همراه با کلام الهی؛

سوره انفطار؛ سرنوشت ابرار و فُجّار

سوره انفطار درباره وقوع قیامت و شرایط و نشانه‌های آن و حوادثی سخن می‌گوید که در پایان جهان رخ می‌دهد؛ همچنین انسان را به نعمت‌های خداوند که سراسر وجود او را گرفته است توجه می‌دهد

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی  «سبلان ما»، سوره انفطار هشتاد و دومین سوره و از سوره‌های مکی قرآن است که در جزء سی‌ام قرآن جای دارد. این سوره را «‌إنفطار‌» می‌نامند چون در اولین آیه آن از انفطار به معنای پاره شدن و از هم گسستن آسمان سخن به میان آمده است. سوره انفطار درباره وقوع قیامت، شرایط و نشانه‌های آن سخن می‌گوید و از سرنوشت و جایگاه ابرار (نیکان) و فُجّار (بدکاران) خبر می‌دهد.

در فضیلت تلاوت این سوره از پیامبر (ص) نقل شده هر كس سوره انفطار را قرائت كند، خداوند به تعداد همه قبرها و ده برابر قطره‌های برف و باران به او حسنه می‌دهد.

 

معرفی

 

این سوره را اِنفطار‌ نامیده‌اند؛ زیرا در اولین آیه آن، از انفطارِ آسمان، به معنای پاره‌شدن و از هم گسستن آسمان به هنگام قیامت، سخن به میان آمده است. نام دیگر این سوره إنفَطَرَت‌ است.

 

محل و ترتیب و نزول

سوره انفطار جزو سوره‌های مَکّی و در ترتیب نزول هشتاد و دومین سوره‌ای است که بر پیامبر(ص) نازل شده است. این سوره در چینش کنونی مُصحَف نیز هشتاد و دومین سوره است و در جزء سی‌ام قرآن جای دارد.

 

تعداد آیات و دیگر ویژگی‌ها

سوره انفطار ۱۹ آیه، ۸۱ کلمه و ۳۳۳ حرف دارد. این سوره به لحاظ حجمی جزو سوره‌های مفصلات (دارای آیات کوتاه) است.

 

محتوا

سوره انفطار درباره وقوع قیامت و شرایط و نشانه‌های آن و حوادثی سخن می‌گوید که در پایان جهان رخ می‌دهد؛ همچنین انسان را به نعمت‌های خداوند که سراسر وجود او را گرفته است توجه می‌دهد و با تقسیم‌بندی انسان‌ها به دو گروه ابرار (نیکان) و فُجّار (بدکاران)، درباره سرنوشت و جایگاه هر کدام سخن می‌گوید و اینکه فرشتگانی گرامی کِرامًا کاتِبِینَ اعمال هر انسانی را ثبت و ضبط می‌کنند.

 

محتوای سوره انفطار

آیات مشهور

يَا أَيُّهَا الْإِنسَانُ مَا غَرَّ‌كَ بِرَ‌بِّكَ الْكَرِ‌يمِ (آیه ۶)

ترجمه: اى انسان، چه چيز تو را در باره پروردگار بزرگوارت مغرور ساخته؟

 

در تفسیر نمونه آمده است، هدف این آیه در هم شکستن غرور و بیدار کردن انسان از خواب غفلت است.

علامه طباطبایی نیز براین باور است که این آیه استفهام توبیخی است که انسان را برای کفرانی توبیخ می کند که عذرش پذیرفته نیست و آن کفران نعمت پروردگاری کریم است و معذور نبودنش نیز به این سبب است که خداوند در آیات قرآن صریحاً اعلان فرموده که کفران نعمت خداوند نتیجه اش عذاب و محرومیت است. بر اساس روایتی پیامبر اکرم(ص) پس از که این آیه را تلاوت کرد، فرمود جهل انسان باعث غرور اوست. در نهج البلاغه نیز خطبه‌ای از امام علی(ع) درباره این آیه نقل شده است. امام(ع) در این خطبه انسان را مخاطب قرار می‌دهد و گلایه می‌کند چرا آدمی جرئت بر گناه یافته و مغرور شده است و اصلاً نگرانِ این دردش نیست و حال آنکه که در بسیاری از سختی‌ها نگران دیگران است. چگونه بیمِ شبیخونِ خشم خداوند او را از این خواب غفلت بیدار نمی‌کند و چگونه با ناتوانی و ضعفش در مقابل پروردگارش جرئت معصیت دارد؛ پروردگاری که کریم است و احسان و فضلش را از بنده‌اش دریغ نداشته و او را لحظه‌ای از لطفش محروم نکرده است.

 

فضیلت و خواص

در تفسیر مجمع البیان از پیامبر (ص) نقل شده هر كس سوره انفطار را قرائت كند، خداوند به تعداد همه قبرها به او حسنه و به عدد هر قط‌ره‌ای به او صد حسنه می‌دهد و امورش را در قیامت اصلاح می کند.همچنین از پیامبر(ص) آمده است هر کس خوش دارد در قیامت به من بنگرد، چنان‌که با چشم سر می‌بیند، سوره‌های تکویر، انفطار و انشقاق را قرائت کند.

شیخ صدوق در روایتی از امام صادق (ع) نقل می‌کند هر كس سوره انفطار و انشقاق را در نمازهای واجب یا مستحب خود قرائت کند، خداوند حاجت‌ها و خواسته‌هایش را روا می‌دارد و بین او و خداوند حجابی نخواهد بود و همواره خداوند با نظر عنایت به او می‌نگرد تا از حسابرسی مردم فارغ گردد.

 

در منابع حدیثی برای قرائت این سوره خواصی چون خلاصی از زندان ایمنی از رسوایی روز قیامت و قوی‌شدن دید چشم و برطرف شدن دردهای چشمی ذکر شده است.