بیانیه جنبش عدم تعهد درباره برنامه هسته ای ایران

جنبش عدم تعهد با صدور بیانیه‌ای موضع اصولی خود را مبنی بر اینکه دیپلماسی و گفت‌وگو تنها راه برای حل بلند مدت موضوع هسته‌ای ایران است،‌اعلام کرد.

به گزارش سبلانه به نقل از افکارنیوز، جنبش عدم تعهد درخصوص اجرای موافقتنامه‌های پادمان معاهده عدم اشاعه هسته‎ای (NPT) و قطعنامه‎های ذیربط شورای امنیت در جمهوری اسلامی ایران بیانیه‌ای را به شرح زیر به نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه کرد.

متن این بیانیه به شرح زیر است

آقای رئیس

۱- جنبش عدم تعهد مایل است مراتب تشکر خود را از آقای یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین المللی انرژی اتمی بخاطر گزارش وی در خصوص اجرای موافقتنامه پادمان در جمهوری اسلامی ایران مندرج در سند GOV/۲۰۱۴/۴۳ ابراز نماید.

۲- جنبش عدم تعهد مایل است اعتماد به حرفه ای و بی طرفی بودن دبیرخانه آژانس در انجام فعالیت‌هایش نسبت به اجرای پادمان‌های متعهده عدم اشاعه هسته‌ای در جمهوری اسلامی ایران را مجددا بیان کند.

۳- قبل از بیان نقطه نظراتش در خصوص گزارش مدیرکل، جنبش عدم تعهد مایل است مواضع اصولی خود را در باره این موضوع مورد تاکید قرار دهد:

الف. جنبش عدم تعهد برحق اولیه و غیر قابل انکار کلیه کشورها برای توسعه، تحقیق، تولید و استفاده از انرژی اتمی برای مقاصد صلح آمیز، بدون هر گونه تبعیض و منطبق با تعهدات قانونی مربوطه اشان، تاکید می‌کند. بنا بر این، هیچ موردی نباید به گونه‌ای تفسیر شود که منجر به ایجاد ممنوعیت یا محدودیت حقوق کشورها در توسعه انرژی اتمی برای مقاصد صلح‌آمیز شود. انتخاب‌ها و تصمیمات کشورها، شامل موارد (مربوط به) جمهوری اسلامی ایران، در زمینه استفـاده‌های صـلح آمیز از فن آوری هسته‌ای و سیـاست‌های چـرخه سـوخت می‌بایست محترم شمرده شوند.

ب‌. جنبش عدم تعهد، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به عنوان تنها مرجع ذیصلاح برای راستی آزمایی تعهدات پادمانی مترتب بر اعضا مورد شناسایی قرار داده و تاکید می‌کند که هیچ فشار یا مداخله غیر مقتـضی در فعالیـت‌های آژانـس بویژه در فرآیند راسـتی آزمایی که می تواند کارایی و اعتبار آژانس را به مخاطره اندازد، نمی بایستی وجود داشته باشد.

پ. جنبش عدم تعهد بر تفاوت بنیادین میان وظایف قانونی کشورها وفق موافقتنامه های پادمان مربوط به آنها با هر گونه اقدامات اعتماد ساز که بطور داوطلبانه اتخاذ می گردند و این که این امر مــوجد تعهـدات قـانونی پادمـانی نمی‌شود تاکید می‌کند.

ت‌. جنبش عدم تعهد تاسیس منطقه عاری از سلاح هسته ای (NWFZ) در منطقه خاورمیانه را بعنوان گامی مثبت در راه نائل شدن به هدف خلع سلاح هسته‌ای جهانی مورد تـوجه قرار داده و مراتـب حمـایت خود از تاسیـس چنـین منـطقه‌ای مطابق با قطعنـامه‌های مربوطة مجمع عمومی و شورای امـنیت را تکرار می‌کند.

