سبلان ما گزارش می‌دهد؛

بحران آبی در سرزمین چشمه‌های بهشتی

زنگ خطر کم‌آبی در اردبیل به صدا درآمده و خطر فرونشست و جیره‌بندی آب دور از ذهن نیست، با این شرایط راهکارهای مدیریت منابع آب در این استان تشنه، چیست؟

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سبلان ما»، استان اردبیل که با کوه‌های سربه‌فلک‌کشیده و دشت‌های سرسبز و چشمه‌های جوشانش و میزان بالای تولید محصولات به قطب کشاورزی ایران مشهور است، امروز با تهدیدی جدی روبرو است؛ سدها و شریان‌های حیاتی این منطقه، تنها با کسری از ظرفیت خود به حیات ادامه می‌دهند و زنگ خطر کم‌آبی به‌ویژه برای تابستان پیش رو، به صدا درآمده است خبرها حاکی از آن است که اگر مصرف بهینه آب را نداشته باشیم تابستان امسال احتمالاً جیره‌بندی آب در راه است.

برداشت‌های بی‌رویه آب، اردبیل را در معرض فرونشست قرار داد

برداشت بی‌رویه از منابع آب‌های زیرزمینی، زخمی عمیق بر پیکره طبیعت وارد کرده و استان اردبیل را در معرض خطر فرونشست زمین قرار داده است به‌گونه‌ای که علی حیدری اناری، مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای اردبیل در هشتم خردادماه امسال در نشست هم‌اندیشی امامان جمعه استان اردبیل با موضوع مصرف بهینه آب اذعان داشت که برداشت‌های بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی علاوه بر ایجاد کسری ۸۰۰ میلیون مترمکعبی آب در سفره‌های آب زیرزمینی، خطر فرونشست دشت اردبیل را دوچندان کرده است.

 وی در این نشست از روحانیون و ائمه جمعه و جماعات استان اردبیل خواسته است در آگاهی‌دهی به مردم بازوی توانمندی برای بخش آب باشند، چراکه از حجم ۵۷۵ میلیون مترمکعبی آب ۵۵ سد بزرگ و کوچک تحت مدیریت شرکت آب منطقه‌ای اردبیل شاهد ۲۴۱ میلیون مترمکعب پرشدگی هستیم که البته بخشی از این آب به‌صورت حجم مرده است و نمی‌توان روی آن حساب باز کرد و از طرفی پتانسیل آبی استان اردبیل ۲.۲ میلیارد مترمکعب است که ۱.۸ آن را آب‌های سطحی و ۰.۴ بقیه را آب‌های زیرزمینی تشکیل می‌دهند که باتوجه‌به تأمین ۷۰ درصد مصارف منابع آب استان از آب‌های سطحی و ۳۰ درصد از طریق آب‌های زیرزمینی احتمال جیره‌بندی آب در ایام پایانی تابستان دور از انتظار نخواهد بود.

 حیدری اناری تصریح کرد: با توجه‌ به اهمیت مدیریت مصرف بهینه آب، تکمیل طرح‌های آب‌رسانی و شبکه‌های آبیاری در سطح استان اردبیل اهمیت زیادی دارد که در این راستا علاوه بر اقدامات انجام‌یافته در راستای تکمیل طرح‌های آب‌رسانی، طبق برنامه‌ریزی به‌عمل‌آمده تا پایان سال جاری ۴۰ هزار هکتار شبکه آبیاری و زهکشی در سطح استان به بهره‌برداری می‌رسد.

 ورشکستگی آبی و لزوم اصلاح الگوی کشت در اردبیل

به گزارش خبرنگار «سبلان ما»، حمید فضائلی، معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اردبیل دیگر مقامی است که طبق خبر درج شده در پرتال آب منطقه‌ای با ابراز نگرانی از وضعیت دشت اردبیل از واژه «ورشکستگی آبی» استفاده می‌کند و می‌گوید: با توجه‌ به تأمین آب کشاورزی استان اردبیل از آب‌های زیرزمینی، چاه‌ها و کسری آبخوان دشت اردبیل و در کنار آن کاهش بارندگی و افزایش برداشت آب برای توسعه اراضی کشاورزی وضعیت خوبی نداریم و برای حل این معضل، اصلاح الگوی کشت در دشت اردبیل ضروری است.

