سبلان ما گزارش می‌دهد؛

خانه‌بدوشی میوه‌فروشان دروازه‌مشگین؛ آیا ساماندهی موفق خواهد بود؟

پس از ساماندهی وانت‌بارها در اردبیل، این بار ساماندهی بازار میوه‌فروشان دروازه‌مشگین اردبیل که حدود ۱۰۰ کاسب دارد، بر سر زبان‌ها افتاده است و قرار است به‌زودی این ساماندهی انجام شود.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری تحلیلی «سبلان ما»، درحالی‌که پیش‌تر ساماندهی وانت‌بارها در اردبیل با موفقیت انجام شد؛ این بار ساماندهی بازار میوه‌فروشان دروازه‌مشگین اردبیل که حدود ۱۰۰ کاسب دارد، بر سر زبان‌ها افتاده است و قرار است به‌زودی این ساماندهی انجام شود.

 محل مورد نظر برای ساماندهی، در حال حاضر در قلب میدان شلوغ مبارزان اردبیل واقع شده است. این مکان به شکل یک مستطیل بزرگ است که سقف آن با ورق‌های ایرانیت پوشانده شده است. این ساختار موقت و غیررسمی، فضایی باز اما تا حدودی محافظت شده از بارش و آفتاب را برای فعالیت‌های تجاری فراهم آورده است؛ در ردیف‌های جلویی که دسترسی به آن‌ها آسان‌تر است و دید بهتری به خیابان اصلی دارند، میوه‌فروشان و سبزی‌فروشان مستقر هستند و این بخش از بازار به دلیل عرضه محصولات تازه و ضروری، همواره مملو از خریداران است.

در ردیف‌های پشتی‌تر که از نظر بصری و دسترسی کمی در حاشیه قرار دارند، معمولاً لباس‌فروشی‌ها، مرغ‌فروشی‌های زنده و پرنده‌فروشان به فعالیت می‌پردازند. این تنوع در نوع کسب‌وکارها، باوجود جذابیت‌های خاص خود، چالش‌هایی را نیز از نظر بهداشتی و نظم شهری ایجاد کرده است؛ از طرفی در مقابل این محل، پل هوایی دروازه‌مشگین و ایستگاه تاکسی قرار دارد که به دسترسی و تردد در این منطقه کمک شایانی می‌کند؛ وجود این زیرساخت‌ها، موقعیت مکانی این بازار میوه‌فروشان را از نظر دسترسی عمومی بسیار مطلوب ساخته است.

میوه‌فروشان به دلیل دسترسی به منابع تأمین مناسب و رقابت موجود، سعی در عرضه بهترین محصولات با قیمت‌های رقابتی دارند. این امر باعث شده است که این بازار به یکی از مقاصد اصلی شهروندان برای خرید میوه و سبزی‌ها تازه تبدیل شود. بااین‌حال، استقرار مرغ‌فروشی‌ها و پرنده‌فروشان در این مکان، باعث ایجاد بوی نامطبوعی شده است که به‌وضوح در فضای بازار شنیده می‌شود. این بوی نامطبوع، ناشی از نگهداری حیوانات زنده، فضولات آن‌ها و فرایندهای مرتبط با کشتار است که می‌تواند برای برخی از مراجعین و ساکنان اطراف آزاردهنده باشد. علی‌رغم این موضوع، شهروندان به این بازار و فضای خاص آن عادت کرده‌اند و به دلیل کیفیت محصولات و فضای سنتی بازار، همچنان به آن مراجعه می‌کنند.

ساماندهی بازار میوه‌فروشان اما باعث ایجاد نگرانی در بین کاسبان این محل شده است به‌گونه‌ای که این کاسبان اکثر پا به سن گذاشته در گفتگو با خبرنگار ««سبلان ما»، بر این نکته تأکید دارند که «فردا چی میشه؟»

 جعفر دایی که از قدیمی‌های این محل است به خبرنگار ما، می‌گوید: کاسبان این محل پس از سی چهل سال کسب در این محل، دغدغه فردایشان را دارند؛ کسی که عمر و جوانی را در این حرفه گذاشته‌اند و حتی با ۳۵ یا ۴۰ سال سابقه، نه‌تنها شغل که هویت اجتماعی خود را با این حرفه گره زده‌اند.