ث‌. جنبش عدم تعهد مصونیت فعالیت‌های هسته‌ای صلح آمیز را مورد تایید مجدد قرار داده و تاکید می‌کند هر گونه حمله یا تهدید به حمله بر علیه تاسیسات هسته‌ای صلح آمیز اعم از در حال فعالیت یا در حال ساخت که بشریت و محیط زیست را در معرض خطر جدی قرار داده و نقض عمده حقوق بین‌الملل، اصول و اهداف منشور ملل متحد و مقررات آژانس بین المللی انرژی اتمی محسوب می‌شود، تاکید می‌کند. جنبش عدم تعهد نیاز به تدوین سند مذاکراتی چند جانبه جامع برای اعلام ممنوعیت حملات یا تهدید به حملات بر تاسیسات هسته ای مختص استفاده های صلح آمیز از انرژی هسته ای را تصدیق می‌کند.

ج‌. جنبش عدم تعهد قویاً معتقد است که کلیه موضوعات پادمان و راستی آزمایی، منجمله موارد مربوط به ایران، می بایست در چارچوب آژانس بین المللی انرژی اتمی و بر اساس مبانی حقوقی و فنی حل و فصل شود. علاوه بر آن جنبش عدم تعهد تاکید دارد که آژانس می بایـست به کار خود برای حل موضوع هسته‌ای ایران در چارچوب اختیاراتش ذیل اساسنامه آژانس ادامه دهد.

چ. عدم تعهد تاکید می‌کند که دیپلماسی و گفتگو از طریق صلح آمیز و همچنین مذاکرات محتوایی بدون پیش شرط بین طرف‌های ذیربط می بایستی بعنوان تنها روش‌هایی که از طریق آنها یک راه حل فراگیر و پایدار برای موضوع هسته‌ای ایران قابل دستیابی است، باقی بماند.

۴- جنبش عدم تعهد تاکید می کند که موضوع عدم اشاعه بایستی از طریق ابزارهای سیاسی و دیپلماتیک حل و فصل گردد و اقدامات و ابتکاراتی که در این رابطه اتخاذ می‌گردند بایستی در چار چوب حقوق بین الملل، کنوانسیون‌های ذیربط و منشور سازمان ملل باشند.

۵- جنبش عدم تعهد ملاحظه می‌کند که مدیر کل بار دیگر بیان داشته که آژانس قادر بوده است به راستی آزمایی عدم انحراف مواد هسته ای اظهار شده در ایران در تاسیسات هسته ای و مکان‌های خارج از این تاسیسات که مواد هسته ای به طور عرفی استفاده می شود (LOFs) همانگونه که توسط ایران ذیل موافقتنامه پادمانهایش اعلام شده، ادامه دهد.

۶- جنبش عدم تعهد از تمایز قائل شده، توسط مدیر کل، بین تعهدات ایران ذیل موافقتنامه‌های پادمان و سایر درخواست‌ها توسط شورای امنیت سازمان ملل استقبال می‌کند. در این رابطه جنبش عدم تعهد ملاحظه می نماید که مدیر کل در گزارشش اظهار داشته که ایران شماری از تعهداتش برخاسته از مقررات مربوطه قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل را اجرا نمی کند. جنبش عدم تعهد یاد آوری می‌کند که مدیر کل قبلا اظهارات ایران را گزارش کرده مبنی بر اینکه برخی از درخواست‌های آژانس «هیچ مبنای قـانونی ندارند زیرا آنها در چهار چوب موافقتنـامه پادمان قرار نمی گیرند» اظهاراتی که توسط ایران نیز در سند INFCIRC/۸۱۰ تشریح شده اند. جنبش عدم تعهد ایران را ترغیب می نماید به منظور فراهم آوردن اطمینان‌های معتبر مبنی بر فقدان مواد و فعالیتهای هسته ای اعلام نشده در ایران مطابق با حقوق بین الملل، همکاریش با آژانس را تقویت کند.

۷- جنبش عدم تعهد دبیرخانه را ترغیب می کند همچنان از درج جزئیات فنی گسترده در رابطه با اطلاعات حساس در گزارش مدیرکل خودداری کند.

۸- عدم تعهد از همکاری مستمر بین آژانس و ایران همانگونه که در آخرین گزارش مدیرکل ذکر شده استقبال نموده و در این رابطه موارد زیر را متذکر می‌شود:

الف. ایران ذیل موافقتنامه پادمان‌هایش، ۱۸ تاسیسات هسته ای و ۹ LOFs را به آژانس اعلام کرده و آژانس همچنان عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده در این تاسیسات و LOFs را تحت راستی آزمایی دارد.

