- کد خبر: 24477
- بازدید: 2,744
- 1394/10/05 - 09:37:13
بررسی گرایش دینی و سبک زندگی
سبک زندگی روش بازنمایی الگوهاي مصرف اقتصادي – اجتماعی و فرهنگی جامعه است. توجه به سبک زندگی با توجه به روند مدرنیته در ایران، ضروري است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه بین گرایش دینی و سبک زندگی جوانان شهرستان اهر مناطق 1و2و3 می باشد
به گزارش خبرنگار ،سبک زندگی روش بازنمایی الگوهاي مصرف اقتصادي – اجتماعی و فرهنگی جامعه است. توجه به سبک زندگی با توجه به روند مدرنیته در ایران، ضروري است. هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه بین گرایش دینی و سبک زندگی جوانان شهرستان اهر مناطق 1و2و3 می باشد. روش پژوهش، پیمایشی است و به منظور جمع آوري اطلاعات از ابزار پرسشنامه ساخت یافته بهره گرفته شده است. روش نمونه گیري در این پژوهش تصادفی می باشد. نمونۀ پژوهش 300 نفر از جوانان شهر ستان اهر می باشد. یافته ها نشان می دهد بین پایگاه اقتصادي- اجتماعی، مهاجرت و سبک زندگی، رابطه معنادار وجود دارد. ولی بین جنسیت، باورهاي مذهبی و سبک زندگی رابطه معنادار وجود ندارد. عوامل موثر بر نوع سبک زندگی بر حسب اهمیت متغیرها در سه عامل آمده است. اولین عامل از ترکیب متغیرهاي سن، وضعیت تاهل، الگوي خرید و محل سکونت کنونی تشکیل شده است.دومین عامل از ترکیب متغیرهاي جنسیت ،مدیریت بدن، تحصیلات دانشگاهی و مهارت ها و پایگاه اقتصادي تشکیل شده است.سومین عامل از ترکیب متغیرهاي میزان باورهاي مذهبی، مشارکت و مهاجرت تشکیل شده است.هم چنین نتایج این پژوهش نشان دهنده کیفیت روش تحلیل عاملی در این پژوهش می باشد زیرا 604/0=KMO
مقدمه
سبك زندگي راھي است براي تعریف ارزشھا و نگرشھا و رفتارھاي افراد که اھمیت آن براي تحلیلھاي اجتماعي روزبه روزافزایش مي یابد (اباذری،1381). درجوامع امروزی سبک زندگی نقش مهمی دارد چراکه امروزه با احساس آزادی عمل فردی فعلیت بخشیدن به قدرت تشخیص انتخاب رابطه ای برقرار شده است. از آن جایی که در زندگی سر کار با انسان وارزشھای انسانی است بدین ترتیب اھمیت سبک ذندگی دراین است که سطحی ترین لایه ھای زندگی(آرایش مو لباس.گرفتھ تاحالت بیان وِژست صورت.بدن را به عمیق ترین لایه ھای زندگی پیوند می ذند(مهدوی کنی،1387).از آن جا که جامعه ایران یك جامعه دیندار، دین محور و خدامحور است و در آن پایبندي به دین و سنت تا حدود زیادي یافت مي شود. بنابراین با توجه به فرمایشات پیامبر اسلام (ص) مي توان عقل معاش را مترادف با سبك زندگي دانست و نقش الگوي رفتاري که در زندگي آدمي نقش محوري است، باید بر الگوگیري از شخصیت و سیره عملي پیامبر اکرم(ص) تکیه و تأكید داشته و متوجه باشیم که غفلت از این باور سبب مي شود. زندگي تحمیلي را بپذیریم (مهدوی کنی،1387).از این رو بازشناخت سبك زندگي اسلامي ضروری است.