در گزارش «سبلان ما» بخوانید؛

سازگاری؛ رویکرد کلیدی برای شرایط کم‌بارشی اردبیل

تغییرات اقلیمی در استان اردبیل باعث کاهش منابع آب و ذخایر برف کوهستان‌ها شده است؛ ولی در همین حال، مصرف آب از میزان ذخایر آن پیشی گرفته است که بنا بر تجربه نیاکان بهترین رویکرد برای وضعیت کنونی سازگاری است.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سبلان ما»، آب، این منبع حیاتی و گران‌بها، شریان اصلی تداوم زندگی بشر و پویایی محیط‌زیست است؛ در سال آبی جاری، کاهش چشمگیر بارندگی‌ها، بار دیگر ضرورت توجه به اهمیت آب و نقش بی‌بدیل آن را در تمامی ابعاد زندگی یادآوری می‌کند.

 استان اردبیل نیز، همچون سایر نقاط کشور، از پدیده تغییر اقلیم و اثرات ناشی از آن مصون نمانده و در معرض خطر کم‌آبی قرار گرفته است.

ذخایر برفی ارتفاعات اردبیل کاهش یافت

رضا سلیمی، مدیر مهندسی رودخانه‌ها و سواحل شرکت آب منطقه‌ای اردبیل، در گفتگو با خبرنگار «سبلان ما»، با بیان اینکه تغییرات اقلیمی کاهش محسوس منابع آب زیرزمینی و سطحی و نیز کاهش ذخایر برفی در ارتفاعات را به دنبال داشته است، اظهار داشت: آمار و ارقام موجود گویای کاهش منابع آبی استان است؛ کاهش ۳۳ درصدی بارندگی نسبت به سال گذشته و کاهش ۳۷ درصدی بارندگی نسبت به میانگین بلندمدت، همچنین کاهش ذخایر آبی سدهای استان اردبیل و مهمتر از آن مصرف آب بیشتر از میزان ذخایر موجود بر لزوم صرفه‌جویی آب در همه بخش‌های موجود در این استان تأکید دارد.  

 بر اساس آمار ارائه شده توسط مدیر مهندسی رودخانه‌ها و سواحل شرکت آب منطقه‌ای اردبیل، حجم کل سدهای استان ۵۷۵ میلیون مترمکعب است که تنها ۲۰۶ میلیون مترمکعب (حدود ۳۶ درصد) آن آبگیری شده است و سد یامچی، به‌عنوان تأمین‌کننده اصلی آب شرب مرکز استان، شهر سرعین و روستاهای اطراف، در سال گذشته ۴۷ میلیون مترمکعب آب برای مصارف شرب رهاسازی کرده است، درحالی‌که حجم کنونی آب موجود در این سد حدود ۳۰ میلیون مترمکعب است.

تنها خلخال و سرعین از وضعیت نسبتاً نرمال بارندگی برخوردارند

به گفته وی بر اساس پیش‌بینی‌های فصلی سازمان هواشناسی، در سه ماهه اول سال آینده نیز میزان بارش‌ها در استان اردبیل در حد نرمال و یا کمتر از نرمال خواهد بود که این موضوع، ضرورت اتخاذ تدابیر جدی‌تر در زمینه مدیریت مصرف آب را دوچندان می‌سازد. 

علی اکبرنیا، کارشناس هواشناسی استان اردبیل در گفتگو با خبرنگار  «سبلان ما»، بیان داشت: در حال حاضر تنها شهرستان‌های خلخال و سرعین از وضعیت نسبتاً نرمال بارندگی برخوردارند و سایر مناطق استان با کمبود بارش مواجه هستند.

 وی ادامه داد: با توجه به وضعیت کنونی منابع آبی استان و کم‌بارشی در استان اردبیل، صرفه‌جویی و مدیریت بهینه مصرف آب، یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است موضوعی که سایر کارشناسان امر نیز بر تأکید دارند و  معتقدند که لازم است مردم و مسئولین، در تمامی بخش‌ها، به‌ویژه در بخش‌های کشاورزی، شرب و صنعت، صرفه‌جویی را سرلوحه کار خود قرار دهند.

 کم‌آبی پیامدهای ناگوار اقتصادی و اجتماعی به دنبال دارد

 کم‌آبی، علاوه بر تهدید سلامت و بهداشت عمومی، پیامدهای ناگوار اقتصادی و اجتماعی نیز به دنبال دارد. یکی از شهروندان اردبیلی که به دلیل کم‌آبی شغل کشاورزی خود را ازدست‌داده است، در گفتگو با خبرنگار  «سبلان ما»، از وضعیت نامناسب زندگی خود پس از مهاجرت به شهر سخن گفت و بر اهمیت صرفه‌جویی در مصرف آب تأکید کرد.

