همراه با کلام الهی؛

سوره رعد؛ حقانیت قرآن و نبوت پیامبر اسلام (ص)

مفاهیم و بحث‌های محوری سوره رعد توحید، معاد (قیامت) و وحی است و مسائل مربوط به آن را از راه عجایب جهان و نفس آدمی آشکار می‌سازد و آدمی را به تفکر و تأمل در احوال و سرگذشت درگذشتگان و دریافتن سنت جهان می‌خواند.

به گزارش سبلان ما ، سوره رعد سیزدهمین سوره، جزو سوره‌های مدنی است که در جزء سیزدهم قرآن جای گرفته است. رعد به معنای غرش آسمان است و از آیه سیزدهم گرفته شده است. این سوره درباره توحید و قدرت خداوند، حقانیت قرآن و نبوت پیامبر اسلام، رستاخیز و وصف بهشت و جهنم سخن می‌گوید.

 

از آیات مشهور این سوره آیه ۲۸ است که آرامش دل‌ها را در گرو یاد خدا می‌داند و آیه ۴۳ که بنابر نظر برخی مفسران، مراد از «من عنده علم الکتاب» در آن، امام علی(ع) است. نقل شده هر کس سوره رعد را تلاوت کند، خداوند ده برابر ابرهای موجود در گذشته، حال و آینده به او حسنه می‌دهد.

 

معرفی

نام سوره اشاره به پدیده رعد (به معنای غرّش آسمان) و تسبیح الهی گفتن آن دارد که در آیه ۱۳ از آن سخن گفته شده است.

 

محل و ترتیب نزول

در مورد مکی یا مدنی بودن سوره رعد اختلاف است. برخی از مفسران همچون علامه طباطبایی با تکیه بر محتوای سوره، آن را جزو سوره‌های مکی دانسته‌اند؛  اما محمدهادی معرفت مدنی‌بودن را ترجیح می‌دهد و می‌نویسد تمام روایاتی که ترتیب نزول سوره‌ها را نقل می‌کنند، این سوره را مدنی ذکر کرده‌اند.  بنابر نظر معرفت، سوره رعد در ترتیب نزول نود و ششمین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف، سیزدهمین سوره است و در جزء ۱۳ قرآن جای دارد.

 

تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها

سوره رعد جزو سوره‌های مثانی و از سوره‌های نسبتاً متوسط قرآن است که کمتر از نیم جزء قرآن را در بر می‌گیرد. این سوره ۴۳ آیه، ۸۵۴ کلمه و ۳۵۴۱ حرف دارد. این سوره با حروف مقطعه آغاز می‌شود و آیه پانزدهم آن سجده مستحب دارد. یعنی هنگام شنیدن یا قرائت آن، سجده کردن مستحب است.

 

محتوا

مفاهیم و بحث‌های محوری سوره رعد توحید، معاد (قیامت) و وحی است و مسائل مربوط به آن را از راه عجایب جهان و نفس آدمی آشکار می‌سازد و آدمی را به تفکر و تأمل در احوال و سرگذشت درگذشتگان و دریافتن سنت جهان می‌خواند.  غرض اصلی سوره بیان حقّانیّت قرآن است و اینکه قرآن معجزه و نشانه رسالت پیامبر(ص) است.

 

مراد از تسبیح رعد

آیه سیزدهم، از تسبیح رعد سخن می‌گوید.(وَيُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَالْمَلَائِكَةُ مِنْ خِيفَتِهِ ترجمه:و رعد (و برق و همه قوای عالم غیب و شهود) و جمیع فرشتگان همه از بیم (قهر) خدا به تسبیح و ستایش او مشغولند) در تفسیر این آیه چند قول بیان شده است. برخی گفته‌اند رعد نشانه الهی است و بر بزرگی خداوند دلالت می‌کند و ازاین‌رو به تسبیح دعوت می‌کند یا خود با این راهنمایی، تسبیح خدا را می‌گوید. قول دیگر این است که مقصود از تسبیح رعد این است که هر کس صدای رعد را بشنود، خدا را تسبیح می‌کند.دعاهایی نیز نقل شده‌است که در وقت شنیدن رعد خوانده می‌شود. 

 

منظور از تسبیحِ عمومیِ تمام موجودات در جهان هستی(آسمان‌ها و زمین) این است که هر موجودی به صورت حقیقی خداوند را تسبیح می کند (نه این که فقط منظور این باشد که با وجود خودش دلالت می کند براین که به وجود آورنده‌اش منزه از هر کاستی و نقص و متصف به تمام کمالات وجودی است؛ و نه این که منظور این باشد که تسبیح و منزه دانستن خدواند سبحان یا زبانی است که تمام موجودات دارای عقل با زبانِ قال خداوند متعال را می‌ستایند و تسبیح می‌گویند و یا با وجود خودشان خداوند را تسبیح و تنزیه می‌کنند که این ستایش با زبانِ حال است.) و البته این تسبیح عمومی و حقیقی تمام موجودات جهان هستی برای انسان‌های عادی قابل درک و فهم نیست چنان چه قرآن می‌فرماید:وَلكِنْ لا تَفْقَهُونَ تَسْبِيحَهُمْ

 

فضیلت و خواص

 

اُبَی‌بن کَعب از پیامبر(ص) نقل می‌کند: هر کس سوره رعد را تلاوت کند، ده برابر تعداد همه ابرهایی که رفته‌اند و تا قیامت خواهند آمد به او حسنه می‌دهند و در روز قیامت از وفاکنندگان به عهد الهی محسوب خواهد شد  همچنین از امام صادق(ع) نقل شده است : «هر کس سوره رعد را بسیار بخواند خداوند او را در دنیا به صاعقه گرفتار نمی‌کند، (هر چند از دشمنان اهلبیت باشد)  و چنان‌چه قاری از مؤمنان (شیعیان) باشد، خداوند او را بدون حساب، به بهشت می‌برد و شفاعتش درباره کسانی که می‌شناسد از خاندان و برادران مؤمنش پذیرفته می‌شود.

 

آیات الاحکام

آیه بیست و پنجم سوره رعد[یادداشت  را جزو آیات الاحکام برشمرده‌اند. گفته شده بنابر این آیه، وفای به عهد واجب است. فقها در تعریف عهد گفته‌اند: عهد یعنی انسان با خداوند پیمان ببندد کاری را انجام دهد یا آن را ترک کند. برای عهد شرایطی بیان شده است؛ از جمله اینکه باید صیغه آن خوانده شود، اینکه بگوید: «عٰاهَدْتُ اللهَ اَنْ أَفْعَلَ كَذٰا أَو أَتْرُكَ كَذٰا» يا «عَلَىَّ عَهْدُ الله أَنْ أَفْعَلَ كَذٰا أَوْ أَتْرُكَ كَذٰا» و به جای «أَفْعَلَ كَذ  تا آخر، آن کار را به زبان بیاورد.

 

انتهای خبر/ ح