سبك زندگي بیانگر انواع الگوھاي مصرف، اوقات فراغت، شیوه تعاملات و حتي تحولات فرھنگي پنھان در یك جامعه است. بنابراین با توجه به اھمیت سبك زندگي در جامعه مدرن توجه به این مفهوم در جامعه ایراني نیز که در معرض مدرنیته است و ھم با بسیاري از شاخص های سبك زندگي مدرن از جمله مصرف، تجملات، پوشش، آرایش، اھمیت بدن، تفریح، لذت و غیره مواجه شده است، حائز اھمیت است. و تغییرات به وجود آمده از زمان ماركس تا دوره كنوني در سرمایه داری و عبور از مرحله تولید به مرحله مصرف و در كنار آن بهبود وضعیت نسبي طبقات متوسط و پایین در اروپا و آمریكا و رشد و گسترش طبقات متوسط، نوعي استقلال عمل فردي و آزادي انتخاب براي افراد ایجاد كرد و سبكھاي زندگي به عنوان پاسخھاي كاركردي به نوگرایي پدید آمدند(چنی،1994)با توجه به این که شهر اهر، دارای فرھنگ مذھبی و سنتی می باشد، بررسی گرایش دینی و سبک زندگی جوانان ضروری به نظر می رسد. این مقاله به دنبال پاسخ به این سوال اساسی است که آیا بین گرایش دینی و سبک زندگی جوانان شهر اهر رابطه وجود دارد؟
مبانی نظری پژوهش
سبک زندگی اولین بار توسط ماکس وبر و اندکی پس از وی توسط روانشناس آلمانی آلفرد آدلر مطرح گردید. وبر نخستین کسی است که از شیوه های زندگی و با سبک زندگی به مثابه یکی ازسه عامل تعیین کننده قشرھای اجتماعی سخن می گوید از سوی دیگر وبر معتقد است ھرچه در یک جامعه ارزشھای مادی بیشتر گسترش یابند. میزان پایبندی مذھبی – اعتقادی مردم کاھش می یابد.فروند(192)، .بر اساس نظریه های بسیاري از جامعه شناسان از جمله وبر، زیمل، گیدنز، بوردیو، امروزه تن ها عامل اقتصادي مثل آنچه ماركس گفت، نميتواند تعیین كننده ي شیوه ي زندگي افراد باشد و عوامل دیگر یا به تعبیر بوردیو سرمایه های دیگري چون سرمایه های فرھنگي، اجتماعي، مذھبي و نمادین نیز بر كنش و سبك زندگي انسانھا موثرند(استوری،1386)جنسن(2007)، معتقد است که بیشتر اوقات این مفهوم بدون آنکه به طور دقیق معناي روش زندگي را بدهد، مورد استفاده قرار مي گیرد و در ادبیات این واژه،به روشھاي مختلف تعریف شده و اینکه در چهار سطح جهانی، ملي، منطقه ای و فردي قابل اندازه گیري است. فرھنگ علوم اجتماعي سبك زندگي را به نوع زندگي یا نوع معیشت ترجمه كرده که منظور چگونگي جریان حیات و شیوه زندگي انسآنھا به صورت فردي و گروھي است و چگونگي استفاده از درآمد، طول زمان كار، شیوه لباس پوشیدن، تغذیه ، نحوه آرایش، محل سكونت، رفتارھاي دیني و فرھنگي و... را شامل می شود(بیرو،1375).وبلن(1386) انگیزش ھاي اجتماعي براي رفتار رقابت آمیز و چشم و ھمچشمي را پایه و اساس تبیین پدیده مصرف مدرن قرار مي دھد وبا طرح مفهوم طبقه تن آسا، مفهوم تمایز طبقاتي که در مصرف تجلي پیدا كرده است را مطرح مي كند و قدرت مالي و ثروت را مبناي افتخار، منزلت و جایگاه اجتماعي مي داند. البته وي نقش ذخیره كردن ثروت در كسب افتخار را ضعیف تر از نمایش دادن آن مي داند و معتقد است که براي به دست آوردن و حفظ اعتبار، فقط داشتن ثروت یا قدرت كافي نیست بلکه ثروت وقدرت باید نشان داده شود، زیرا اعتبار فقط با آشكار كردن آنھا به دست مي آید. به نظر او افراد ثروتمند در جوامع كوچك از طریق فراغت خود نمایانه و در جوامع بزرگ و شهری ازطریق مصرف خود نمایانه و نمایشي، ثروت خود را به نمایش مي گذارند. وي به اصل و قانون ضایع كردن تظاھري درجریان مصرف نمایشي اشاره مي كند كھ منظور مسابقه و رقابت برسر ھر چه بیشتر پول خرج كردن