این مسئول هم تأکید دارد که باید به سمت کشت محصولات با نیاز آبی کمتر و استفاده از روش‌های نوین آبیاری مانند هیدروپونیک حرکت کنیم؛ چراکه استان اردبیل ظرفیت ادامه کشت محصولات آب‌بر مثل سیب‌زمینی را ندارد و باید به سمت تولید محصولاتی باارزش افزوده بیشتر و مصرف آب کمتر سوق پیدا کند.

 معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای اردبیل با بیان اینکه ۲ میلیارد مترمکعب آب به ۷۸۰ هزار هکتار اراضی کشاورزی استان اختصاص می‌یابد که ۷ هزار میلیارد تومان ثروت تولید می‌کند، بیان داشت: این میزان تولید ثروت در مقابل حجم عظیم منابع آبی مصرف شده، بهره‌وری پایینی دارد.

روزنه‌های امید برای نجات اردبیل از بحران وجود دارد

طبق اظهارات مسئولان آب منطقه‌ای و کارشناسان جهاد کشاورزی، باوجود چالش‌های موجود، هنوز هم روزنه‌های امیدی برای نجات اردبیل از بحران وجود دارد، به‌طوری‌که با مدیریت صحیح منابع، استفاده از فناوری‌های نوین و مشارکت مردم، می‌توان اردبیل را از گرداب بحران آب نجات داد و آینده‌ای سبزتر برای این استان رقم زد.

اصلاح الگوی کشت، توسعه روش‌های نوین آبیاری، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های آبی، و فرهنگ‌سازی برای مصرف بهینه آب، پرهیز از برداشت بی‌رویه آب از جمله راهکارهایی است کارشناسان مختلف و مسئولان جهاد کشاورزی و آب منطقه‌ای استان اردبیل در گفتگو یا خبرنگاران «سبلان ما»، به آنها اشاره کردند و معتقدند که این اقدامات باید در اولویت قرار گیرند تا آینده‌ای سبزتر برای این استان اردبیل رقم بخورد.

نیاز آبی کشاورزی اردبیل۲.۴ میلیارد مترمکعب است

علی حسین احدی عالی، سرپرست سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل در گفتگو با خبرنگار «سبلان ما»، با بیان این مطلب مهم که بر اساس اعلام شرکت آب منطقه‌ای اردبیل، آب قابل‌برنامه‌ریزی در بخش کشاورزی استان اردبیل ۱.۸ میلیارد مترمکعب است، اظهار داشت: این آمار در حالی است که نیاز آبی اراضی زراعی و باغی استان برای حداکثر عملکرد سالانه حدود ۲.۴ میلیارد مترمکعب است، بنابراین در این وضعیت آبی انجام اقدامات مؤثر برای بهینه‌سازی مصرف آب کشاورزی از ضروریات است.

 وی افزود: در راستای بهینه‌سازی مصرف آب کشاورزی استان اردبیل و باوجود مشکلات پیش رو طرح‌های زیر از جمله طرح اجرای سامانه‌های نوین آبیاری و شبکه‌های آبیاری و زهکشی، طرح شبکه فرعی آبیاری و زهکشی غرب و شمال غرب کشور در استان اردبیل، طرح عملیات شبکه زهکشی زیر زمینی (مغان)، طرح بازسازی و نوسازی قنوات استان و همچنین طرح احداث و بهسازی کانال‌های آبیاری عمومی و انتقال آب با لوله با جدیت تمام در حال اجرا است.

اجرای ۱۴۰ هزار هکتار شبکه‌های آبیاری در سطح استان اردبیل

 سرپرست سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل ادامه داد: در راستای اجرای طرح‌های نوین آبیاری، ۱۴۰ هزار هکتار شبکه‌های آبیاری در سطح استان اجرا شده و نزدیک ۹۲ استخر ذخیره آب و سد معیشتی با حجم آب قابل تنظیم تا ۳۹.۰۵ میلیون مترمکعب برای آبیاری ۱۰هزار و ۵۷۵ هکتار از اراضی پایاب اجرا و در دست بهره‌برداری است.

 وی یادآور شد: همچنین در سطح استان تعداد ۲۵ سد معیشتی به حجم تنظیمی ۱۴ میلیون مترمکعب به‌صورت نیمه‌تمام است که برای تکمیل نیازمند اعتبار ۴ هزار میلیارد ریالی است.

