به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سبلان ما»، زمین‌لغزه، زمین‌لغزش یا رانش زمین به حرکت لایه‌های رسوبی غیرمتراکم و متراکمی بر روی سطح شیب‌دار که ناپایدار شده‌اند حال به دلایل متفاوت مانند زمین‌لرزه وقوع باران‌های شدید یا سستی خاک در اثر فرایند راه‌سازی و جاده‌سازی به سمت پایین را گویند عامل حرکت توده رسوبی، نیروی جاذبه، زلزله، جاده‌سازی، باران شدید یا فشار منفذی سیالات، سبک‌سازی پایین‌دست توده و بسیاری عوامل دیگر است.

حرکت نزولی در رانش زمین ممکن است بسیار کند رخ دهد (تنها چند میلی‌متر در سال) یا با سرعت بسیار بروز کند و تأثیرات مصیبت‌باری به‌جای بگذارد. رانش زمین حتی می‌تواند در بستر دریا و زیر آب رخ دهد و امواج جزرومد به وجود آورد که باعث تخریب در مناطق ساحلی شود. این رانش‌ها را رانش زمین زیردریایی می‌گویند. رانش زمین ممکن است به علت زلزله، فعالیت آتشفشانی، تغییرات آب‌های زیرزمینی، به‌هم‌خوردن یا تغییر شیب زمین رخ دهد؛ اما مهم‌ترین عامل دخیل در رانش زمین را می‌توان باران‌های سیل‌آسا دانست.

انتقاد رسانه منتسب به عضو شورای اطلاع‌رسانی استانداری اردبیل از مدیریت در مواقع بحران

رسانه منتسب به عضو شورای اطلاع‌رسانی استانداری اردبیل چنین نوشت: امروز بار دیگر جاده اصلی اردبیل به نیر، یکی از مسیرهای حیاتی استان، به دلیل ریزش ترانشه در حوالی سه‌راهی شیران مسدود شده و نه‌تنها تردد مردم را مختل کرد، بلکه بار دیگر ضعف مدیریت و ناکارآمدی راهداری در این منطقه را به نمایش گذاشته است؛ راهی که قرار بود شریان ارتباطی بین شهرها باشد، حالا به نمادی از ناتوانی مدیریت در برابر طبیعت و پیش‌بینی‌های ناکافی تبدیل شده است.

استان اردبیل با اقلیم سرد و کوهستانی خود، هر سال با چالش‌هایی نظیر برف، کولاک و ریزش کوه مواجه می‌شود؛ اما پرسش اینجاست: چرا باوجود تجربه‌ها، راهداری اردبیل همچنان در برابر چنین حوادثی غافلگیر می‌شود؟ مسدودشدن راه‌ها، به‌ویژه در محور نیر - اردبیل، تنها یک مشکل فنی نیست؛ بلکه نشانه‌ای از فقدان برنامه‌ریزی بلندمدت، کمبود تجهیزات مدرن و ضعف در نگهداری زیرساخت‌ها است و با اینکه پس از حادثه راهداران در حال تلاش برای بازگشایی مسیر هستند، اما این تلاش‌ها بیشتر شبیه به نوشداروی پس از مرگ سهراب است.

سوءمدیریت در هنگام بروز بحران وجود دارد

مردم منطقه که معیشت و زندگی روزمره‌شان به این جاده وابسته است، بارها از تأخیر در بازگشایی مسیرها و نبود اطلاع‌رسانی شفاف گلایه کرده‌اند در زمستان گذشته نیز بیش از ۵۰۰ روستا در استان به دلیل کولاک و بارش برف برای روزها مسدود ماندند و حالا در بهار، ریزش ترانشه بار دیگر این زخم کهنه را تازه کرده است این وضعیت نه‌تنها اعتماد عمومی به نهادهای مسئول را خدشه‌دار می‌کند، بلکه خسارات اقتصادی و اجتماعی به همراه دارد. 

 به نظر می‌رسد راهداری اردبیل نیازمند بازنگری جدی در رویکرد خود است سرمایه‌گذاری در فناوری‌های پیش‌بینی، تقویت زیرساخت‌ها و افزایش نیروی انسانی کارآمد می‌تواند از تکرار این سناریوها جلوگیری کند. 

 این رسانه تصریح کرده است: نمره مردودی امروز، هشداری است برای فردا اگر قرار است این جاده‌ها همچنان قربانی سوءمدیریت شوند، شاید وقت آن رسیده که مسئولان به‌جای توجیه، عمل کنند و پاسخگوی مطالبات مردم باشند. تا کی باید منتظر ماند تا راهی که بسته می‌شود، دوباره باز شود؟
این یادداشت نه فقط نقدی بر یک روز، بلکه فریادی برای تغییر است تغییر، پیش از آنکه دیر شود.