است. وي پدیده مدرا مختص به طبقه بالایي مي داند که مي خواھند نشان دھند که براي كسب درآمد مجبور به كار كردن نیستند. او یكي ازبهترین زمینه ھاي مصرف نمایشي و ضایع كردن تظاھري را مصرف لباس مي داندبوردیو در باره شكل گیري سبك ھاي زندگي نظریه اي منسجم ارائه داده است. مطابق مدلي که او ارائه كرده است شرایط عیني زندگي و موقعیت فرد در ساختار اجتماعي به تولید منش خاص منجر مي شود و منش دو دسته نظام است. نظامي براي طبقه بندي اعمال و نظامي براي ادراكات و شناختھا )قریحه ھا). نتیجه نهایی تعامل این دو نظام سبك زندگي است سبك زندگي ھمان اعمال و كارھایي است که به شیوه اي خاص طبقھ بندي شده و حاصل ادراكات خاص ھستند. ھمچنین سبك زندگي تجسم یافته ترجیحات افراد است که به صورت عمل در آمده و قابل مشاھده ھستند. الگویي غیر تصادفي که ماھیت طبقاتي دارد. او با نشان دادن اینکه سبك ھاي زندگي محصول منش ھا و خود منش ھا نیز تابعي از انواع تجربه ھا و از جمله تجربه آموزش رسمي ھستندو با بیان این نكته که الگوھاي مصرف اصلي ترین بروز سبك ھاي زندگي اندارتباط میان آموزش رسمي در ساختار سرمایه داري و باز تولید آن را تحلیل كرد. عمده ترین میراث اندیشه بوردیو براي جامعه شناسي مصرف و تحلیل سبك ھاي زندگي، تحلیل تركیب انواع سرمایه براي تبیین الگوھاي مصرف ، بررسي فرضیه تمایز یافتن طبقات از طریق الگوھاي مصرف و مبناي طبقاتي قرایح و مصرف فرھنگي است
پیشینه ی پژوهش
شهابی در سال 1377 به روش کیفی و با استفاده از تیپ ایده آل وبري یک سنخ بندي از سبک هاي زندگی جوانان ایرانی ارایه نمود که بر اساس آن سه نوع سبک زندگی در بین جوانان ایرانی وجود دارد که شامل سبک زندگی همنوایانه یا متعارف، سبک زندگی بسیجی و سبک زندگی جهان وطنانه )شهابی،1386).تقی آزاد ارمکی و شالچی(1384)، در مقاله«دو جهان ایرانی: مسجد و کافی شاپ» با توجه به نظریه بوردیو به بررسی مقایسه اي دو سبک زندگی در میان جوانان منطقه ی 3 شهر تهران می پردازند. سبک زندگی اصول گرایی انقلابی که متأثر از ارزش هاي انقلاب اسلامی است و اجتناب از روابط با نامحرم و دوري از مدگرایی و مصرف گرایی غربی و تاکید بر هویت اسلامی در مقابل هویت غربی از ویژگی هاي این سبک است و سبک زندگی پسامدرن که مد گرایی، مصرف گرایی و مصرف گرایی غربی و ارتباط با جنس مخالف از جمله ویژگی هاي این سبک است. پژوهش مهدوي کنی تحت عنوان «دین و سبک زندگی» مطالعه ای موردي است. مورد این مطالعه «شرکت کنندگان یکی از جلسه های مذهبی هستند» و هدف آن بررسی رابطه ی آموزه هاي مذهبی مطرح شده در یکی از جلسات مذهبی با سبک زندگی شرکت کنندگان آن است. به عبارتی به گفتۀ خود محقق، تنها وجوه و مؤلفه هایی که با آموزه هاي مبلغ مورد نظر مرتبط بوده اند مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحلیل مصاحبه ها نشان می دهد که اولاً میان آموزه هاي دینی مبلغ و مؤلفه هاي مورد نظر در سبک زندگی رابطه وجود دارد و دیگر این که از نظر پژوهشگر، اصولی بر این روابط حاکم است که با کمی تسامح می توان آن را نوعی الگوي رفتارهاي ترجیحی یا سبک زندگی نامید(مهدوی کنی،1387 به نقل از خواجه نوری،1390).