 مهار آب‌های مرزی برای مدیریت بهینه مصرف آب در استان اردبیل 

احدی عالی با اشاره به اهمیت مهار آب‌های مرزی در مدیریت بهینه مصرف آب در استان اردبیل و در تشریح طرح اجرای شبکه فرعی آبیاری و زهکشی غرب و شمال غرب کشور در استان اردبیل بیان داشت: این طرح در قالب پروژه مهار آب‌های مرزی در نواحی چهارگانه خداآفرین، پایاب سد عمارت و احمد بیگلو انجام می‌شود که مجموع مساحت اراضی در قالب مهار آب‌های مرزی ۴۲هزار و ۴۳۵ هکتار بوده و تاکنون حدود ۱۱هزار هکتار آن به بهره‌برداری رسیده است.

وی افزود: عملیات اجرایی اراضی باقیمانده به مساحت ۳۱هزار و ۴۳۵ هکتار با پیشرفت فیزیکی ۹۳.۳۴ درصد در حال انجام است.

 عملیات زهکشی مغان سال با کندی پیش می‌رود

سرپرست سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل تصریح کرد: برای بهینه‌سازی مصرف آب کشاورزی استان اردبیل عملیات شبکه زهکشی زیرزمینی (مغان) در حال اجرا است که حدود ۱۰ هزار هکتار از اراضی مستعد زهدارشده مغان وجود دارد و طبق برنامه ۸ساله از سال ۱۴۰۱ تا ۱۴۰۸ برابر سند تحول‌بخش کشاورزی استان مقرر شده است سالیانه ۹۰۰-۸۰۰ هکتار از عملیات زهکشی آن در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی قرار گیرد؛ ولی به دلیل عدم تخصیص اعتبارات لازم به این طرح از سال ۱۴۰۱ عملیات اجرائی طرح با کندی پیش رفته و ادامه این روند برنامه‌ریزی سازمان را با مشکل مواجه خواهد کرد.

 وی ادامه داد: وسعت اراضی دشت مغان حدود ۳۵۰هزار هکتار است که در ۹۰هزار هکتار آن (ناخالص) شبکه آبیاری اجرا شده است که البته سوابق زهکشی مغان به حدود ۴۱ سال قبل برمی‎گردد.

 احدی عالی خاطرنشان کرد: بر اساس سوابق موجود سطح آب ایستابی در سال ۱۳۴۶ حدود ۱۲ متر بوده ولی با بهره‌برداری از شبکه آبیاری و زهکشی مغان سطح آب زیرزمینی خیز پیدا کرده و در سال ۶۲ به حدود ۰.۲ متری زمین می‌رسد؛ لذا طرح ضربتی عملیات زهکشی مغان برای اراضی حاد و زهدار در مساحت ۴هزار هکتار تهیه و عملیات اجرایی طرح در مساحت یک هزار هکتار از سال ۱۳۶۲ رسماً شروع شد از آن تاریخ تابه‌حال باهدف تبدیل اراضی زهدار غیرقابل کشاورزی به اراضی قابل کشاورزی، در مساحت ۱۸هزار و ۸۹۱ هکتار از اراضی زهدار مغان واقع در شهرستان‌های بیله‌سوار و پارس‌آباد عملیات زهکشی زیرزمینی انجام و در سطح یک هزار و ۷۵۰ هکتار واقع در شهرستان پارس‌آباد عملیات اجرائی در حال انجام است.

وجود ۵۲۲۵ حلقه چاه عمیق و نیمه‌عمیق در استان اردبیل

وی با بیان اینکه استان اردبیل بیش از ۲هزارو ۶۰۰ رشته قنات و چشمه و حدود ۵ هزار و ۲۲۵ حلقه چاه عمیق و نیمه‌عمیق دارد، افزود: این استان با دارابودن ۲۱ رودخانه دائمی و فصلی، زمینه مناسبی برای بهینه‌سازی مصرف آب با توسعه آبزی‌پروری دارد که تولید سالانه آبزیان استان حدود ۹هزار و ۸۱۱ تن است.

 سرپرست سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل در ادامه به مرمت و بازسازی ۱۰۴ کیلومتر از قنوات استان توسط سازمان جهاد کشاورزی اشاره کرد و گفت: ۸۴ کیلومتر باقیمانده نیز در برنامه سازمان برای مرمت و بازسازی قرار دارد.

