سبلان ما گزارش می‌دهد؛

اردبیل؛ قدمتی به بلندای تاریخ

اردبیل، مهد دلیران با تاریخی کهن در سرنوشت ایران نقش کلیدی داشته و نامش را پرآوازه کرده است، چهارم مرداد، روز اردبیل و بزرگداشت شیخ صفی‌الدین اردبیلی، فرصتی برای شناخت این شخصیت برجسته و میراث اوست.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سبلان ما»، اردبیل، مهد دلیران با قدمتی به بلندای تاریخ همواره در تار و پود سرنوشت ایران، نام این سرزمین کهن را در سراسر جهان به اوج رسانده است؛ با طلوع خاندان صفویه و فریاد عدالت‌خواهی شاه اسماعیل، بنای وحدت مذهبی و جغرافیایی ایران قوام یافت و فصل نوینی در تاریخ رقم خورد و از این روست که چهارم مردادماه در تقویم ایران، به‌عنوان روز بزرگداشت شیخ صفی‌الدین اردبیلی، بنیان‌گذار سلسله صفویه و چهره‌ای شاخص در تاریخ تشیع و هویت ملی ایران و روز اردبیل گرامی داشته می‌شود؛ این روز فرصتی است تا به بررسی نقش این شخصیت برجسته، مجموعه میراث جهانی او و شهر اردبیل بپردازیم.

دیدگاه رهبر معظم انقلاب درباره جایگاه  اردبیل و شیخ صفی‌الدین

 رهبر معظم انقلاب اسلامی در سفر خود به اردبیل در سال ۱۳۷۹، بر اهمیت اردبیل جایگاه شیخ صفی‌الدین اردبیلی تأکید کرده و فرمودند: در تاریخ گذشته، در دوران طلوع صفویّه، سرزمین اردبیل توانست دو خدمت بزرگ به این کشور بکند، اوّل اینکه توانست از کشوری که بخش‌های آن از هم جدا و با هم در حال اختلاف و درگیری بودند، یک کشور متّحد، بزرگ و مقتدر، به وجود آورد؛ قبل از طلوع صفویّه و بعد از دوران سلجوقیان، ایران کشوری بود که هر بخشی از آن آهنگ جداگانه‌ای می‌نواخت و از عزّت و عظمت ایران در آن دوران‌ها خبری نبود. این عزّت را صفویّه دادند و صفویّه از اردبیل طلوع کردند و خاندان عرفای مجاهد و مبارز یعنی اولاد شیخ صفی‌الدّین اردبیلی توانستند این زمینه را به وجود آورند، تا فرزندان آن‌ها ایران را به همه عالمیان در دنیای آن روز، متّحد، مقتدر، عزیز، سربلند و پیشرفته معرفی کنند.
 ایشان فرمودند: خدمت دوم، عاملی بود که در واقع پشتیبانی معنویِ عامل اوّل محسوب می‌شود؛ یعنی احیای مذهب شیعه، مذهب اهل‌بیت و ارادت به خاندان پیامبر. مردم همین مردم شجاع، همین عشایر غیور از این سرزمین با نام امیرالمؤمنین، با نام امام حسین (ع)، با نام شهدای کربلا، با نام ائمه معصومین علیهم‌السّلام توانستند بروند و نام خدا، یاد اهل‌بیت و آئین مقدس اسلام و فقه متین جعفری را در سرتاسر این کشور، مستقر کنند و کشوری یکپارچه، محکم و مقتدر به وجود آورند.
 این اقتداری بود که از معنویت، از دین و از تعالیم اهل‌بیت به وجود آمد. بزرگانی که در این مدت در طول چند قرن در اردبیل پرورش پیدا کرده‌اند، همه همین خط مستقیم را نشان می‌دهند.

 رهبر معظم انقلاب گفتند: خودِ شیخ صفی‌الدّین اردبیلی، برخلاف آنچه که بعضی گمان می‌کنند، یک صوفی مسلک از قبیل آنچه که ادّعا می‌شود، نبود. یک عالم، یک عارف، یک مفسّر و یک محدّث بود. آن‌گونه که مرحوم علامهٔ مجلسی بنا بر آنچه از او نقل کرده‌اند ذکر می‌کند، شیخ صفی‌الدین اردبیلی در ردیف سید بن طاووس و ابن فهد حلّی علمای فقیه و درعین‌حال عارف قرار داشت و کسی بود که در کنار علّامه حلی در دستگاه شاه خدابنده توانستند جوانه‌های شیعه را در قرن هفتم و هشتم در این کشور به وجود آورند.

طبق سخنان رهبر معظم انقلاب اردبیل توانست از کشوری که بخش‌های آن از هم جدا و با هم در حال اختلاف و درگیری بودند، یک کشور متحد بزرگ، یکپارچه و محکم به وجود بیاورد، این اقتداری بود که از معنویت، از دین و از تعالیم اهل‌بیت به وجود آمد.