محمدی(1378)،در مقاله «اخلاق شادی،سبک زندگی» ویژگی هاي یک سبک زندگی را برمی شمرد که شهابی آن را سبک زندگی سنتی و در مقابل سبک زندگی سایرین که متفاوت از گروه قبلی هستند که شهابی آن را سبک مدرن نامیده است(به نقل از شهابی،1386). فاتحی و اخلاصی در پژوهش شان نشان دادند که زنان توجه بالایی به تمام وجوه مدیریت از بدن داشته اند. بین متغیرهاي مصرف رسانه اي، پذیرش اجتماعی بدن و پایگاه اجتماعی اقتصادي با مدیریت بدن رابطه ي مستقیم و معنادار و بین متغیرهاي دینداري و مدیریت بدن رابطه ي معکوس و معنادار وجود داشته است (فاتحی و اخلاصی،2008 به نقل از خواجه نوری،1390). نصرتی و همکارش در مقاله یشان با عنوان «تأثیر میزان دینداري بر سبک زندگی جوانان تهرانی»این گونه بیان می کند: سبک هاي زندگی در دوران مدرن شکل دهندة هویت شخصی و اجتماعی افراد هستند. با این حال، همین سبک ها متأثر از عوامل بسیاري چون اقتصاد، سیاست، فرهنگ و همین طور مذهب اند. از آن جا که در جامعۀ ایرانی مذهب رکن اساسی زندگی فردي و اجتماعی تلقی می شود، در این مقاله با توجه به نظرات پیر بوردیو، دین به عنوان یک سرمایه مؤثر بر سبک هاي زندگی جوانان 18-19 ساله ساکن در مناطق بالا و پایین شهر تهران و حجم نمونۀ 294 نفر بوده است. با استفاده از روش پیمایش به بررسی تطبیقی این سبک ها پرداخته ایم و در نهایت با شناسایی انواع سبک هاي زندگی سنتی، مدرن و ترکیبی، رابطۀ آن ها با میزان دینداري افراد مورد سنجش قرار گرفته است. یافته هاي تحقیق نشان می دهد که هر چه میزان دینداري پایین تر است، سبک هاي زندگی، مدرن تر و هرچه افراد دیندارتر هستند، سبک هاي زندگی، سنتی و غیر مدرن تر می شود. هم چنین، در میان پنج مؤلفۀ اصلی سبک زندگی مورد بررسی در این پژوهش، مدیریت بدن و توجه به پدیدة مد و مارك در مصرف مادي جوانان بیش از سایر مؤلفه هاي سبک زندگی تحت تأثیر مدرنیته بوده و شکل مدرن به خود گرفته است )نصرتی وهمکارش،1391)
سیدي و همکارش در پژوهشی با عنوان «بررسی تطبیقی روابط اجتماعی سبک زندگی دینی و سبک زندگی مدرن با تأکید بر جامعه ایران »نشان می دهد به تدریج که محیط و تعاملات اجتماعی انسان از جامعه سنتی فاصله می گیرد سبک زندگی مدرن بیشتر متجلی می شود و در جامعه ایران که فرهنگ مذهبی غالب است الگوي سبک زندگی مدرن و مصرفی موجب تقابل گردیده است و پیامدهایی را به همراه داشته است. در صورتی که با ایجاد تلاش در جهت سبک زندگی دینی و تقویت ایمان مذهبی میتوان چالش ها را تقلیل داد و با رهایی افراد از خودبیگانگی آن ها را به هویت دینی خود رهنمون کرد (سیدی و همکاران ،1391 ).
لئویی(1380) در پژوهشی در مورد سبک هاي زندگی جوانان در انگلستان نتیجه گرفت که پیوند عمیقی میان زمینه طبقه اجتماعی و فرصت هاي زندگی وبنابراین سبک زندگی جوانان وجود دارد و رابطه همبستگی بین طبقه اجتماعی والدین پاسخ گو و مسیرهاي شغلی – آموزشی از نظر آماري معنا دار است. میچل در آمریکا نه سبک زندگی تشخیص می دهد(میچل ،1984 به نقل از رضوی زاد،1387 ،هارتون و هانت،1985 ) براساس سه طبقه اجتماعی، سه سبک زندگی را بیان می کنند. محققان انگلیسی در نوع بندي جامعه، شش طبقه را از یکدیگر متمایز می کنند (مارش ،1986).روسویگ(2005) ضمن اشاره به یک سبک زندگی آمریکایی ، به روایت دیگر بر اساس یافته هاي پژوهشی شرکت کاریتاس 60 گروه سبک زندگی در آمریکا تشخیص داده شده است که رفتارهاي مصرفی و گرایشات سیاسی متفاوتی دارند. بنیامین باربر(1996) یک سنخ شناسی دوگانه از سبک زندگی ارایه می دهد. او براي توصیف عملکرد دو روند همزمان در جهان از دو واژه «جهاد» و «مک ورلد» استفاده میکند. به نظر وي ما از یک طرف شاهد روند محلی سازي، خاص گرایی یا سیاست هویت (در اشکال دینی، قومی و نژادي(هستیم که شامل همه اشکال مخالفت بنیاد گرایانه با تجدد می شود که در ادیان و مذاهب اسلام، پروتستانیسم، کاتولیسم، هندوئیسم، بودیسم، کنفوسیونیسم و یهودیت وجود دارد (جهاد) واز طرف دیگر شاهدیم که یک بازار اقتصادي توسعه طلب و جهانی ساز (تحت کنترل شرکت های چند ملیتی) از طریق اقلام مصرفی و فرهنگ عامه پسند، قصد همگون سازي فرهنگ هاي محلی و ادغام آن