 ۱۱ مشکل پیش رو پروژه‌های آب‌وخاک اردبیل

احدی عالی در بخش دیگری از سخنان خود موانع و مشکلات اجرای پروژه‌های آب‌وخاک در استان اردبیل پرداخت که اهم این مشکلات موارد زیر است:
 ۱. عدم تأمین اعتبار پروژه‌ها بر اساس زمان‌بندی تعیین شده برای هر پروژه و میزان تخصیص آنها که موجب عدم انجام مفاد پیمان‌ها بر اساس زمان‌بندی قید شده در قرارداد می‌گردد.
 ۲. عدم ثبات قیمت در خصوص لوازم و تجهیزات مربوط به پروژه‌های آب و خاک و ایجاد مشکل در روند اجرای صحیح و به‌موقع پروژه‌ها.
 ۳. تغییر بخش‌نامه‌های مربوط به بسته‌های حمایتی دولت در خصوص پروژه‌های آب و خاک و به‌صورت مکرر که باعث عدم رغبت کشاورزان به انجام پروژه‌های می‌گردد. (حذف ۸۵ درصد تسهیلات بلاعوض)
 ۴. عدم رعایت قوانین مربوط به توزیع عادلانه آب در خصوص بسته‌های تشویقی برای کشاورزان مجری طرح‌های آب و خاک و کشاورزانی که دراین‌خصوص پیشقدم نیستند.
 ۵. عدم رعایت قوانین توزیع عادلانه آب در خصوص اجبار کشاورزان برای اجرای پروژه‌های آبیاری تحت‌فشار.
 ۶. یکپارچه نبودن اراضی کشاورزی استان بخصوص در نواحی مرکزی و جنوب استان که باعث افزایش هزینه در واحد سطح می‌گردد.
 ۷. عدم مشارکت کشاورزان در پروژه‌های به‌خاطرنداشتن توان مالی و مسائل فرهنگی و اجتماعی و نیمه‌تمام ماندن پروژه‌های سامانه‌های نوین آبیاری .
 ۸. عدم همکاری شرکت آب منطقه‌ای استان اردبیل در روند مطالعات و اجرای پروژه‌های سازمان جهاد کشاورزی از جمله تخصیص آب.
 ۹. نیمه‌تمام ماندن پروژه‌های تأمین آب شهرستان‌ها به دلیل تغییر محل تأمین اعتبار از ملی به استانی و کافی‌نبودن اعتبار از محل استانی و ورود خسارت به این پروژه‌ها.
 ۱۰. اجبار برای شروع پروژه‌های جدید از طرف مراجع غیرمرتبط با مسائل فنی درحالی‌که پروژه‌های نیمه‌تمام به دلیل کمبود اعتبار به بهره‌برداری نرسیده‌اند.
 ۱۱. عدم تخصیص و ابلاغ بموقع اعتبارات در طول سال مالی (با عنایت به اینکه منطقه اردبیل از نظر اقلیم و شرایط کشت حداکثر ۵ ماه امکان اجرا است) که منجر به عدم اجرای طرح‌ها و جذب اعتبارات در زمان‌بندی تعیین شده می‌شود.

 تخصیص حداکثر تسهیلات بلاعوض برای سامانه‌های نوین آبیاری

 سرپرست جهاد کشاورزی اردبیل البته برای بهبود اجرای پروژه‌های آب و خاک استان اردبیل که باهدف مدیریت بهینه آب صورت می‌گیرد پیشنهاداتی نیز ارائه کرد که تخصیص حداکثر تسهیلات بل عوض برای سامانه‌های نوین آبیاری به دلیل عدم توانائی کشاورزان منطقه و نیمه‌تمام ماندن پروژه‌ها به دلیل عدم تأمین آورده شخصی از جمله آنها بود.
تأمین اعتبار مورد نیاز پروژه‌های نیمه‌تمام برای تکمیل و بهره‌برداری از آنها، عدم شروع عملیات اجرائی پروژه‌های جدید قبل از اتمام پروژه‌های نیمه‌تمام و تأکید سیاست‌گذاران بر یکپارچه‌سازی اراضی و تصویب قوانینی بر اجبار این امر از دیگر پیشنهادها ارائه شده توسط این مسئول حوزه کشاورزی است.