ب. فعالیت‌های تولید مواد هسته‌ای، خصوصاً مواردی که به غنی سازی مربوط می‌شود همچنان تحت اقدامات کنترلی و نظارتی آژانس قرار داشته، و تاکنون کارخانه غنی سازی سوخت FEP در نطنز و کارخانه نیمه صنعتی غنی سازی سوخت (PFEP) همان طور که اعلام شده اند مشغول فعالیت هستند.

پ. آژانس راستی آزمایی کرده است که کارخانه غنی سازی تولید سوخت فوردو ( FFEP) مطابق با آخرین اطلاعات طراحی ارائه شده از سوی ایران ساخته می شود مطابقت داشته است گرچه آژانس همچنین اظهار داشته که اطلاعات بیشتری از سوی ایران در رابطه با این تاسیسات لازم است.

ت. آژانس به نظارت بر استفاده و ساخت سلول‌های داغ در تاسیسات هسته‌ای مربوطه در ایران ادامه داده و تایید می‌کند که ایران فعالیت‌های بازفرآوری در هیچیک از تاسیسات اعلامی ذیل موافقتنامه پادمان‌های ایران انجام نداده است.

ث‌. آژانس در تاریخ ۱۱ اوت ۲۰۱۴ راستی آزمایی اطلاعات طراحی در رآکتور آب سنگین را در اراک (IR-۴۰) انجام داد و ملاحظه کرد از زمان گزارش قبلی مدیر کل، هیچکدام از اجزاء عمده باقی مانده راکتور نصب نگشته‌اند.

ج‌. ایران در ۳۱ اوت ۲۰۱۴ یک رهیافت پادمانی برای راکتور IR-۴۰ را با آژانس منعقد کرد.

ح‌. مطابق سند «چارچوب برای همکاری»، ایران اطلاعات و توضیحات بیشتری را به آژانس جهت ارزیابی نیاز یا کاربری اعلامی ایران برای توسعه چاشنی های انفجاری ((EBW ارائه داده است.

خ‌. دسترسی مدیریت شده آژانس به کارگاه‌های مونتاژ سانتریفیوژ، کارگاه‌های تولید روتور سانتریفیوژ و تاسیسات ذخیره سازی ادامه دارد.

د‌. ایران اطلاعات ذیربط مورد توافق طرفین را ارائه نمود و بازدید فنی آژانس از یک مرکز تحقیق و توسعه سانتریفیوژ را نیز تنظیم کرد.

۹- جنبش عدم تعهد توجه می‌کند که مدیر کل در گزارش خود موضعش مبنی بر نیاز ایران به برداشتن گام‌هایی به سوی اجرای کامل موافقتنامه پادمان و سایر تعهداتش به منظور ایجاد اعتماد بین‌المللی به ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته ایش، را تکرار کرده است. در این رابطه جنبش عدم تعهد ایران را تشویق می‌کند به همکاری کامل خود ادامه دهد.

۱۰- جنبش عدم تعهد از اجرای سه گام از پنج اقدام عملی توسط ایران پیرو سند «چارچوب برای همکاری» که در تاریخ ۲۰ می ۲۰۱۴ بین جمهوری اسلامی ایران و آژانس موافقت گشته بود و مطابق آن، آژانس و ایران توافق کردند همکاری و گفت‌وگوی خود برای فراهم کردن اطمینان در خصوص ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته‌ای ایران از طریق حل و فصل کلیه موضوعات باقی مانده‌ای که تاکنون توسط آژانس حل و فصل نشده، را تقویت نمایند، استقبال می‌کند. جنبش عدم تعهد توجه می‌کند که گفتگو در خصوص دو اقدام عملی دیگر آغاز شده و طی ملاقات فنی دیگری که مورد توافق ایران و آژانس قرار گرفته، ادامه خواهد یافت. جنبش، ایران را به تداوم همکاری‌هایش با آژانس برای اجرای دو اقدام عملی باقیمانده تشویق می‎کند.

۱۱- علاوه بر این، جنبش عدم تعهد، ایران و آژانس را به تداوم کارشان با هدف نیل به توافق بر سر اقدامات عملی جدید تشویق می‎نماید.