ها در فرهنگ جهانی را دارد (مک ورلد) شهابی این دو سبک را، سبک زندگی ستیزه جویانه و سبک زندگی مصرفی می نامد(به نقل از شهابی،1386 ،پالومتس،1998). در پژوهش خود در مورد سبک زندگی در استونی، براساس ترکیب سرمایه هاي فرهنگی و اقتصادي مورد نظر پیر بوردیو سه گروه تشخیص می دهد که هر کدام سبک زندگی خاصی دارند گروه اول کسانی که سرمایه اقتصادي و سرمایه تحصیلی بالایی دارند در مورد سبک زندگی این گروه، گذراندن اوقات فراغت با تجهیزات ورزشی، کوهنوردي و تکنولوژي عکاسی و مصرف بالاي فرهنگی، کارهاي هنري و کلکسیون هنري و کتابخانه، کلبه تابستانی و مصرف مکمل هاي غذایی، گروه دوم کسانی که سرمایه اقتصادي بالایی دارند و در مورد سبک زندگی آنان می توان به مشخصه هایی هم چون داشتن اتومبیل شخصی، سنگ ها و فلزات گران بها، ملاقات هاي اجتماعی در رستوران ها و کافه ها، رفتن به کنسرت ها، تئاترها و نمایشگاه ها و فعالیت هاي سیاسی اشاره کرد وگروه سوم کسانی که سرمایه تحصیلی بالایی دارند که سبک زندگی آنان با ویژگی هاي داشتن آلات موسیقی، کم اهمیت دادن به دیدن تلویزیون و گوش دادن به رادیو، خواندن روزنامه، اهمیت دادن به پیشرفت ذهنی و یادگیري زبان هاي خارجی از دو گروه قبل متمایز می شوند. برگ با پرسش از 47 فعالیت در بین رانندگان جوان سوئدي و با تحلیل عاملی داده ها ده الگوي سبک زندگی به دست آورده است که شامل سبک هاي ورزشی، الكلي، عشق راندن، فرھنگي، رفتار زنانه، مشاركت اجتماعي ، بلاتكلیف، دوستدار فیلم، حساس به لباس و عشق به اتومبیل بود(برگ،1994 به نقل از فاضلی،1382).درمورد رابطه سرمایه فرھنگي و اقتصادي با سبك زندگي به عنوان معرفه اي طبقه اجتماعي (تامین،1385)مورد استفاده قرار گرفته اند. بر این اساس شواھد تجربي وجود دارد که رابطه تحصیلات با سبك زندگي را تایید مي كند(سویچ و بارلو،1992؛برگس،1992؛لیبرسون و بل،1994؛رضوی زاده،1376؛فرد روف1378) و از سوی دیگر شواهد تجربی دیگري رابطه بین وضعیت اقتصادي و سبك زندگي را نیز تایید مي كنند (تامین،1385؛ملوین كوھن، دي مگیو و اوسیم،1995؛کلی،1996؛زابلکی و کانتر،1999،لاروک،1385). در زمینه رابطه سبك زندگي با طبقه اجتماعي معتقد است که تعلق به یك طبقه اجتماعي را مي توان از روي سبك زندگي شناخت، چرا که سبك زندگي طبقات با ھمدیگر متفاوت است. رابطه طبقه و سبك زندگي از دو جت قابل بررسي است:
1-سبك زندگي به میزان درآمد بستگي دارد. استفاده ازدرآمد وسیله اي است براي رسیدن به نقشھایي که میزان مشخصي وجهه ایجاد مي كند علاوه بر آن درآمد نه تنھا موجد سطح زندگي مشخصي است، بلکه وسیله قبول و پذیرش سبك زندگي معیني نیز ھست و مشابه بودن سطح زندگي در بین تعدادي از مردم، نوعي رابطه بین آنھا ایجاد مي كندکه آنان را از كساني که سطح زندگي بالاتر یا پایینتر از آنھا دارند، متمایز مي كند. البته گاھي ممكن است افرادي که سطح درآمدي مشابه دارند، از نظر سبك زندگي مشابه نباشند به عبارت دیگر سطح درآمدي یكسان، سبك زندگي مشابه را در پي نداشته باشدو علت این امر به چگونگي استفاده و ھزینه كردن درآمد مربوط است، و در مقابل افرادي که درآمدھاي یكساني ندارند ممكن است سبك زندگي مشابهي داشته باشند
2-چگونگي استفاده از درآمد غالباً مبین سبك زندگي است. خانواده ھاي با درآمد مشابه و یكسان غالباً درآمد خود را درجهات و امور متفاوت ھزینه مي كنند. برخي براي خوراك و احتیاجات اولیه نسبت بیشتري ھزینه مي كنند و برخي سهم بیشتري را خرج مسكن، اتاق پذیرایي، ناھارخوري، لباس و مانند آن مي كنند و این تفاوت در به رهبرداري از درآمد بستگي به این دارد که فرد به كدام گروه و طبقه اجتماعي تعلق دارد. مثلاً در مورد مسكن، این که فرد خانه شخصي داشته باشد یا در آپارتمان اجارهاي زندگي كند یا در چه محلھاي سكونت كند تا حد زیادي به گروه وطبقه اي که فرد متعلق به آن است، بستگي دارد در مورد لباس، در بسیاري از جوامع نوع لباس نشانه بستگي فرد به یك گروه اجتماعي معین است. حتي انتخاب نوع غذا، نوع مشروب، ساعات سرو غذا و ترتیب غذا خوردن نیز تا حد زیادي در گروهھاي اجتماعي مختلف متفاوت است. در مورد ورزش نیز برخي از ورزشھا مختص طبقات متوسط یا بالاست.