این میوه‌فروش ادامه می‌دهد: فارغ از دشواری یادگیری مهارت‌های جدید در سنین بالا و محدودیت‌های فیزیکی برای مشاغل دیگر همه این کسبه از قشر ضعیف جامعه هستند وابستگی مالی به این شغل دارند و توانایی خرید مغازه را هم ندارند؛ همه کاسبان این محل این نگرانی را دارند که فردا چی میشه؟” کاسب جوان دیگری در ادامه صحبت‌های جعفر دایی می‌گوید: چند هفته پیش  نامه‌ای زده شده و از کاسبان این محل خواسته شده که تخلیه کنند؟ این محل ۱۰۰ کاسب دارد و ۲۵۰ نفر نیز به‌صورت غیرمستقیم از همین محل امرارمعاش می‌کنند حالا این حکم ناگهانی را چطور این کسبه هضم کنند؟ اصلاً اگر محل غیرقانونی بود و مالک داشت، چرا ۴۰  سال اجازه فعالیت به این کسبه را داده‌اند! این میوه‌فروش که نگران آینده نامطمئن کاری خود در این شرایط اقتصادی است، می‌گوید: توافق با مالک برای ویلان و سیلان نکردن این کسبه حداقل کاری است که می‌شود برای این کسبه‌ای کرد که عمر خود را در اینجا سپری کرده‌اند.

طرح ساماندهی از دیدگاه شهردار

دراین‌بین محمود صفری شهردار اردبیل بر این باور است که فارغ از مسائل مالکیت و ادعاهای مربوط به آن، محل میوه‌فروشان دروازه‌مشگین باید ساماندهی شود که این دیدگاه نشان‌دهنده اولویت‌دادن به نظم شهری و بهداشت عمومی بر چالش‌های حقوقی است.
وی در گفتگوی ویژه خبری شبکه سبلان، با قاطعیت اعلام کرده است که به کاسبان محل بازار میوه‌فروشان دروازه‌مشگین اردبیل تا ۱۵ مردادماه مهلت داده شده و پس از تاریخ ساماندهی خواهند شد که این مهلت زمانی مشخص، نشان‌دهنده جدیت شهرداری در اجرای این طرح است.
 شهردار اردبیل در گفتگو با خبرنگار «سبلان ما»، درباره ساماندهی بازار میوه‌فروشان دروازه مشگین‌شهر در این مقطع زمانی و نگرانی‌های کسبه این محل گفت: حوالی سال ۱۳۷۵، شهردار وقت برای ساماندهی دست‌فروشان میوه‌فروش، این محل را به آن‌ها اختصاص داده بود. این اقدام در آن زمان با هدف نظم‌دهی به دست‌فروشان و فراهم‌آوردن مکانی مشخص برای فعالیت آن‌ها صورت‌گرفته بود.

 نکته حائز اهمیت اینجاست که طبق اظهارات شهردار، این مجوز شامل مرغ‌فروشان، لباس‌فروشان و پرنده‌فروشان نمی‌شد. این بدان معناست که حضور این صنوف در این مکان، از ابتدا غیرمجاز و یا بدون مجوز رسمی بوده است و همین امر، اساس طرح ساماندهی فعلی را تشکیل می‌دهد.

 مسائل و چالش‌ها پیش‌روی ساماندهی بازار میوه‌فروشان اردبیل 

اجرای هر طرح ساماندهی بزرگ شهری، همواره با مسائل و چالش‌هایی همراه است. در مورد این بازار نیز، مالکان این محل بارها برای پیگیری وضعیت مالکیت و حقوق خود به مراجع ذی‌ربط مراجعه کرده‌اند که این اختلافات مالکیتی می‌توانست روند ساماندهی را پیچیده و طولانی کند. بخشی از مسائل نیز به اداره راه و شهرسازی مربوط می‌شود؛ زیرا ممکن است بخشی از زمین مورد نظر در محدوده راه و حریم آن قرار داشته باشد و یا نیاز به تغییر کاربری اراضی و مجوزهای مرتبط با آن از این نهاد باشد.

