محمدرضا کفاش در گفتگو با خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سبلان ما»،  با بیان اینکه برای آینده قفقاز سه سناریو ترسیم می‎شود، اظهار داشت: اولین سناریو بدبینانه است، در این سناریو احتمال می‌رود که دوباره جنگ و ناامنی در این منطقه ایجاد شود هرچند ریشه‌های وقوع جنگ در این منطقه خشک شده و با آزادسازی هفت شهرستان، مناقشه قره‌باغ پایان‌یافته است؛ اما امکان دارد ارامنه قره‌باغ تحریک شوند و دولتی در ارمنستان روی کار بیاید که با آنها همکاری کند.

وی افزود: دومین سناریوی متصور درباره آینده قفقاز این است که ممکن است برخی قدرت‌های فرامنطقه‌ای به این نتیجه برسند که دوباره مناقشه را فعال کنند؛ با این حال، احتمال تحقق این سناریو بسیار ضعیف ارزیابی می‌شود.

کارشناس مسائل منطقه قفقاز گفت: سومین سناریو برای منطقه قفقاز گفتگو صلح محور استوار است؛ آینده‌ای که در آن صلحی شکننده و نه پایدار در منطقه حاکم می‌شود؛ شواهد نشان می‌دهد که ما امروز وارد این سناریو شده‌ایم؛ نمونه روشن آن توافق واشنگتن در ۱۷ مرداد است که بر اساس آن، دو کشور تصمیم به استقرار سفیر گرفته‌اند؛ این اقدام نشانه‌ای از حرکت به سمت صلح در قفقاز است.

مسئول کارگروه سیاسی شورای اندیشکده حکمرانی استان اردبیل گفت: منطقه قفقاز پس از فروپاشی شوروی در سال ۱۹۹۱ عملاً به یک ژئوپلیتیک بیدار و زنده تبدیل شد تا پیش از آن، بسیاری از تحرکات ژئوپلیتیکی در این منطقه زیر سایه قدرت شوروی خاموش مانده بودند؛ اما با ایجاد جمهوری‌های تازه‌استقلال‌یافته و خلأ قدرت، قفقاز به صحنه رقابت و حتی تقابل کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای تبدیل شدند.

وی ادامه داد: اهمیت منطقه قفقاز را می‌توان در دو عامل کلیدی خلاصه کرد؛ نخست، نقش ترانزیتی و حمل‌ونقل و دوم، منابع انرژی از منظر ترانزیتی، قفقاز پلی استراتژیک میان شرق و غرب و شمال و جنوب است در سطح محلی، آذربایجان کشوری چندپاره است و همین امر باعث شده برای اتصال سرزمین اصلی به نخجوان نیازمند روابط با ایران، گرجستان یا حتی ارمنستان باشد در سطح منطقه‌ای، قفقاز دروازه ورود آسیای مرکزی به اروپا و بالعکس است و در سطح بین‌قاره‌ای، مسیر هند به اروپا از طریق قفقاز و کریدورهای شمال - جنوب و شرق - غرب تعریف می‌شود.

کفاش یادآورشد: از سوی دیگر، منابع انرژی این منطقه نیز اهمیت فزاینده‌ای یافته است هرچند سهم قفقاز در ذخایر جهانی نفت و گاز چندان زیاد نیست (حدود نیم درصد)، اما شرایط پس از جنگ اوکراین و نیاز اروپا به منابع جایگزین، این منطقه را به یک بازیگر تازه در بازار انرژی جهانی بدل کرده است؛ بنابراین، قفقاز نه‌تنها در معادلات منطقه‌ای، بلکه در توازن انرژی جهان نیز نقش‌آفرینی می‌کند.