روش پژوهش
یک بررسی پیمایشی است و به منظور جمع آوري اطلاعات از ابزار پرسشنامه ساخت یافته بهره گرفته شده است. جامعه آماري بررسی حاضر شامل جوانان شهر اهر بوده که براساس فرمول کوکران 300 نفر به روش نمونه گیري تصادفی انتخاب گردیده است. جامعه آماري کل جمعیت شهرستان اهر می باشد که حدود 300288 است از این جامعه با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران 300 نفر به عنوان نمونه آماري به صورت تصادفی انتخاب شدند.
فرضیه هاي پژوهش
1-بین پایگاه اقتصادی، اجتماعی و سبک زندگی رابطه وجود دارد.
2-بین ویژگی های فردی(جنیت-تأهل-سن) و سبک زندگی رابطه وجود دارد.
3-بین مهاجرت و سبک زندگی رابطه معنی دار وجود دارد.
4-بین گرایش دینی و سبک زندگی رابطه وجود دارد.
شاخص هاي سبک زندگی
مجموعه انتخابھا در زمینه اوقات فراغت، ھنجارھای مصرفی، مصرف فرھنگی، مجموعھای از رفتارھا و الگوھای کنش مرتبط با نظارت و مدیریت بدن و چگونگی نگرش و طرز تلقی افراد قابل سنجش می باشد
سرمایه فرھنگی: با شاخص ھایی چون تحصیلات، داشتن مهارت ادبی، شعر و داستان، نقد ادبی )ھنری( سینما، موسیقی،تئاتر و سایر ھنرھای تجسمی و نقد ھنری(جمع آوری کلکسیونھای فرھنگی(موسیقیایی، سینمایی، کتابخانه ای، تاریخی، مشخص و قابل سنجش است(به نقل از فاضلی)
اوقات فراغت: شرکت در کلاسھای آموزشی، علمی، فرھنگی، ورزشی پرداختن بھ تفریحات سالم، تعاون و مشارکت خودجوش در نهادھای علمی، فرھنگی، قابل سنجش است0(عصار،1377).
هنجارھای مصرف: معرفھای انتخاب و پوشاک و اولویتھای ھزینه ھای غیر از مایحتاج قابل سنجش است. (فرهنگ وهنر،1392).
مدیریت بدن: سه شاخص کلی آرایش بدن0(صورت)، جراحیھای زیبایی و رژیمھای لاغری و تناسب اندام برای سنجش مدیریت بدن استفاده شده است
شاخص گرایشات دینی، دین را در شاخصھایی از جمله شرکت در جلسات و سخنرانیھا و ھمایش ھای فرھنگی و مذھبی، رفتن به مسجد، نوع پوشش لباس، ظاھر بدن و پایبندی به اصول و ارزشھای دینی مشاھده شده در رفتار. نیکی به پدر و مادر، انجام فرائض دینی، نمازھای پنجگانه، رفتن به مسجد، احترام به افراد و خلاصه در 4 بعد قابل سنجش و اندازه گیری می باشد
1-تجربی2-مناسکی3-پیامدی4-اعتقادی(مدل گلاک داستارک)
1-بعد تجربی: این بعد شامل احساسات و تأثیراتی است که یک فرد در رابطه با خداوند تجربه می کند. ترس از خدا، توبه
2-بعد مناسکی: انجام اعمال فردی، واجب دینی و ھمچنین حضور فرد در برنامه ھا و فعالیت ھای رسمی و جمعی نهاد دین مانند نمازهای یومیه، روزه، خواندن قرآن
3-بعد پیامدی: بررسی افکار و اعمال می پردازد که فرد بواسطه اعتقادات و تجربیات دینیش خود را ملزم به رعایت آنان می داند. رعایت حجاب، پرھیز از مصرف خوراکی ھای خاص(همان)
یافته های پژوهش