  کاهش حقابه در سال‌های آینده چالش‌ساز خواهد شد
 
 ایاز قوی‌بازو، مدیر امور منابع آب مغان در گفتگو با خبرنگار «سبلان ما»، اعلام کرد: وضعیت منابع و مصارف آب در منطقه در سال گذشته مثبت بوده و توانسته نیاز آبی محصولات راهبُردی شبکه‌های مغان و خداآفرین را در حد نرمال تأمین کند.
 
 وی با اشاره به میزان برداشت آب از سفره‌های زیرزمینی تأکید کرد: با توجه‌ به استفاده از آب‌های سطحی، برداشت از منابع زیرزمینی ناچیز بوده و کیفیت آب این منابع برای مصارف کشاورزی قابل‌قبول است. همچنین منابع آب سطحی نیز هیچ مشکلی برای مصارف کشاورزی و شرب شهری و روستایی ندارد.
 
 قوی‌بازو هشدار داد: کاهش حقابه مغان در سال‌های آینده ممکن است تأمین آب موردنیاز محصولات راهبُردی در سطح شبکه را با چالش‌های جدی مواجه کند.
 وی همچنین به مشکلات موجود در کشاورزی منطقه اشاره کرد و گفت: عدم رعایت الگوی کشت مصوب و کشت محصولات پرمصرفی مانند هندوانه و ذرت به‌جای محصولات کم‌مصرف، در شرایط کم‌آبی، می‌تواند شبکه را با کمبود آب مواجه کند.
 
 قوی‌بازو در پایان اعلام کرد: در حال حاضر ۱۳۴ حلقه چاه دارای پروانه در منطقه فعال است و میزان حجم مصرف سالانه آب از این منابع ۱۴۴ هزار و ۷۲۰ مترمکعب در سال برآورد می‌شود.

پارس‌آباد در تولید محصولات کشاورزی رتبه نخست کشور را دارد

 بخشعلی اصغری مدیر جهاد کشاورزی شهرستان پارس‌آباد نیز در گفتگو با خبرنگار «سبلان ما»، گفت: جلگه مغان یکی از مناطق حاصلخیز کشور است و رودخانه مرزی ارس، منبع مهمی برای تأمین آب کشاورزی محسوب می‌شود. پروژه بهره‌برداری از این رودخانه از سال ۱۳۵۴ آغاز شده و اکنون سطح زیر کشت به ۹۰ هزار هکتار رسیده است.

 
 وی افزود: شهرستان پارس‌آباد در تولید محصولات کشاورزی رتبه نخست کشور را دارد و  وجود نزدیک به ۲۹۰۰ دستگاه تراکتور سنگین در منطقه، نقش مهمی در توسعه مکانیزاسیون ایفا کرده است. همچنین، سالانه ۹۰ هزار تن انواع محصولات باغی در این شهرستان تولید می‌شود.
 
 اصغری درباره طرح‌های گلخانه‌ای شهرستان گفت: شهرک گلخانه‌ای ۱۶ هزار هکتاری یکی از مهم‌ترین پروژه‌ها در حال اجرا است که تاکنون ۳۰۰ هکتار آن بهره‌برداری شده و ۳۰۰ هکتار دیگر در دست تکمیل است.
 
 وی افزود: با تکمیل این پروژه، سالانه ۳۰ هزار تن محصولات گلخانه‌ای تولید خواهد شد و اشتغال مستقیم و غیرمستقیم برای ۱۰ هزار نفر ایجاد می‌شود.
 مدیر جهاد کشاورزی پارس‌آباد اظهار کرد: شهرستان دارای ۲۵ واحد دامپروری فعال است که سالانه ۷۵۰ تن گوشت قرمز و ۷۶۵ هزار تن شیر خام تولید می‌کنند. همچنین، با ۱۹,۷۰۰ کندوی فعال، تولید سالانه عسل به ۳۸۰ تن می‌رسد که رتبه اول کشور را دارد.
 
 اصغری تأکید کرد: در شهرستان ۴۸ واحد تولیدی فعال در حوزه کشاورزی وجود دارد که سالانه ۳۲۰ تن محصول تولید می‌کنند. در بخش آبزی‌پروری نیز، ۲۵ مزرعه ماهی با مجموع ۱۸۰ هکتار فعالیت دارند و سالانه ۹۸۹ تن ماهی گرمابی تولید می‌شود.
 
