سمیه شاهی؛

علت عدم مطالعه کتاب در جامعه

در بسیاری از جوامع، فرهنگ مطالعه به‌طورجدی موردتوجه قرار نگرفته است. خانواده‌ها و محیط‌های آموزشی نمی‌توانند عادات مطالعه را در نسل‌های جدید به‌درستی تقویت کنند.

به گزارش خبرنگار اجتماعی پایگاه خبری تحلیلی «سبلان ما»، سمیه شاهی، فعال رسانه‌ای در یادداشتی درباره علت عدم مطالعه کتاب در جامعه نوشت: مطالعه کتاب یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین فعالیت‌ها در زندگی انسان‌ها به شمار می‌رود. بااین‌حال، در بسیاری از جوامع، تمایل به مطالعه کتاب در حال کاهش است. در این یادداشت، به بررسی علل عدم مطالعه کتاب در جامعه خواهیم پرداخت.

 

  در دنیای امروز، دسترسی به اطلاعات سریع و آسان‌تر از هر زمان دیگری شده است. اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به ما این امکان را می‌دهند که اطلاعات را در کسری از ثانیه به دست آوریم. این تغییر در عادات مصرف اطلاعات موجب می‌شود که افراد کمتر به سراغ کتاب‌ها بروند. به‌جای گذراندن ساعت‌ها در خواندن یک کتاب، مردم به خواندن مقالات کوتاه و پست‌های ساده‌روی می‌آورند.

 

  زندگی مدرن با مشغله‌های زیادی همراه است. کار، تحصیل و مسئولیت‌های خانوادگی باعث می‌شود که افراد زمان کافی برای مطالعه کتاب نداشته باشند. بسیاری از افراد پس از یک روز کاری سخت، تمایلی به نشستن و مطالعه ندارند و ترجیح می‌دهند به سرگرمی‌های دیگری بپردازند که انرژی کمتری می‌طلبد.

 

  در بسیاری از جوامع، فرهنگ مطالعه به‌طورجدی موردتوجه قرار نگرفته است. خانواده‌ها و محیط‌های آموزشی نمی‌توانند عادات مطالعه را در نسل‌های جدید به‌درستی تقویت کنند. اگر والدین خود به مطالعه کتاب علاقه نداشته باشند، احتمال اینکه فرزندانشان نیز به مطالعه روی بیاورند بسیار کم است.

 

  رسانه‌های دیجیتال مانند تلویزیون، فیلم‌ها و بازی‌های ویدئویی به طور فزاینده‌ای در زندگی روزمره افراد تأثیرگذار شده‌اند. این رسانه‌ها به‌راحتی می‌توانند توجه افراد را جلب کنند و آن‌ها را از خواندن کتاب دور کنند. جذابیت بصری و تجربه‌های تعاملی این رسانه‌ها به طور طبیعی می‌تواند آن‌ها را برای افراد جذاب‌تر از کتاب‌ها کند.

 

  در برخی موارد، محتوای کتاب‌ها ممکن است برای خواننده جذاب نباشد. نویسندگان و ناشران باید توجه بیشتری به انتخاب موضوعات، سبک نوشتار و طراحی جلد کتاب‌ها داشته باشند تا بتوانند مخاطبان جدیدی را جذب کنند. کتاب‌هایی که به‌روز نبوده یا محتوای قدیمی دارند، احتمالاً نتوانند جلب‌توجه کنند.

 

  قیمت کتاب نیز یکی از موانع مهم در عدم مطالعه به شمار می‌رود. در بسیاری از کشورها، قیمت کتاب بالا است و افراد نمی‌توانند کتاب‌های موردعلاقه خود را تهیه کنند. همچنین، هزینه‌های زندگی و نیاز به صرفه‌جویی مالی می‌تواند باعث شود که افراد در اولویت‌های خود، مطالعه کتاب را کنار بگذارند.

 

  دسترسی به کتاب و کتابخانه‌ها در برخی از مناطق محدود است. نبود کتابخانه‌های عمومی و همچنین کمبود منابع اطلاعاتی می‌تواند بر میزان مطالعه تأثیر بگذارد. در جوامعی که کتابخانه‌ها به‌خوبی مدیریت نمی‌شوند یا به شرایط بدی دچارند، افراد به‌سختی می‌توانند به منابع مطالعاتی دسترسی پیدا کنند.

 

  نظام آموزشی نیز نقش بسزایی در ترغیب یا دلسرد کردن دانش‌آموزان نسبت به مطالعه دارد. در بسیاری از سیستم‌های آموزشی، ممکن است مطالعه کتاب به‌عنوان یک وظیفه‌ای اجباری و نه یک فعالیت لذت‌بخش تلقی شود. اگر معلمان و مربیان نتوانند به طور مؤثر کتاب‌ها را معرفی کنند یا جذابیت مطالعه را در کلاس‌ها ایجاد کنند، دانش‌آموزان تمایلی به مطالعه نخواهند داشت. آموزش‌وپرورش باید روش‌های نوینی را برای ترغیب دانش‌آموزان به خواندن کتاب امتحان کند؛ مثلاً برگزاری بحث‌ها و کارگاه‌های مطالعه می‌تواند به این هدف کمک کند.

 

  محیط اجتماعی و خانوادگی نیز بر عادات مطالعه تأثیرگذار است. در بعضی جوامع، کتاب‌خواندن کمتر به‌عنوان یک فعالیت اجتماعی ارزشمند به‌حساب می‌آید و این موضوع می‌تواند بر انگیزه افراد برای مطالعه تأثیر بگذارد. اعضای خانواده و دوستان نیز می‌توانند با ایجاد بحث‌های مفید در مورد کتاب‌ها، ترغیب بیشتری برای مطالعه در یکدیگر ایجاد کنند.

 

  بسیاری از افراد به وجود رقابت‌های ورزشی و سرگرمی‌های مختلفی که در جامعه وجود دارد، بسیار جذب می‌شوند. این رقابت‌های اجتماعی همراه با فعالیت‌های تفریحی مانند سفر، تفریحات و ورزش، ممکن است ضعف در عادت مطالعه را بیشتر به چشم بیاورد. به همین دلیل، نیاز به راه‌هایی برای ترویج مطالعه به‌عنوان یک فعالیت تفریحی و اجتماعی وجود دارد.

 

  عدم مطالعه کتاب در جامعه پدیده‌ای چندوجهی است که ناشی از ترکیبی از عوامل فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و آموزشی است. برای ترویج مطالعه در جوامع، نیاز به همکاری و تلاش از سوی والدین، معلمان، ناشران و دولت‌ها وجود دارد. بهبود دسترسی به کتاب، برگزاری رویدادهای فرهنگی، تشویق به خواندن در خانواده‌ها و ایجاد راهبُردهای جذاب در آموزش می‌تواند به ترغیب افراد به مطالعه کتاب کمک کند.

باتوجه‌به چالش‌های موجود، اگر ما بتوانیم فرهنگ مطالعه را تقویت کنیم و عادات مثبت را از دوران کودکی در افراد نهادینه کنیم، می‌توانیم به بهبود کیفیت کتاب‌خوانی و سطح علمی جامعه خود کمک کنیم. مطالعه کتاب نه‌تنها به رشد فردی کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به شکل‌گیری یک جامعه آگاه و پرتوان منجر شود.

انتهای خبر/ ش