165 نفر از پاسخگویان زن و باقی مرد هستند.8/50 درصد دارای مدرک دانشگاهی 6/23 درصددارای مدرک در زمینه کامپیوتر و2/38 درصد داراي حرفه ایی خاص می باشند. نتایج نشان می دهد 1/86 درصد زنان، اصلا جراحی زیبایی نداشته اند. همچنین 3/70 درصد ان ها اصلا از مکمل هاي تقویتی استفاده نمی کنند.6/60 درصد انها پوشیدن چادر را ترجیح می دهند. همچنین نتایج فراوانی میزان رسیدگی شخصی مردان بیان می کند 4/86 درصد اصلا از جراحی ریبایی استفاده نمی کنند 79 درصد از مکل تقویتی استفاده نمی کنند5/35 درصد از پوشیدن کت – شلوار اجتناب می کنند و 37 درصد از ورزش هاي تناسب اندام بهره می برنند 61 نفر تفکر معمولی در مورد سبک زندگی دارند و 6/25 درصد زندگی به سبک مدرن دارند
فرضیه اول: بین پایگاه اقتصادي- اجتماعی و سبک زندگی رابطه وجود دارد
با توجه به جدول رابطه متغیرهاي پایگاه اقتصادي- اجتماعی و سبک زندگی معنی دار می باشد.همچنین میزان همبستگی 188/0 و نوع همبستگی مستقیم است.
جدول(1): رابطه بین پایگاه اقتصادی- اجتماعی و سبک زندگی
ضریب ھمبستگی پیرسن |
Sig |
N |
188/0 |
003/0 |
246 |
جدول توافقی دو متغیرپایگاه اقتصادی- اجتماعی و سبک زندگی در زیر آمده است
جدول (2):رابطه بین پایگاه اقتصادی- اجتماعی و سبک زندگی
|
میزان تفکر زندگی به سبک مدرن |
کل |
||||
کم |
متوسط |
زیاد |
||||
پایگاه اقتصادی-اجتماعی |
پایین |
فراوانی |
5 |
43 |
11 |
59 |
فراوانی مورد انتظار |
1/15 |
36 |
9/7 |
|||
متوسط |
فراوانی |
23 |
93 |
36 |
152 |
|
فراوانی مورد انتظار |
4/20 |
7/92 |
9/38 |
|||
بالا |
فراوانی |
5 |
14 |
16 |
35 |
|
فراوانی مورد انتظار |
7/4 |
3/21 |
9 |
|||
کل |
33 |
150 |
63 |
246 |
فرضیه ی سوم: بین مهاجرت وسبک زندگی رابطه معنی دار وجود دارد.
برای بررسی رابطه معنی داری از آزمون فی استفاده شده است. با توجه به نتایج رابطه معنی دار بین دو متغیر مهاجرت وسبک زندگی وجود دارد.
|
میزان تفکر زندگی به سبک مدرن |
کل |
|
||||
کم |
متوسط |
زیاد |
|||||
مهاجرت |
بله |
فراوانی |
5 |
26 |
24 |
55 |
Phi=0/236 Sig=0/002 Df=2 X2 =12/66
|
فراوانی مورد انتظار |
3/7 |
7/33 |
14 |
||||
خیر |
فراوانی |
26 |
116 |
35 |
177 |
||
فراوانی مورد انتظار |
7/23 |
3/108 |
45 |
||||
کل |
31 |
142 |
59 |
246 |
فرضیه چهارم: بین باورھای مذھبی و سبک زندگی رابطه وجود دارد
از ضریب ھمبستگی اسپیرمن استفاده شده است. با توجه به نتایج بین دو متغیر باورھای مذھبی و سبک زندگی رابطه معنی دار وجود ندارد
جدول 0(5):رابطه بین باورھای مذھبی و سبک زندگی
ضریب ھمبستگی پیرسن |
sig |
N |
073/0 |
257/0 |
246 |
جدول توافقی دو متغیرباورهای مذھبی و سبک زندگی در زیر آمده است.