 وی تغییرات اقلیمی را عامل مهم در کاهش منابع آب دانست و توضیح داد: حقابه شهرستان از رودخانه ارس حدود ۱.۲ میلیارد مترمکعب است که بر اساس آن، سهم سالانه کشاورزان تعیین می‌شود. با اجرای الگوی کشت پاییزه و بهاره و تخصیص منابع آب، امکان کشت تابستانی نیز فراهم شده و کمبود آب در منطقه وجود ندارد.
 
 اصغری در خصوص مصرف آب در کشت هندوانه گفت: ادعاهایی درباره مصرف بالای آب این محصول مطرح شده که فاقد پشتوانه علمی است. مصرف آب هندوانه مشابه سایر محصولات زراعی است، اما به دلیل اهمیت محصولات راهبُردی مانند گندم و پنبه، پیشنهاد شده است که به‌جای هندوانه کشت شوند.

درحالی‌که ایاز قوی‌بازو، مدیر امور منابع آب مغان از کشت محصولات پرمصرفی مانند هندوانه و ذرت به‌جای محصولات کم‌مصرف، در شرایط کم‌آبی، سخن می‌گوید؛ اما همان‌گونه در مطالب بالا مشاهده کردید مدیر جهاد کشاورزی پارس‌آباد آب‌بر بودن هندوانه را دارای اثبات علمی نمی‌داند.

  کم‌آبی تولیدات کشاورزی مشگین‌شهر را کاهش داد

رئیس اداره جهاد و کشاورزی شهرستان مشگین‌شهر در گفتگو با خبرنگار«سبلان ما»، اظهار داشت: بدیهی است کمبود آب و تغییرات اقلیمی نقش بی‌بدیلی در کاهش تولیدات کشاورزی این شهرستان داشته است کم‌آبی در حوزه باغبانی مانع توسعه بیشتر باغات و در بخش زراعت موجب کاهش تولید از جمله حبوبات و در حوزه پرورش طیور موجب توقف توسعه و در بخش شیلات نیز موجب تعطیلی تعدادی از مراکز تولید و عدم احداث مزارع جدید شده است.

وی گفت: اجرای طرح ملی جهش تولید در دیم‌زارها در شهرستان مشگین‌شهر نیز باهدف افزایش تولید، بهره‌برداری اصولی از منابع آبی و کاهش وابستگی به واردات محصولات راهبُردی، با همکاری ستاد اجرایی فرمان حضرت امام (ره) و کشاورزان پیشرو در حال اجراست.

رئیس جهاد کشاورزی شهرستان مشگین‌شهر از برگزاری مستمر دوره‌های آموزشی و ترویجی در سطح شهرستان، باهدف افزایش دانش فنی بهره‌برداران، خبر داد و گفت: در زمینه‌های متعددی از جمله مدیریت منابع آب، تغذیه گیاه، پرورش دام، آفات و بیماری‌های گیاهی و زنبورعسل دوره آموزشی برگزار می‌کنیم که نقش مؤثری در افزایش بهره‌وری و کاهش خسارات ایفا کرده است.
وی ادامه داد: طی سال‌های اخیر اقدامات مؤثری در راستای پشتیبانی در بخش‌های مختلف کشاورزی، دامداری و صنایع وابسته انجام داده است و هدف پایداری تولید، ارتقای بهره‌وری و حمایت از بهره‌برداران، برنامه‌های گوناگونی را به مرحله اجرا رسانده است.

طبق اظهارات کارشناسان مصاحبه کننده با «سبلان ما»، بحران آب در اردبیل ریشه در عوامل متعددی دارد، از یک سو، شیوه‌های سنتی آبیاری و کشت محصولات پرآب، فشار مضاعفی بر منابع آبی وارد کرده است، از سوی دیگر، عدم سرمایه‌گذاری کافی در زیرساخت‌های انتقال و توزیع آب، باعث هدررفت بخش قابل‌توجهی از این نعمت ارزشمند شده است و برداشت‌های بی‌رویه از منابع زیرزمینی نیز بر عمق این مشکل افزوده است، ازاین‌رو به نظر می‌رسد نجات اردبیل از بحران آب، نیازمند یک عزم ملی و رویکردی جامع است.