۱۲- جنبش عدم تعهد منتظر گزارش مدیرکل به نشست ماه نوامبر شورای حکام، در خصوص پیشرفت اجرای دو اقدام باقیمانده‌ای که قبلا مورد توافق قرار گرفته و همچنین درباره اقدامات عملی احتمالی بعدی می‎باشد.

۱۳- جنبش عدم تعهد، ادامه مباحث بین آژانس و ایران را به منظور حل همه موضوعات باقی مـانده، اعم از گذشته و حال، که تـا کنون توسط آژانس حل و فصل نشده، تشویق می‌کند.

۱۴- جنبش عدم تعهد توجه دارد که آژانس، در اجرای سند «چارچوب برای همکاری» نگرانی های امنیتی ایران را از جمله از طریق استفاده از دسترسی مدیریت شده و حفاظت از اطلاعات محرمانه، مورد توجه قرار خواهد داد.

۱۵- جنبش عدم تعهد همچنین توجه دارد که ایران هنوز اسناد مربوط به مطالعات ادعایی را دریافت نداشته است. در این چارچوب جنبش عدم تعهد از درخواست‌های پیشین مدیر کل خطاب به آن دسته از اعضایی که اطلاعاتی را در ارتباط با « مطالعات ادعایی» به دبیرخانه ارائه کرده‌اند، برای موافقت با اینکه آژانس تمامی اسناد مربوطه را به ایران ارائه کند، کاملا حمایت می‌کند. جنبش عدم تعهد یکبار دیگر نگرانی‌های خود را نسبت به ایجاد موانع در این خصوص که فرآیند راستی آزمایی آژانس را با مانع مواجه می سازد، ابراز می دارد. جنبش عدم تعهد در این رابطه، خاطر نشان می سازد که مدیرکل قبلا طی سند GOV/۲۰۰۹/۵۵ گزارش کرده:

الف. آژانس بطور مستقل ابزارهای محدودی را برای اثبات صحت مدارک ارائه شده که اساس مطالعات ادعائی را تشکیل می دهند در اختیار دارد.

ب‌. محدودیت‌های اعمال شده از سوی برخی اعضا در قبال در اختیار گذاشتن اطلاعات به ایران، انجام مذاکرات مشروح را با ایران در این خصوص برای آژانس مشکلتر می‌سازد.

۱۶- جنبش عدم تعهد از تصمیم ایران برای ادامه همکاری با آژانس استقبال می‌کند و کماکان منتظر است که اجرای پادمان در ایران به صورت معمول به انجام برسد. در این چارچوب، جنبش عدم تعهد، آژانس و ایران را تشویق می‌کند، به منظور فراهم کردن روشنگری در خصوص موضوعات شناسایی شده در گزارش و با نظر حل و فصل سریع این موضوعات مطابق برنامه عمل «تفاهمنامه جمهوری اسلامی ایران و آژانس در خصوص مدالیته حل و فصل موضوعات باقی مانده» ((INFCIRC/۷۱l و سند «چارچوب برای همکاری»، تلاش‌ها را مضاعف کرده، به فوریت به تعامل محتوایی خود ادامه دهند.

۱۷- جنبش عدم تعهد از فعالیت‌های نظارت و راستی آزمایی آژانس در جمهوری اسلامی ایران، در ارتباط با برنامه مشترک اقدام که در تاریخ ۲۴ نوامبر ۲۰۱۴ بین جمهوری اسلامی ایران و Eu۳+۳ در ژنو توافق گشت قدردانی می کند و به روز رسانی انجام گرفته در ضمیمه سوم گزارش مدیر کل، در مورد اجرای اقدامات داوطلبانه توسط ایران که در ارتباط با برنامه مشترک اقدام تعهد گشته را مورد توجه قرار می دهد.

۱۸- جنبش عدم تعهد موضع اصولی خود را مبنی بر اینکه دیپلماسی و گفتگو تنها راه برای حل بلند مدت موضوع هسته ای ایران می باشند ، تصریح می‌کند جنبش عدم تعهد بدین منظور همه کشورهای عضو را نسبت به مشارکت مثبت، تشویق می‌کند.