این شهروند میان‌سال اردبیلی، با چهره‌ای مملو از رنج، از تبعات کم‌آبی بر زندگی خود چنین گفت: من که عمری را به کشاورزی گذرانده‌ام، حالا به دلیل همین کم‌آبی مجبور شدم زمین و زندگی‌ام را رها کنم و در این سن و سال، آواره شهر شوم؛ باور کنید روزگار خوبی ندارم.

 این شهروند دغدغه‌مند با تأکید بر اهمیت همدلی و مسئولیت‌پذیری اجتماعی در مواجهه با بحران کم‌آبی، افزود: به‌خاطر حفظ زمین‌های کشاورزی، به‌خاطر رونق زراعت و به‌خاطر همه کشاورزان زحمت‌کش، از مردم خواهش می‌کنم با هم متحد شوند و با قناعت و صرفه‌جویی، قدر هر قطره آب را بدانند. مطمئن باشید با همین اقدامات کوچک و به ظاهر ساده، می‌توانیم تغییرات بزرگی ایجاد کنیم و از نابودی کشاورزی‌مان جلوگیری کنیم.

امید به تدوین سند جامع ساماندهی آب‌های سطحی اردبیل طی امسال

ابراهیم علیپور رئیس شورای شهر اردبیل، در گفتگو با خبرنگار «سبلان ما»، بر اهمیت بهره‌برداری از رواناب‌ها و جلوگیری از هدررفت آن تأکید کرد و در مورد مدیریت آب‌های سطحی در اردبیل گفت: از دو سال پیش، مطالعاتی در این زمینه در حال انجام است و برای آن نیز بودجه‌ای تخصیص‌یافته است.

وی ادامه داد: امیدواریم با بودجه امسال، سند جامعی برای ساماندهی آب‌های جاری در سطح شهر اردبیل در اختیار مدیریت شهری قرار گیرد.

رئیس شورای شهر اردبیل خاطرنشان کرد: با توجه به شرایط اقلیمی و کاهش منابع آبی، مدیریت مصرف آب و استفاده بهینه از منابع موجود، امری حیاتی برای استان اردبیل است. انتظار می‌رود که تمامی شهروندان و مسئولین، با همکاری و همدلی، در راستای حفظ این منبع ارزشمند و جلوگیری از بحران کم‌آبی، گام‌های مؤثری بردارند؛ هر قطره آب ارزشمند است و با اقدامات کوچک و صرفه‌جویی در مصرف آب، می‌توان تغییرات بزرگی را ایجاد کرد.

اتخاذ رویکرد سازگاری برای مقابله با کم‌آبی

 با توجه به شرایط کنونی و تمرکز بر موضوع آب تدابیر و اقدامات متعددی در برنامه‌ریزی‌های کلان اتخاذ شده است و براین اساس به‌عنوان مثال، منابع آب شیرین نباید صرف مصارف غیرضروری مانند صنعت و آبیاری فضای سبز شود و به‌جای این منابع، استفاده از آب‌های غیرمتعارف مانند آب دریا و پساب‌های تصفیه‌شده باید در اولویت قرار گیرد.

 همچنین، آب‌های سطحی و رواناب‌های فصلی باید تاحدامکان مهار شده و به منابع دائمی آب تبدیل شوند. مدیریت بهینه اتلاف آب، به‌ویژه در بخش کشاورزی، و افزایش راندمان آب در تولید محصولات کشاورزی از دیگر اقداماتی است که باید مورد توجه قرار گیرد؛ کاهش هدررفت آب در شبکه توزیع و بهبود بهره‌وری منابع آبی کشور از طریق مدیریت علمی و فنّاورانه نیز ضروری است.

 به عبارت دیگر، رویکردهای مرتبط با «سازگاری با کم‌آبی»، همان‌طور که نیاکان خردمند ما به آن اهمیت می‌دادند و به‌عنوان اصول زندگی خود در نظر می‌گرفتند، اکنون به‌عنوان مهم‌ترین اصل برای تأمین امنیت پایدار آبی و توسعه متوازن کشور محسوب می‌شود؛ امید است با اتخاذ تدابیر مناسب و مشارکت همگانی، بتوان بر چالش کم‌آبی فائق آمد و آینده‌ای روشن برای استان اردبیل رقم زد.

انتهای خبر/ ش