 صفری عنوان کرده است که جلساتی با اداره راه و شهرسازی و مالکان برگزار شده است تا این مشکلات حل‌وفصل شوند. برگزاری این جلسات نشان‌دهنده تلاش برای رسیدن به یک راه‌حل جامع و قانونی است که رضایت همه ذی‌نفعان را تاحدامکان جلب کند.

 نحوه ساماندهی بازار چگونه خواهد بود؟

شهردار اردبیل از کاسبان خواسته است که برای ساماندهی همکاری کنند که به نظر می‌رسد این درخواست نشان‌دهنده رویکرد تعاملی شهرداری و تلاش برای جلوگیری از هرگونه تنش در فرایند اجرا باشد.

صفری در گفتگو با خبرنگاران درباره نحوه ساماندهی بازار میوه‌فروشان دروازه مشگین گفت: فهرستی از میوه‌فروشان که شهردار وقت آن‌ها را اسکان داده بود، موجود است. این فهرست یک سند مهم برای شناسایی افراد مجاز و واجد شرایط برای اسکان مجدد است و به شفافیت فرایند کمک می‌کند. قرار است این میوه‌فروشان در محل‌هایی که به طور ویژه برای وانت‌بارها و میوه‌فروشان سیار در نظر گرفته شده است، اسکان یابند. این محل‌های جدید، با هدف نظم‌دهی به ترافیک شهری و جلوگیری از سد معبر، طراحی شده‌اند.

 وی اضافه کرد: این اسکان به‌صورت سیار و از میوه‌فروشان ساماندهی شده اجاره نیز دریافت خواهد بود؛ به این معنی که صبح میوه‌ها را برای فروش می‌آورند و شب جمع‌آوری می‌کنند. این مدل فعالیت، ضمن حفظ پویایی بازار و دسترسی مردم به محصولات تازه، از اشغال دائمی فضا و ایجاد ساختارهای ثابت غیرمجاز جلوگیری می‌کند.

 صفری تأکید کرد: ساماندهی بازار میوه‌فروشان و کسبه آن حتماً اتفاق می‌افتد و یک پیشنهاد هم به مالک اول این محل داریم که اگر ساخت ساختمان میوه و تره‌بار در محلی فعلی رخ داد از مالکان می‌خواهیم که اجازه بدهند کسبه‌ای که سالیان در بازار میوه‌فروشان دروازه مشگین حضور داشتند، مغازه‌ها به آنها واگذار شود.

به گفته شهردار اردبیل هدف نهایی، ایجاد یک فضای تجاری منظم، بهداشتی و کارآمد است که هم به نفع کاسبان باشد و هم به بهبود کیفیت زندگی کیفیت زندگی شهروندان کمک کند و به نظر می‌رسد دریافت اجاره، علاوه بر تأمین بخشی از هزینه‌های شهرداری، به رسمی شدن فعالیت این کاسبان و ایجاد حس مسئولیت‌پذیری در آن‌ها کمک می‌کند.

 همچنین صفری تأکید دارد که در قضیه ساماندهی میوه‌فروشان بازار دروازه مشگین این اتفاق که ابتدا چادر بزنند و بعد مکان دائمی بگیرند، رخ نخواهد داد. این تأکید نشان‌دهنده درس‌گیری از تجربیات گذشته و جلوگیری از تکرار وضعیت موجود است که در آن سازه‌های موقت به‌مرورزمان به سازه‌های شبه دائمی تبدیل شده‌اند و چالش‌های قانونی و شهری ایجاد کرده‌اند.
 
 

انتهای خبر/ ش