی پشت بام خانه ای قرار بگیری، شور و نشاط حاکم در روستاها را مشاهده می کنی.

چراغ خانه ها یکی یکی روشن می شوند همسایه های دیوار به دیوار زنجیروار یکدیگر را به فریضه الهی فرا می خوانند و حسن ختام این آیین، به زیباترین موسیقی آسمانی یعنی اذان صبح ختم می شود.
البته در سالیان گذشته روستاهای میاندوآب در ماه رمضان، وسیله آگاه شدن مردم از اوقات شرعی توسط موذن های روستایی، حرکت ستارگان و بانگ صبحگاهی خروس های محلی بود که امروزه با پیشرفت تکنولوژی این اقدام از طریق تلویزیون و رادیو است.
در بین عامه مردم شهری و روستایی، زمان سحری خوردن یا همان "اوباش دانلیخ" یک ساعت مانده به اذان صبح است.

البته کودکان و نوجوانان نیز در آداب ماه مبارک رمضان در میاندوآب سهمی دارند.

مرسوم است که به منظور آمادگی کودکان و نوجوانان برای روزه داری، قبل از سن تکلیف،آنها پا به پای بزرگان و والدین خود سحری می خورند و چون ظهر شرعی فرا می رسد افطار زود هنگام می کنند تا از این آداب و رسوم سنتی و معنوی سهمی برای خود داشته باشند.

مناجات

مناجات خوانی هم رسمی است که در زمان های قدیم در روستاها و در وقت سحر بر پشت بام ها توسط موذنین روستایی خوانده می شد که امروز با گسترش تکنولوژی و وجود ابزالاتی مانند سیستم های الکترونیکی، رادیو و تلویزیون دیگر به ندرت می توان این رسم را در روستاها مشاهده کرد.

هم چنین شب های قدر نیز در میاندوآب از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده  و در این شب ها مساجد، حسینه ها  و مساجد همه از خیل مشتاقان لبریز است.
"سبحانک یا لا اله الا انت، الغوث الغوث خلصنا من النار یارب" آوای سوزناک هر میاندوآبی است  که در شب های قدراز دل سینه های لبریزاز امید رحمت و مغفرت پروردگار جاری شده و در گوشه گوشه این شهر به گوش می رسد.

سفره احسان وافطاری

افطاری دادن و برپاکردن سفره احسان، رسمی پسندیده و نیکو در دین اسلام است که این آئین در میان مردم میاندوآب در ماه مبارک رمضان رونق خوبی دارد و اکثر خانواده ها، سعی می کنند حداقل برای یکبار در طول این ماه برای افراد فامیل و نزدیکان، افطاری بدهند.

در حقیقت چیزی که در اولین گام  در روزهای ماه مبارک رمضان در بین مردم میاندوآب می توان مشاهده کرد رفتار میهمان نوازی و دعوت نزدیکان به افطار است.

افطار دادن به اندازه ای در بین مردم میاندوآب جایگاه دارد که هر یک سعی می کنند در این امر بر دیگری پیشی گیرند.

دادن افطاری های جمعی، برای مستمندان، هنوز هم، در میاندوآب در شب های ماه رمضان مرسوم است.

نان های روغنی، سوپ و خرماهای تزئین شده با گردو، پودر گردو، پنیر، سبزی، ماست، مربا، شیر برنج و انواع حلیم ها پای ثابت این سفره هاست که امروزه برخی از این اقلام جای خود را به خوردنی هایی مانند زولبیا وبامیه داده اند.

در گذشته آبگوشت از غذاهای مرسوم افطاری بوده است اما امروز افطاری ها تفاوت چندانی با دیگر نقاط کشور ندارد فقط آش دوغ و آش رشته مرسوم است وبیشتر افطاری ها با سوپ و پلو همراه است.

در زمان گذشته کدبانوی خانه، لذیذترین و خوشمزه ترین کلوچه ها، نان ها و کیک ها و شیرینی ها را برای مهمانان روزه دار خود تدارک می دیدند اما امروزه نان روغنی پزهای بازاری کار را راحت کرده است.

دادن زکات فطریه

در شب عید فطر سرپرست خانواده با محاسبه میزان فطریه افراد آن را از قوت سالانه یا از پول توی جیب جدا کرده و در محل خاصی قرار می دهد و هریک از اعضای خانواده دست خود را بر روی این پول کشیده و در واقع فطریه خود را اهدا می کنند.

انتهای پیام/