هیچ جاده‌ای برای مواقع بحرانی نداریم

حسن قبادی فرماندار شهرستان نیر در پاسخ به انتقادات کاربران فضای مجازی طی بیانیه‌ای نوشت: مطلبی با عنوان نمره مردودی اداره راهداری، نهایت بی‌انصافی نویسنده را می‌رساند از اولین دقایق وقوع حادثه بر در صحنه واقعه حاضر شده و تمامی اعضای شورای مدیریت بحران استان و شهرستان را به‌صورت تلفنی دعوت و بر سر صحنه آوردیم الحق و انصاف راهداری، نیروی انتظامی، هلال‌احمر، پلیس‌راه از لحظات اول پای‌کار بودند.

وی افزود: بحمدالله حدود ساعت ۸ شب یک خط از لاین رفت باز کردیم تا بار ترافیکی جاده کم و روان‌تر شود حدود ۱۲۰۰ متر هم برای لاین برگشت از جاده قدیم نیر به اردبیل کمک گرفتیم با هماهنگی حوزه قضایی شهرستان پیگیر رسیدگی به تخلفات هستیم تا هر کس و هر عاملی باعث این اتفاق شده پاسخگو باشد تا لحظه آخر هم پیگیر خواهیم بود از لحظات اول حادثه معاون محترم عمرانی استاندار همراهمان بود از ساعت ۱۱ قبل از ظهر تا حدود ۹ شب سر صحنه واقعه حاضر بوده و پیگیر موضوع بودیم بحمدالله تلفات جانی نداشتیم و این موضوع جای شکر دارد البته بزرگ‌ترین تهدید ما عدم توجه به الزامات پدافند غیرعامل است.

سرپرست فرمانداری شهرستان نیر گفت: متأسفانه هیچ فکری برای جاده‌های جایگزین در مواقع بحرانی نشده است البته هماهنگی صورت گرفت تا کل مسیر شهرستان از ابتدای حوزه استحفاظی تا انتها پایش شود تا همین استخرهایی اگر بود حتماً برخورد کرده و مدیریت کنیم.

نشتی آب از یک‌بند آب در بالادست جاده مسبب زمین‌لغزش

جلال آفاقی در بازدید از محل حادثه ضمن قدردانی از همت راهداری و فرماندهی انتظامی استان در تلاش برای بازگشایی مسیر و مدیریت ترافیک جاده و حفظ آرامش مسافران، اظهار داشت: بررسی علت حادثه حائز اهمیت است و در صورت احراز تحقق جرم از ناحیه شخص یا اشخاص و نیز ترک فعل احتمالی مسئولین مرتبط، برخورد قاطع قضایی صورت خواهد پذیرفت.

وی گفت: ریزش ترانشه در محور مواصلاتی اردبیل - نیر - سراب و انسداد جاده، موجب ترافیک بسیار سنگین و همچنین نگرانی و مشکلات برای مسافران در روزهای پرتردد پایان تعطیلات نوروزی شده است.

دادستان مرکز استان اردبیل بیان داشت: برابر اظهارات اولیه قابل‌بررسی از این حادثه که حوالی سه‌راهی شیران و در محدوده نزدیک به محل فعالیت معادن و کارخانه‌های ماسه‌شویی و بچینگ بتن رخ‌داده، نشتی آب از یک‌بند آب در بالادست جاده، از علل واقعه بوده است.

استخر آبیاری درختان بلای جان جاده نیر شد 

مسعود ایرانی مدیرکل صنعت معدن و تجارت استان اردبیل طی مصاحبه‌ای در خصوص رانش زمین در منطقه شیران مابین اردبیل و نیر از حضور ماشین‌آلات سنگین معدن‌کاران منطقه شیران برای بازگشایی جاده اردبیل نیر به‌صورت خودجوش در منطقه خبر داد.
وی خاطرنشان کرد: باتوجه‌به تجمع بیش از حد آب در استخر یکی از باغات منطقه شیران و استفاده از آن برای آبیاری درختان در فصل گرم سال، موجب رانش زمین و قطع تردد در جاده اصلی اردبیل نیر شده بود که معدن‌کاران منطقه با ماشین‌آلات سنگین از معادن هم‌جوار برای بازگشایی جاده مواصلاتی در جهت انجام مسئولیت‌های اجتماعی خود نسبت به مناطق فعالیتی معادن در کنار و کمک‌حال اداره کل راهداری و حمل‌ونقل جاده‌ای استان قرار گرفتند تا هرچه سریع‌تر تردد در این جاده به حالت عادی برگردد. 

گفتنی است جاده اردبیل - نیر مسیر ارتباطی استان اردبیل به استان آذربایجان شرقی و استان‌های شمال غرب کشور است.

عامل حادثه زمین‌لغزش نیر پیدا شد 

فرهاد سبحانی در بازدید از محل رانش کوه مشرف به مسیر ترانزیتی اردبیل به نیر احداث استخر را عامل اصلی ریزش کوه دانست. 

وی با اشاره به احداث غیرمجاز استخر ذخیره آب افزود: این استخر به‌صورت غیرمجاز احداث شده بود و اصول نگهداری آب رعایت نشده بود. 

معاون عمرانی استانداری اردبیل در جریان بازدید از محل وقوع رانش کوه جاده نیر به اردبیل گفت: نگهداری آب باعث تخریب و مسدودشدن جاده شده است.