 ایشان افزودند که اندیشه‌ها و تفکرهای شکل‌گرفته در اردبیل در آن دوره، توانست تهدیدات دشمنان را خنثی کرده و دوره جدیدی از شکوفایی اسلامی را در ایران آغاز کند.

 نقش شیخ‌صفی و شاه اسماعیل اول در تاریخ ایران و جهان

بیوک جامعی، نویسنده و محقق اردبیلی که نویسنده کتاب «نگاهی به آثار و ابنیه تاریخی اردبیل» است، درباره جایگاه صفویه و اردبیل در تاریخ ایران به خبرنگار «سبلان ما»، گفت: زمانی که امپراتوری عثمانی این کشور را تهدید می‌کرد و می‌خواست به تصرفات خود ادامه دهد، جوان برومندی از این شهر (اردبیل) برخاست، شاه اسماعیل اول که نهضتی شیعی، فرهنگ و معارف شیعی را در مقابل دشمنان خارجی تقویت کرد و وحدت سیاسی این کشور را به دوره ساسانی رساند.

 طبق اذعان مورخان و محققان تأثیر صفویه و اردبیل فقط محدود به دوران خاصی نیست و اینک نیز فرهنگ و آثار به‌جای‌مانده از آن تاریخ همچنان الهام‌بخش جهانیان و تأثیرگذار برای عالمان، فعالان فرهنگی و اجتماعی است، به‌گونه‌ای که مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین اردبیلی که بنایی یادگار از آن دوران در شهر اردبیل است، هم قابل‌دیدن است و هم تاریخ گذشتگان ما را برای ما به یادگار گذاشته است.

فردین عینی، مدیر مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین اردبیلی در گفتگو با خبرنگار «سبلان ما»، این مجموعه را یکی از بی‌نظیرترین آثار تاریخی، هنری و هویتی ما ایرانیان توصیف کرده و خاطرنشان ساخت که این مجموعه از ۶ شاخص ثبت جهانی، دارای سه شاخص است که این خود نشان‌دهنده ارزش بالای آن است، به‌طوری‌که اگر تنها یکی از این شاخص‌ها را نیز داشت، باز هم به ثبت جهانی می‌رسید.

 یک گردشگر اصفهانی با مقایسه این مجموعه با عالی‌قاپوی اصفهان، ابراز داشت: من از اصفهان آمدم، وارد که شدم، هیچ احساس غربتی نسبت به این مکان و تاریخ آن نکردم؛ این دیدگاه نشان‌دهنده گستردگی تأثیرگذاری این مجموعه فرهنگی و هنری است.

 یکی از گردشگرانی که به همراه خانواده خود به این مجموعه آمده بود، اشاره کرد که بقعه شیخ صفی‌الدین جزو آثار تاریخی جهانی است و برای همین با خانواده آمدیم به اینجا تا مروری بر گذشته خود داشته باشیم؛ شهروند دیگری نیز بر این نکته تأکید کرد که جوانان باید از این مکان بازدید انجام دهند تا نسبت به مسائل تاریخی روشن‌تر شوند.

مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین همچنان الهام‌بخش نسل‌هاست

عینی، مدیر مجموعه، به سه جنبه برجسته مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین اردبیلی اشاره کرد: اولین مورد، نبوغ انسانی است که در اینجا به‌کاررفته؛ دومین مورد، شاهکارهای معماری و تکنولوژی است؛ و سومین مورد، ارزش‌های انسانی که شامل مسائل فرهنگی، مذهبی و اعتقادی است.

 وی افزود که اثرگذاری این مجموعه از آن تاریخ تاکنون هم تداوم داشته و ما همچنان مریدان خود شیخ صفی را از آسیای میانه، قفقاز تا شام می‌بینیم.

 امسال نیز مراسم روز اردبیل با نقش پررنگ مردم در برنامه‌های هفته اردبیل در بقعه شیخ صفی‌الدین تا ساعاتی دیگر آغاز شد و همچنان که کارشناسان و بزرگان تأکید دارند قطعاً روز بزرگداشت شیخ صفی‌الدین اردبیلی، فرصتی ارزشمند برای بازنگری در تاریخ غنی ایران و تجلیل از شخصیت‌های تأثیرگذاری است که هویت فرهنگی و سیاسی این مرز و بوم را شکل داده‌اند و مجموعه جهانی شیخ صفی‌الدین اردبیلی، گنجینه‌ای است که با ارزش‌های معنوی، هنری و تاریخی خود، همچنان الهام‌بخش نسل‌هاست.

انتهای خبر/ ش