- کد خبر: 42352
- بازدید: 783
- 1402/04/22 - 03:25:53
سفر معنوی به اعماق تاریخ دارالارشاد؛
طشت‌گذاری؛ آئینی که ریشه در فرهنگ اردبیل دارد
قدیمی‌ترین طشت موجود در مساجد اردبیل، در مسجد «بازار چاقوسازان» قرار دارد که در لبه آن نیز عبارت و تاریخ « وقف نمود به حضرت عباس ۱۰۳۸ » نقش بسته است.
به گزارش سبلان ما ، مراسم طشت‌گذاری در اردبیل قدمتی چندین 100 ساله دارد که طبق شواهد و قراین تاریخی برگزاری آن به دوران صفوی بر می‌گردد و نمادی از جوانمردی امام حسین(ع) و آغازی پرسوز و راز برای ایام محرم است؛ در کتاب « فرهنگ عاشورا » اثر جواد محدثی، در توضیح این سنت آمده است: «مراسم طشت گذاری، مراسمی است سنتی که در عزاداری ایام عاشورا و عمدتا در شهرستان اردبیل برگزار می‌شود و طشت‌های آب را که رمزی از فرات است، در مساجد و حسینیه ها میآورند و این سنت به تاسی از اقدام سالار شهیدان و یادآور رفتار جوانمردانه امام حسین(ع) در مقابل سپاه حر است که به روایتی آن حضرت، در روز ۲۷ذیحجه، آب مشک‌ها را در طشت‌ها ریخته و تمام لشکر حر و اسبان آن‌ها را سیراب کردند».
در اردبیل قدیم رسم طشت‌گذاری از بیست و هفتم ماه ذیحجه و با برگزاری مراسم طشت‌گذاری در مسجد جامع این شهر آغاز میشد و از روزهای بعد مساجد دیگر نیز به نوبت طشت‌گذاری و طشت‌گردانی می‌کردند؛ امروزه نیز این مراسم با اندک تغییرات در چندین روز با شور و حال خاصی برگزار می‌شود و این آیین کهن که در چهار دهه اخیر در سایر شهر‌های ایران از جمله تهران، آذربایجان شرقی و غربی، زنجان، گیلان، مازندران و حتی جمهوری آذربایجان نیز مورد توجه قرار گرفته است .
جزئیات طشت‌گذاری در اردبیل قدیم
طبق یک رسم قدیمی، شهر اردبیل به 6 محله بزرگ تقسیم شده که شروع طشت‌گذاری در سه روز مانده به محرم طوری برنامه‌ریزی می‌شود که هر روز در 2 محله بزرگ، این مراسم انجام می‌شود؛ هر یک از محلات کوچک نیز با توجه به موقعیت جغرافیایی، تابع یکی از این محلات ششگانه است.
مراسم طشت‌گذاری علاوه بر مساجد یاد شده در بسیاری از منازل اردبیل هم انجام می شود و طشت‌ها تا پایان ماه صفر در اتاقی که در آن مراسم روضه خوانی روزانه انجام می‌شود و در محل مخصوص تا پایان ماه صفر نگه داشته می‌شود.
قدیمی‌ترین طشت موجود در مساجد اردبیل کجاست؟
برخی از مورخان نوشته‌اند: سکوهای خاصی که برای طشت در مساجد اردبیل تعبیه شده است و در طول سال طشت‌ها روی این سکوها قرار دارند؛ تعبیه این سکوها نشان از اهمیت و قدمت آیین طشت‌گذاری در بین مردم اردبیل دارد و که طبق شواهد احداث جایگاه طشت در مساجد اردبیل بعد از روی کار آمدن حکومت صفویه انجام شده است؛ البته نیز بوده است که طشت‌ها از قبل در خانه‌ای که صاحب آن نذر کرده، قرار داشته باشد که در این صورت نیز دسته‌های عزادار به آن خانه مراجعه کرده و پس از انجام عزاداری، طشت‌ها را برداشته و به طرف مکان برگزاری مراسم می‌برند.
قدیمی‌ترین طشت موجود در مساجد اردبیل، در مسجد «بازار چاقوسازان» قرار دارد که که قدمت آن به عصر «شاه عباس اول» باز می‌گردد؛ در داخل و لبه این طشت، نقش و نگار گیاه و ماهی حک شده و در لبه آن نیز عبارت و تاریخ «وقف نمود به حضرت عباس ۱۰۳۸ » نقش بسته است.
انتهای پیام/ ش
دیدگاه‌ها