|
باورھای مذھبی |
کل |
|
|||||||||
خیلی زیاد |
زیاد |
تاحدودی |
خیلی کم |
کم |
|
|||||||
تفکر"زندگی به سبک مدرن |
زیاد |
فراوانی |
1 |
9 |
25 |
15 |
13 |
63 |
|
|||
فراوانی مورد انتظار |
6/2 |
2/8 |
31 |
6/16 |
6/4 |
|
||||||
متوسط |
فراوانی |
8 |
19 |
84 |
35 |
4 |
150 |
|
||||
فراوانی مورد انتظار |
1/6 |
5/19 |
8/73 |
6/39 |
11 |
|
||||||
کم |
فراوانی |
1 |
4 |
12 |
15 |
1 |
33 |
|
||||
فراوانی مورد انتظار |
3/1 |
3/4 |
2/16 |
7/8 |
4/2 |
|
||||||
کل |
10 |
32 |
121 |
65 |
18 |
246 |
||||||
فرضیه پنجم: بین ویژگی هاي فردي و سبک زندگی رابطه معنی دار وجود دارد
منظور از ویژگیهاي فردي جنس، وضعیت تاهل و سن افراد پاسخگو می باشد. براي آزمون فرضیه سبک زندگی و وضعیت تاهل از آزمون فی استفاده شده است. با توجه به نتایج رابطه معنی دار بین دو متغیر سبک زندگی و وضعیت تاهل وجود دارد زیرا 05/0<؛sig،میزان همبستگی 2/0=phiبا توجه به نتایج بین دو متغیر سن و سبک زندگی رابطه معنی دار وجود دارد.میزان همبستگی 17/0 و نوع همبستگی مستقیم است. بین جنس و سبک زندگی رابطه معنادار وجود ندارد.
جدول شماره ی(3): رابطه بین جنسیت و سبک زندگی
|
میزان تفکر"زندگی به سبک مدرن |
کل |
||||||
کم |
متسط |
زیاد |
|
|||||
جنسیت |
زن |
فراوانی |
23 |
98 |
44 |
165 |
Phi=0/046 Sig=0/76 Df=2 |
|
فراوانی مورد انتظار |
1/22 |
6/100 |
3/42 |
|||||
مرد |
فراوانی |
10 |
52 |
19 |
81 |
|||
فراوانی مورد انتظار |
9/10 |
4/49 |
7/20 |
|||||
کل |
33 |
150 |
63 |
246 |
||||
جدول شماره ی (7): رابطه بین ویژگیھای فردی و سبک زندگی
|
وضعیت تأهل |
کل |
||||||||
مجرد |
متأهل |
سایر |
20> |
21-35 |
35> |
|||||
میزان تفکر"زندگی به سبک مدرن |
زیاد |
فراوانی |
25 |
34 |
2 |
13 |
36 |
9 |
58 |
|
فراوانی مورد انتظار |
4/21 |
1/38 |
5/1 |
4/10 |
7/37 |
9/9 |
||||
متوسط |
فراوانی |
55 |
90 |
4 |
25 |
90 |
20 |
135 |
||
فراوانی مورد انتظار |
2/52 |
1/93 |
7/3 |
2/42 |
8/87 |
23 |
||||
کم |
فراوانی |
4 |
26 |
0 |
2 |
19 |
9 |
30 |
||
فراوانی مورد انتظار |
5/10 |
8/18 |
8/0 |
4/5 |
5/19 |
1/5 |
||||
کل |
84 |
150 |
6 |
40 |
145 |
38 |
223 |
|||
نتایج |
Phi=0/2 X2 =10/1 Df=4 Sig=0/04 |
P=0/17 Sig=0/011 N=233 |
||||||||
عوامل موثر بر نوع سبک زندگی
متغیرها |
|
اولین عامل |
دومین عامل |
سومین عامل |
نتایج |
1 |
سن |
73/0 |
|
|
Kmo=0/604 Bartlet=22/34 |
2 |
تاهل |
84/0 |
|
|
|
3 |
جنسیت |
|
47/0 |
|
|
4 |
مدیریت بدن |
|
55/0 |
|
|
5 |
الگوی خرید |
904/0 |
|
|
|
6 |
تحصیلات دانشگاهی و مهارت ه |
|
718/0 |
|
|
7 |
میزان باورهای دینی |
|
|
08/0 |
|
8 |
پایگاه اقتصادی |
|
618/0 |
|
|
9 |
مشارکت |
|
|
9/0 |
|
10 |
مهاجرت |
|
|
44/0 |
|
11 |
محل سکونت کنونی |
564/0 |
|
|
با توجه به جدول، عوامل موثر بر نوع سبک زندگی بر حسب اهمیت متغیرها در سه عامل آمده است. اولین عامل از ترکیب متغیرهاي سن، وضعیت تاهل، الگوي خرید و محل سکونت کنونی تشکیل شده است
Y1=0/73x2 +0/84x2 +0/904x5 -0/564x11 +c
دومین عامل از ترکیب متغیرهاي جنسیت، مدیریت بدن، تحصیلات دانشگاهی و مهارت ها و پایگاه اقتصادي تشکیل شده است
Y2=
دیدگاهها